Δυστυχώς πλέον η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και σε μεγάλο βαθμό θα επηρεάσει και τον τουρισμό, προκαλώντας και τη δυσαρέσκεια των επισκεπτών.
Ήταν μέσα Ιουλίου, στην κορύφωση της καλοκαιρινής ταξιδιωτικής περιόδου, και τα νέα από την Ευρώπη δεν ήταν καλά: Ένα πρόβλημα που προκλήθηκε από τη ζέστη έκλεισε για λίγο τον διάδρομο προσγείωσης στο αεροδρόμιο Luton του Λονδίνου. Τα τρένα καθυστέρησαν ή ακυρώθηκαν σε όλη τη Βρετανία λόγω υπερθέρμανσης των γραμμών. Στη δε Γαλλία οι μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν τις υψηλότερες θερμοκρασίες όλων των εποχών. Την ίδια στιγμή πυρκαγιές φούντωσαν σε τουριστικές περιοχές της Γαλλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας, Ιταλίας και φυσικά της Ελλάδας, με τις φλόγες να φθάνουν μέχρι την Αθήνα.
Μετά από περισσότερα από δύο χρόνια αναβολής των διακοπών τους, οι ταξιδιώτες δεν είναι πρόθυμοι να ακυρώσουν τα ταξίδια τους. Αλλά αρκετοί άνθρωποι του κλάδου περιέγραψαν έναν αυξανόμενο αριθμό ταξιδιωτών που προσαρμόζουν τα σχέδιά τους για να λάβουν υπόψη τους τις υψηλές θερμοκρασίες, είτε αλλάζοντας προορισμούς, είτε αναπροσαρμόζοντας τα ημερήσια προγράμματά τους, είτε καθυστερώντας τα ταξίδια τους κατά ένα ή δύο μήνες.
Δεδομένου του ρυθμού και της πορείας της κλιματικής αλλαγής, τέτοιες αλλαγές είναι πιθανό να γίνουν πιο συχνές – και πιο αναγκαίες – τα επόμενα χρόνια. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα ταξίδια στην Ευρώπη, μια περιοχή την οποία οι ερευνητές έχουν περιγράψει ως “hot spot” για την έντονη καλοκαιρινή ζέστη και όπου προβλέπουν ότι οι μελλοντικοί καύσωνες θα είναι μεγαλύτεροι, συχνότεροι και εντονότεροι.
Ακόμη και με τον υψηλό αριθμό τουριστών του φετινού καλοκαιριού, υπάρχουν ήδη ανεπαίσθητα σημάδια ότι η ζέστη οδηγεί σε αλλαγές που θα μπορούσαν να γίνουν ο κανόνας. Το καλοκαιρινό ταξιδιωτικό ημερολόγιο της Ευρώπης έχει αρχίσει να εκτείνεται στους πιο ήσυχους (και δροσερούς) μήνες Απρίλιο, Μάιο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, ενώ πολλοί ταξιδιώτες αρχίζουν να αλλάζουν τα σχέδιά τους κινούμενοι προς τα βόρεια και προς τις ακτές.
Πολλά ταξιδιωτικά γραφεία άρχισαν να δέχονται τηλεφωνήματα από πελάτες που ρωτούσαν αν μπορούσαν να προσαρμόσουν τα ταξιδιωτικά τους σχέδια για να λάβουν υπόψη τους τη ζέστη (ελάχιστοι προέβησαν σε ακυρώσεις, καθώς οι πολιτικές ακύρωσης συχνά δεν αφήνουν περιθώρια για επιστροφή χρημάτων). Το μόνο συμβόλαιο που θα ίσχυε σε ένα τέτοιο σενάριο είναι η ασφάλιση “ακύρωσης για οποιονδήποτε λόγο”, το οποίο ωστόσο είναι περίπου 40% ακριβότερο από την κανονική κάλυψη και επιστρέφει το πολύ το 75% του συνολικού κόστους του ταξιδιού.
