Τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) στον τουρισμό, σπάνια σχεδιάζονται με γνώμονα την κάλυψη των αναγκών της αγοράς.
Στην χώρα μας δεν έγινε μέχρι σήμερα κάποιο σχέδιο για την δομή της Τριτοβάθμιας Τουριστικής Εκπαίδευσης. Ένα τέτοιο σχέδιο θα έπρεπε να περιλαμβάνει Τμήματα και προγράμματα σπουδών που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της τουριστικής παραγωγής.
Κάτι ανάλογο έχει συμβεί και στο πεδίο των Μεταπτυχιακών Σπουδών. Τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) στον τουρισμό, σπάνια σχεδιάζονται με γνώμονα την κάλυψη των αναγκών της αγοράς.
Περί Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών
Τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών επιλέγονται μετά την απόκτηση του βασικού πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και η σημασία τους είναι πολλαπλή. Καταρχάς, παρέχουν μια βαθύτερη κατανόηση του επιλεγμένου αντικειμένου σπουδών και βοηθούν τους φοιτητές να αποκτήσουν εξειδικευμένες δεξιότητες που είναι αναγκαίες στην επαγγελματική τους πορεία. Επιπλέον, τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών βελτιώνουν την δυναμική καριέρας των αποφοίτων και τους δίνουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν επαγγελματικά δίκτυα και σχέσεις με επαγγελματίες του κλάδου.
Επίσης, τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών μπορούν να είναι εξαιρετικά χρήσιμα για όσους επιθυμούν να εισέλθουν σε μια νέα επαγγελματική περιοχή ή να αποτελέσουν τον προθάλαμο για περαιτέρω έρευνα και διδακτορικές σπουδές.
Σε σχέση με το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών αποτελούν έναν σημαντικό μέσο για την ανάπτυξη της οικονομίας, καθώς οι απόφοιτοί τους μπορούν να συμβάλουν στην επίλυση σύνθετων προβλημάτων και στην ανάπτυξη του κλάδου που υπηρετούν.
Η επιλογή ενός Μεταπτυχιακού Προγράμματος
Η επιλογή ενός μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών είναι μια σημαντική απόφαση που πρέπει να ληφθεί με προσοχή. Για να κάνει κάποιος την σωστή επιλογή πρέπει να εκτιμήσει το κόστος και το όφελος που θα προκύψει από την επιλογή του Προγράμματος..
Το κόστος του Προγράμματος, αφορά σε κάθε υλική ή ψυχική επιβάρυνση, όπως:
- Τα δίδακτρα
- Τον χρόνο για διάβασμα και παρακολούθηση διαλέξεων
- Τον κόπο και το άγχος
- Την πιθανή μετακίνηση από την πόλη μόνιμης διαβίωσης
- Την διακοπή της εργασίας αν χρειαστεί, κλπ.
Το όφελος που θα προκύψει από την παρακολούθηση του Προγράμματος αφορά:
- Στην ικανοποίηση από την ενασχόληση με ένα θέμα που ενδιαφέρει τον φοιτητή
- Στην απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και επαγγελματικής αυτοπεποίθησης.
- Στην ενίσχυση των προοπτικών καριέρας
- Στην δικτύωση με επαγγελματίες στον κλάδο κλπ.
Πλάτος και βάθος προγραμμάτων σπουδών
Κάθε πρόγραμμα σπουδών, χαρακτηρίζεται από πλάτος και βάθος, όπου το πλάτος αναφέρεται στον αριθμό των γνωστικών αντικειμένων που διδάσκονται και το βάθος στην εκτεταμένη κάλυψη των θεμάτων που καλύπτει.
Ένα πρόγραμμα με μεγάλο πλάτος περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα από θέματα, ενώ ένα πρόγραμμα με περιορισμένο πλάτος επικεντρώνεται σε ένα συγκεκριμένο πεδίο.
