Απόψεις
H κατεύθυνση της τουριστικής εκπαίδευσης και εξειδίκευσης
των Δημητρίου Πολλάλη και Δημητρίου Σούκουλη*
Είναι γεγονός ότι η δραστηριοποίηση και η επιχειρηματικότητα στην αγορά του τουρισμού αποτελεί σήμερα κατεύθυνση για πολλούς φορείς της επικράτειας. Σε αυτό συντελεί και η αλλαγή σε διάφορα καταναλωτικά πρότυπα διαφόρων κατηγοριών αγοραστών υπηρεσιών φιλοξενίας και αναψυχής με αποτέλεσμα να δημιουργείται μία νέα αγορά καταναλωτών με συγκεκριμένες τάσεις και επιθυμίες προς οποιεσδήποτε μορφές ανάπτυξης καινοτομικών τουριστικών προϊόντων.
Μέχρι τώρα η έρευνα και ανάλυση μας έχει δείξει πως η Ελληνική τουριστική αγορά βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο, όπου οι νέες τάσεις τείνουν να καταργήσουν παλιές μεθόδους και πρακτικές, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται σημαντικά προβλήματα στην παράμετρο της παροχής υπηρεσιών. Στην επίλυση αυτού του αρνητικού φαινομένου σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει και αλλαγή ρόλων πλαισίων και κατεύθυνσης της τουριστικής εκπαίδευσης και εξειδίκευσης.
Διαμόρφωση νέων προοπτικών στην τουριστική βιομηχανία
Η διαμορφωμένη μέχρι τώρα κατάσταση στην τουριστική εκπαίδευση αποσκοπούσε βασικά στην αντιμετώπιση αναγκών της αγοράς εργασίας του μαζικού μοντέλου τουρισμού, με βασικό προσανατολισμό την εξειδίκευση και την κατάρτιση πάνω σε συγκεκρινοποιημένες βαθμίδες και τομείς της ξενοδοχειακής ή της ευρύτερης τουριστικής βιομηχανίας.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν σημαντικά στελέχη στον τομέα της Στρατηγικής και της Διοικητικής λειτουργίας ενός τουριστικού οργανισμού χωρίς όμως παράλληλα να δοθούν περιθώρια βελτίωσης και προοπτικής στο ανθρώπινο δυναμικό των υπολοίπων διαφόρων λειτουργιών του εκάστοτε οργανισμού.
Είναι γνωστό το ότι η λειτουργία ενός οργανισμού παροχής υπηρεσιών με στόχο την συνεχή βελτίωση εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από διάφορους παράγοντες και συγκυρίες, όπου πρώτιστο ρόλο διαδραματίζουν τα στελέχη της «πρώτης γραμμής» με πλήρη επαγγελματική επάρκεια σε συνδυασμό με την μορφή άσκησης της διοίκησης, μέσω της συμμετοχικότητας και της δημιουργίας ομαδικού πνεύματος στην άσκηση των καθηκόντων του προσωπικού. Εδώ πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι όλα αυτά καθορίζονται επίσης από την ιδιομορφία και τη διαφορετικότητα της διάθεσης μιας τουριστικής υπηρεσίας ή προϊόντος – από άλλα κοινότυπα εμπορικά προϊόντα- όπου η αναγκαιότητα της συμμετοχής του ανθρώπινου παράγοντα αποτελεί αναντικατάστατο μέτρο.
Πέρα από αυτά η σημερινή κατάσταση στην αγορά του Ελληνικού τουρισμού διαχέεται από διάφορα προβλήματα που σε συνδυασμό με τις συνεχείς και ταχείς εξελίξεις της παγκόσμιας αγοράς απαιτεί τάχιστα αλλαγή στόχων και σκοπών ώστε το διαθέσιμο τουριστικό προϊόν να είναι ανταγωνιστικό, συνεχώς να βελτιώνεται και να εμπλουτίζεται αντίστοιχα με την συμβατότητα των επιθυμιών των καταναλωτών.
Η αναγκαιότητα προσαρμογής της τουριστικής εξειδίκευσης στα νέα δεδομένα
Η τουριστική εκπαίδευση στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα που δημιουργούνται με τρανό παράδειγμα την κατεύθυνση της εξειδίκευσης από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς κατάρτισης σε κάποιες εναλλακτικές μορφές τουρισμού, χωρίς να αφαιρείται ο πρωταρχικός ρόλος και σκοπός των βασικών μεθόδων και κατευθύνσεων.
Η προσπάθεια αυτή κρίθηκε επιτακτική στη χρήση της από τη διαμόρφωση του εγχώριου τουριστικού προϊόντος την τελευταία δεκαετία βοηθώντας έτσι να δημιουργηθούν συνθήκες αποτελεσματικότητας στις νέες τάσεις ζήτησης και προσφοράς του εκάστοτε τοπικού τουριστικού προϊόντος.
Τουριστικής βιομηχανίας η τουριστική εκπαίδευση και κατάρτιση στην χώρα θα πρέπει να προσανατολισθεί και να στηριχθεί από την πολιτεία μέσω των παρακάτω:
- Υποχρεωτική αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης σε νέες τάσεις της τεχνολογικής εξέλιξης, όπως διαμορφώνεται παγκόσμια. Προσπάθεια εναρμόνισης των φορέων που την διέπουν με τις δυνητικές τάσεις και αλλαγές της Ελληνικής κοινωνίας με σκοπό να επιτευχθεί μια διαφορετικότητα αντίληψης γύρω από το φαινόμενο του τουρισμού σαν σημαντικός μοχλός ανάπτυξης.
- Εισαγωγή μαθημάτων στην υποχρεωτική εκπαίδευση που αφορούν στον τουρισμό όπου ο στόχος θα είναι η δημιουργία της τουριστικής παιδείας και ψυχολογίας μέσα από την καλλιέργεια των αρχών κουλτούρας και φιλοξενίας, σε ηλικίες όπου διαμορφώνεται ο χαρακτήρας και οι στόχοι του ατόμου.
- Υποχρεωτικές νομοθετικές ρυθμίσεις που θα αφορούν στην υποχρεωτική στελέχωση καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού σε επιχειρήσεις παροχής τουριστικών υπηρεσιών ανά την επικράτεια τουλάχιστον σε ποσοστό 80%.
- Υποχρεωτικές νομοθετικές ρυθμίσεις που θα αφορούν στην επιχειρηματική δραστηριότητα εφόσον προϋπάρχει η εξειδίκευση των ενδιαφερομένων ατόμων από κάποιο επίσημο φορέα τουριστικής κατάρτισης, όπου η νομοθεσία να θέτει ειδικούς όρους όσον αφορά την παροχή αδειών λειτουργίας και σήματος σε οποιεσδήποτε μορφές τουριστικών δραστηριοτήτων.
- Δημιουργία φορέων ανά την Ελληνική επικράτεια που θα αφορούν στην συνεχή κατάρτιση στον τουρισμό, περιλαμβάνοντας ομάδες εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων με άμεση η έμμεση σχέση στον τομέα παροχής τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών.
*Ο Δημήτριος Πολλάλης είναι πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λακωνίας και ο Δημήτριος Σούκουλης είναι εκπαιδευτικός τουρισμού – σύμβουλος τουριστικών επιχειρήσεων.