Αρκετοί ζητούσαν να αλλάξουν το πλάνο τους και αντί για τις μεγάλες πόλεις αναζητούσαν περιοχές κοντά στη θάλασσα ή στην εξοχή ή τουλάχιστον να αλλάξουν ημερομηνίες ώστε να αποφύγουν την έντονη ζέστη. Κάπως έτσι, πιο ‘’ασφαλείς’’ προορισμοί, όπως η Κοπεγχάγη, το Άμστερνταμ, η Στοκχόλμη, αλλά και τα ελληνικά νησιά απέκτησαν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Μάλιστα ήδη για του χρόνου πολλά γραφεία σχεδιάζουν μια παρατεταμένη καλοκαιρινή ταξιδιωτική περίοδο, με το καλοκαίρι να επεκτείνεται πραγματικά μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, ακόμη και μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου. Συνιστούν μάλιστα στους πελάτες τους να αναζητούν χώρους πρασίνου ή δροσιάς (π.χ. σιντριβάνια), να κάνουν τις εκδρομές τις απογευματινές ώρες, να κλείνουν από πριν εισιτήρια για τα μουσεία (για να μην περιμένουν στην ουρά), να έχουν ένα μπουκάλι ψεκασμού με συνδεδεμένο ανεμιστήρα, καθώς και ομπρέλα για τον ήλιο.
Ένα σημείο στο οποίο ο Νότος υπερτερεί έναντι του Βορρά είναι ο κλιματισμός. Μολονότι έχουν μπει διάφοροι περιορισμοί στις χώρες της Μεσογείου, εντούτοις τα πράγματα είναι σαφώς καλύτερα συγκριτικά με πόλεις όπως Λονδίνο, Παρίσι ή Φρανκφούρτη, όπου όχι μόνο σημειώνονται πλέον ασυνήθιστα ψηλές θερμοκρασίες, αλλά και ο κλιματισμός είναι μάλλον η εξαίρεση παρά ο κανόνας.
Δυστυχώς πλέον η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και σε μεγάλο βαθμό θα επηρεάσει και τον τουρισμό, προκαλώντας και τη δυσαρέσκεια των επισκεπτών που θα βιώνουν υψηλές θερμοκρασίες (η ειρωνεία είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς επιβαρύνουν με τις επιλογές τους το κλίμα).
Η έντονη ζέστη του φετινού καλοκαιριού (συνεπικουρούμενη από την έλλειψη νερού, τις πυρκαγιές αλλά και το ”στέγνωμα” λιμνών και ποταμών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τουριστική βιομηχανία) δεν είναι τυχαία, αλλά μάλλον η αρχή μιας τάσης που θα ενταθεί.
Οι ενδείξεις στην Ευρώπη είναι σαφείς: Στη Βρετανία, τα 10 θερμότερα έτη σημειώθηκαν όλα αυτόν τον αιώνα. Στη Γερμανία, ο μέσος ετήσιος αριθμός των “θερμών ημερών” (εκείνων με θερμοκρασίες που φτάνουν τους 30 βαθμούς Κελσίου) έχει αυξηθεί κατακόρυφα συγκριτικά με τη δεκαετία του ’50. Στη δε Γαλλία, οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι οι μέσες θερμοκρασίες στη βορειοανατολική πόλη του Στρασβούργου είναι ίδιες με εκείνες που παρατηρήθηκαν στη Λυών, η οποία βρίσκεται περίπου 240 μίλια νότια-νοτιοδυτικά.
Η κλιματική αλλαγή θα συνεχίσει να έρχεται με τη μορφή κυμάτων καύσωνα και άλλων ακραίων καιρικών φαινομένων, πολλά από τα οποία θα διαταράξουν τα logistics (όπως έγινε στη Βρετανία όπου έλιωσε από τη ζέστη ο διάδρομος προσγείωσης, αλλά και οι ράγες των τρένων) και θα επιφέρουν απίστευτη ταλαιπωρία στους ταξιδιώτες. Πλέον στους παράγοντες που θα συνυπολογίσει ο μελλοντικός ταξιδιώτης, πέρα από το πού, πότε και πώς θα πάει, θα είναι οι καιρικές συνθήκες και εν γένει η κλιματική αλλαγή.
P.S.
Φέτος η χώρα μας, ελλείψει παρατεταμένων καυσώνων και ακραίων θερμοκρασιών, ήταν στην πλευρά των κερδισμένων. Ωστόσο, του χρόνου δεν γνωρίζει κανείς πού θα κάτσει η μπίλια…
O Ιωάννης Πρωτοπαπαδάκης είναι συγγραφέας, καθηγητής και εισηγητής σεμιναρίων σε θέματα μάρκετινγκ, ποιοτικής εξυπηρέτησης και διαχείρισης παραπόνων. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και κατέχει MBA (Master of Business Administration) από το Cleveland State University. Έχει εργαστεί στο τμήμα μάρκετινγκ της Misko-Barilla, καθώς και από το 2000 έως σήμερα, ως καθηγητής μάρκετινγκ και ποιοτικής εξυπηρέτησης, στην τουριστική σχολή Le Monde. Είναι συνεργάτης της HotelTraining.gr.