Ένα πρόγραμμα με μεγάλο βάθος παρέχει λεπτομερή ανάλυση των γνωστικών αντικειμένων που πραγματεύεται, ενώ ένα πρόγραμμα με περιορισμένο βάθος παρέχει μια πιο επιφανειακή κάλυψη των θεμάτων.
Ένας υποψήφιος για μεταπτυχιακές σπουδές, ο οποίος ενδιαφέρεται για την ενδυνάμωση της επαγγελματικής του καριέρας, θα πρέπει να διαλέξει ένα πρόγραμμα βάθους, που θα του προσφέρει εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες, με τις οποίες θα μπορέσει να ανταποκριθεί με άνεση στις απαιτήσεις της αγοράς.
Η σημασία της ειδίκευσης
Τα μεταπτυχιακά είναι προγράμματα ειδίκευσης και η ειδίκευση είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη μιας επαγγελματικής καριέρας.
Η αγορά ζητά ανταποδοτικότητα της αμοιβής. Και αυτό σημαίνει ότι για να αμειφθεί ικανοποιητικά ένα στέλεχος μίας επιχείρησης, πρέπει να επιτύχει υψηλή απόδοση και να φέρει επιτυχίες στην επιχείρηση. Για να γίνει όμως αυτό σε μία σκληρά ανταγωνιστική αγορά, το στέλεχος πρέπει να έχει γνώσεις βάθους στο αντικείμενο απασχόλησής του.
Ένας εργαζόμενος που έχει πληθώρα γνώσεων οι οποίες στερούνται βάθους, είναι δύσκολο να είναι τόσο αποτελεσματικός, όσο ένας εξειδικευμένος εργαζόμενος, με γνώσεις βάθους στο αντικείμενο απασχόλησής του.
Η αγορά εργασίας στον τουρισμό
Ένας υποψήφιος μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών, πρέπει να επιλέξει ένα πρόγραμμα που αφορά σε μία επαγγελματική περιοχή η οποία καλύπτει τρεις συνθήκες:
- Υπάρχει μεγάλος αριθμός θέσεων εργασίας
- Μπορεί να εξασφαλίσει ικανοποιητική αμοιβή
- Του αρέσει
Σύμφωνα με στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Στατιστικής (ΕΛ.ΣΤΑΤ), ο τουρισμός το 2020 κάλυπτε το 11,4 % της συνολικής απασχόλησης στην χώρα, όπου:
- Τα ξενοδοχεία και η εστίαση κάλυπταν το 87,7 % της Τουριστικής απασχόλησης και το 10% της συνολικής (4,5 τα ξενοδοχεία και 5,5 η εστίαση)
- Τα τουριστικά πρακτορεία κάλυπταν το 6,1 % της Τουριστικής απασχόλησης και το 0,7 % της συνολικής
- Άλλες τουριστικές δραστηριότητες κάλυπταν το 6,1 % της Τουριστικής απασχόλησης και το 0,7 % της συνολικής
Οι αμοιβές των διευθυντικών στελεχών στον τουρισμό, όπως και σε άλλους κλάδους, εξαρτώνται από την αποτελεσματικότητα στην εργασία. Για παράδειγμα, ένα Γενικός Διευθυντής ξενοδοχείου, πρέπει να εξασφαλίσει:
- Την επίτευξη των οικονομικών στόχων του ξενοδοχείου
- Την βέλτιστη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού.
- Την προώθηση της επιχείρησης μέσω εύστοχων στρατηγικών μάρκετινγκ
- Την παροχή εξαιρετικών υπηρεσιών στους πελάτες, κλπ
Όταν επιτυγχάνει στο έργο του και κυρίως όταν εξασφαλίζει υψηλά κέρδη για το ξενοδοχείο, τότε εξασφαλίζει μία θέση υψηλά αμειβόμενου στελέχους, διότι δημιουργείται υψηλή ζήτηση για το άτομό του από την αγορά.
