Ο γαστρονομικός τουρισμός δημιουργεί αξία για τα ενδιαφερόμενα μέρη του: ενισχύει τοπικές οικονομίες και κοινωνίες με την αξιοποίηση των τοπικών αλυσίδων αγροδιατροφής, με τα τρόφιμα να είναι ο δεύτερος σημαντικότερος τομέας των καθημερινών κατά κεφαλήν τουριστικών εξόδων, ενώ η διαμονή ο πρώτος.
Ο τουρισμός με κίνητρο την επίσκεψη τόπων και σκοπό τη δημιουργία γαστρονομικών εμπειριών αποτελεί την εναλλακτική μορφή του, που ονομάζεται γαστρονομικός τουρισμός. Η λέξη gastronomy είναι η ελληνική, σύνθετη λέξη “γαστρονομία”: γάστρο και νόμος δηλ. περί της ρυθμίσεως του γαστρικού- πεπτικού συστήματος, από τη λήψη τροφής από το στόμα έως την πέψη αυτής και τους κανόνες σεβασμού, ως προς τα χαρακτηριστικά και ποιοτικά στοιχεία φαγητών και ποτών, ανάλογα με τις ιστορικές, πολιτιστικές και περιβαλλοντικές επιρροές, προσφέροντας τις σχετικές προτάσεις κατανάλωσης αυτών.
Η γαστρονομία από τη μια είναι τέχνη, όταν αναφερόμαστε στη μαγειρική τέχνη (μαγειρικές δεξιοτεχνίες) αλλά και επιστήμη καθώς σχετίζεται με άλλα επιστημονικά πεδία όπως η χημεία, η φυσική αλλά και η ιστορία. Οι τοπικές συνταγές, τα ήθη και τα έθιμα παραγωγής αλλά και σερβιρίσματος εδεσμάτων καθιστούν τη γαστρονομία ενεργή κατηγορία του πολιτισμού. Επομένως, μπορούμε να πούμε ότι η γαστρονομία συνδέεται τόσο με τις κοινωνικές επιστήμες όσο και με τις φυσικές επιστήμες, αναγνωρίζοντας σε αυτή στοιχεία της φύσης, της κοινωνίας και του πολιτισμού.
Ο γαστροτουρισμός αποτελεί κίνητρο για επίσκεψη (και «ξανά- επίσκεψη» – επαναλαμβανόμενος τουρισμός) προορισμών και τόπων, διαμορφώνοντας εναλλακτικές ευκαιρίες τουριστικής και παράλληλα αυθεντικής εμπειρίας, συμβάλλοντας δραστικά στην ενίσχυση της προβολής αυτών των περιοχών και χωρών, στην παράλληλη βιώσιμη οικονομική ενίσχυση τους αλλά και στην ικανοποίηση των τουριστών μέσω των εμπειριών τους.
Σύμφωνα με τον ΙΝΣΕΤΕ, ο Γαστρονομικός Τουρισμός το 2019 έφτασε, σε παγκόσμιο επίπεδο, τα 1,1 τρισ. δολάρια και αναμένεται να φτάσει τα 1,3 τρισ. δολάρια έως το 2025. Σχετικά με το ρόλο της αγροδιατροφής και της «αυθεντικοποίησης» της τοπικής κουζίνας, ως ενισχυτής της τουριστικής εμπειρίας, βλέπουμε πως υπάρχει ένας μοναδικός δεσμός μεταξύ των τοπικών προϊόντων αγροδιατροφής και των παραδοσιακών συνταγών μαγειρικής, καθότι, σύμφωνα με τον Ball (2003) σε μία παραδοσιακή συνταγή, τα τοπικά προϊόντα που την καθορίζουν, προσδιορίζουν την αυθεντικότητά της ενώ, η παράδοση, που ζωντανεύει στις συνταγές, ενισχύει τη γεύση και τη θρεπτική αξία αυτών των προϊόντων.
Διαχρονικά, ο εκάστοτε τόπος και τα παραγόμενα προϊόντα αγροδιατροφής του, είναι μέρος μιας νοητής αλυσίδας, μαζί με την τοπική κοινωνία και τον πολιτισμό, η οποία αλυσίδα συμβάλει σε μια ολιστική και βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού, δηλ. του γαστρονομικού τουρισμού και κατά συνέπεια στη δημιουργία της ταυτότητάς του τόπου.
Η υφυπουργός Τουρισμού, αρμόδια για τις ειδικές μορφές τουρισμού, Σοφία Ζαχαράκη, έχει δηλώσει σχετικά με τη σύνδεση της αγροδιατροφής και του γαστρονομικού τουρισμού: «Υλοποιούμε στην πράξη -στοχευμένα και μεθοδικά- τη διασύνδεση του πρωτογενούς τομέα και της ελληνικής παραγωγής με τον κλάδο της φιλοξενίας, ενισχύουμε το τουριστικό μας προϊόν και επιμηκύνουμε την τουριστική περίοδο, δίνοντας ώθηση στις ειδικές μορφές τουρισμού δώδεκα μήνες τον χρόνο.
Παράλληλα, στηρίζουμε την ξεχωριστή ταυτότητα των ελληνικών προϊόντων που τα καθιστούν μοναδικά σε όλο τον κόσμο και προωθούμε την εξωστρέφεια του αγροδιατροφικού κλάδου, ενισχύοντας το εισόδημα τόσο των αγροτών μας, όσο και των μικρομεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων». Το υπουργείου Τουρισμού θέσπισε ειδικό Σήμα Επισκέψιμης Μονάδας για τις εξής κατηγορίες παραγωγής: Αγροτουρισμού, Οινοποιείου, Ζυθοποιίας, Ελαιοτριβείων και Τυροκομείων, φιλοδοξώντας να συμβάλλουν στην ενίσχυση της επισκεψιμότητας κάθε γωνιάς της Ελλάδας και κυρίως των λιγότερο δημοφιλών προορισμών, μέσω της αγροδιατροφής και των παραγόμενων προϊόντων της ελληνικής γης. Συγκεκριμένα, το ειδικό σήμα των παραπάνω επισκέψιμων μονάδων έχει σκοπό την προαγωγή παροχής υπηρεσιών υποδοχής, ξενάγησης, φιλοξενίας, εστίασης-γευσιγνωσίας και δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την αγροτική παραγωγή, την προστασία και ανάδειξη του φυσικού και ανθρωπογενούς αγροτικού τοπίου.
Η Γιώτα Μοσχοπουλίδου είναι πτυχιούχος Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων και Απόφοιτη Μεταπτυχιακού ΔΠΜΣ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με επιστημονική κατεύθυνση “Τουρισμός και Περιφερειακή Ανάπτυξη”.
Δραστηριοποιείται ως Επιστημονική Σύμβουλος Τουριστικής Ανάπτυξης, με πολυετή εμπειρία στο φάσμα του τουριστικού γίγνεσθαι και εξειδίκευση στο Τουριστικό Μάρκετινγκ και την Περιφερειακή Ανάπτυξη.
Ως επιστημονική συντάκτρια του TravelDailyNews αρθρογραφεί πάνω σε θέματα Ανάπτυξης/Βιωσιμότητας/Καινοτομίας- Τεχνολογίας/Εναλλακτικών Μορφών και Πολιτισμού. Είναι υπεύθυνη για τις βιβλιοπαρουσιάσεις του επιστημονικού κλάδου του τουρισμού.