Επιλογή μεταπτυχιακού στον Τουρισμό
Βάσει των ανωτέρω, ένας ενδιαφερόμενος για μεταπτυχιακές σπουδές στον Τουρισμό, πρέπει:
- Να επιλέξει ένα ειδικευμένο πρόγραμμα σπουδών
- Ένα πρόγραμμα σπουδών που να προσφέρει γνώσεις βάθους και όχι πλάτους
- Ένα πρόγραμμα που μεγιστοποιεί την διαφορά οφέλους κόστους
- Ένα πρόγραμμα που οδηγεί σε μία καριέρα που προσφέρει ευκαιρίες απασχόλησης, προσφέρει ικανοποιητικές απολαβές και του αρέσει
Δεδομένου ότι:
- Η πλειονότητα ευκαιριών καριέρας στον Τουρισμό εντοπίζονται στον ξενοδοχειακό κλάδο
- Οι ξενοδοχειακές σπουδές συμπεριλαμβάνουν τα γνωστικά πεδία της εστίασης.
- Τα στελέχη των ξενοδοχείων μπορούν να αμειφθούν ικανοποιητικά, αν αποδώσουν ανάλογα
Προκύπτει ότι τα ξενοδοχειακής κατεύθυνσης μεταπτυχιακά προγράμματα, πλεονεκτούν απέναντι σε κάθε πρόγραμμα τουριστικών σπουδών, είτε αυτό έχει ως αντικείμενο τις σπουδές στα τουριστικά γραφεία, είτε γενικά στον τουρισμό, είτε στην αεροπορική βιομηχανία κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, πριν αποφασίσει ένας υποψήφιος για το ΠΜΣ που θα ακολουθήσει, πρέπει να εξετάσει προσεκτικά όλους τους παράγοντες που αναφέρουμε. Θα πρέπει να λάβει υπόψιν, ότι ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών είναι μια μεγάλη επένδυση στο μέλλον και μπορεί να αποδειχθεί ένας σημαντικός παράγοντας στην επαγγελματική ανάπτυξη και επιτυχία του.
Και τέλος, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να επιλέξει ένα αναγνωρισμένο Πανεπιστήμιο, να μελετήσει τα βιογραφικά των διδασκόντων και να μην διστάσει να επικοινωνήσει με τους εκπροσώπους του Μεταπτυχιακού Προγράμματος για περισσότερες πληροφορίες, ώστε να απαντηθούν όλες τις απορίες του.
Καθηγητής στη Σχολή Διοίκητικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑ.Δ.Α.). Τέως Πρόεδρος του Τμήματος Διοίκησης Τουρισμού και τέως Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία στον Τουρισμό». Στο παρελθόν έχει εργαστεί ως Διευθυντής Ξενοδοχείων και έχει αναπτύξει επιχειρηματική δράση στον κλάδο της τουριστικής ψυχαγωγίας. Ο Δ. Λαλούμης είναι πρόεδρος του ΔΡΑΤΤΕ και εκδότης του επιστημονικού περιοδικού Journal of Tourism Researc ενώ έχει οργανώσει πλήθος επιστημονικών συνεδρίων για τον Τουρισμό και την Διοίκηση Ξενοδοχείων.
Το 1974 απέκτησε Δίπλωμα Ανωτέρας Σχολής Τουριστικών Επαγγελμάτων Ρόδου και το 1981 Πτυχίο Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστημίου Πειραιά.
Είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, στην Οργάνωση και Διοίκηση Ξενοδοχειακής Ψυχαγωγίας και Άθλησης (2000). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αναπτύσσονται στον ευρύτερο χώρο της διοίκησης ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζουν στις νέες τεχνολογίες σε σχέση με την ανάπτυξη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού και στην ξενοδοχειακή εμψυχωτική. Έχει συγγράψει 14 βιβλία σε σχέση με τη διοίκηση ξενοδοχείων και τη διοίκηση των ξενοδοχειακών λειτουργιών.
