Η τουριστική πολιτική του ΥΠΑΝ έως το 2004 (Μέρος ΙΙ)
Στο προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε στον
καθορισμό των βασικών χαρακτηριστικών του
Ελληνικού Τουρισμού, τους στόχους της
τουριστικής πολιτικής και τα προβλεπόμενα μέτρα
για τις τουριστικές επιχειρήσεις, όπως πρόσφατα
ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Ανάπτυξης.
Στο παρόν άρθρο θα παρουσιασθεί μία
ανάλυση των επιμέρους πολιτικών και δράσεων, σε
συνάρτηση με τις προαναφερθείσες τοποθετήσεις –
εκτιμήσεις του ΥΠΑΝ και θα δωθεί έμφαση στον
εναλλακτικό τουρισμό και τις δυνατότητες
ανάπτυξης του στη χώρα μας.
Το ΥΠΑΝ σκοπεύει καταρχήν σε μία ¨Πολιτική
Ενίσχυσης της Ζήτησης¨ με βασικό στόχο ένα
πελατοκεντρικό (επιλεκτικό) τουρισμό στην θέση
του σημερινού μαζικού και χαμηλής εισοδηματικής
στάθμης.
Είναι μία πολιτική που όπως όλες οι
επιχειρησιακές στρατηγικές απαιτεί, μεταξύ
άλλων:
- τον σχεδιασμό επιμέρους προγραμμάτων
υλοποίησης – δράσεις, - τον προσδιορισμό των ανθρώπινων και
οικονομικών πόρων που θα υλοποιήσουν τις
δράσεις, - τον καθορισμό σκοπών και στόχων για τις δράσεις,
- τον καθορισμό του χρονικού ορίζοντα υλοποίησης
των δράσεων, - τον καθορισμό ρόλων και αρμοδιοτήτων μεταξύ των
εμπλεκομένων φορέων, - τον συνεχή έλεγχο και παρακολούθηση της πορείας
υλοποίησης των επιμέρους δράσεων σε συμφωνία με
την αρχικά διαμορφωμένη πολιτική, - τον προληπτικό σχεδιασμό διορθωτικών ενεργειών
και καθορισμό του τρόπου εφαρμογής του σύμφωνα
με τις ανωτέρω παραμέτρους.
Αυτές τις βασικές παραμέτρους τηρούμε
όλοι μας για να υλοποιήσουμε με επιτυχία στην
επιχείρηση μας ή για λογαριασμό τρίτου μία
γενική πολιτική με πολλούς επιμέρους σκοπούς και
στόχους.
Στη χρονική περιόδο που διανύουμε
βρισκόμαστε στην αρχική φάση σχεδιασμού των
περισσοτέρων προαναφερθέντων παραμέτρων της
¨πολιτικής ενίσχυσης της ζήτησης¨ όπως αμέσως θα
αναλυθεί.
Βασικές επιδιώξεις – σκοποί του ΥΠΑΝ
είναι:
- η ποιοτική αναβάθμιση,
- η βελτίωση της εισοδηματικής διαστρωμάτωσης
- και η χρονική επέκταση της ζήτησης προς τη χώρα
μας.
Οι ειδικοί στόχοι που θα επιφέρουν την
συνολική επιτυχία των προαναφερθέντων σκοπών
είναι:
- αύξηση της ζήτησης από τις υπερπόντιες αγορές
και από την Δυτική & Ανατολική Ευρώπη, - προσέλκυση ζήτησης ανώτερων εισοδηματικών
στρωμάτων, - προσέλκυση οργανωμένου τουρισμού από χώρες
υψηλής οικονομικής ανάπτυξης (π.χ. Ιαπωνία) με την
παράλληλη διαμόρφωση πακέτου με ¨εθνικές
προδιαγραφές¨ που θα καλύπτει θρησκευτικές
συνήθειες, διατροφικές προτιμήσεις,
περιβαλλοντικές ευαισθησίες κλπ., - ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της
χώρας μας πέρα από το παραδοσιακό πρότυπο ¨sea, sun,
sand¨ με έμφαση στο γενικότερο φυσικό περιβάλλον
και στο πολιτιστικό απόθεμα της χώρας, - ενίσχυση και συνεχόμενη βελτίωση θεματικών
αγορών: συνεδριακός τουρισμός, αθλητικός,
τουρισμός υγείας, οικοτουρισμός, κλπ.
Οι επιμέρους δράσεις – προγράμματα έχουν
την ακόλουθη διάρθρωση:
Οικοτουρισμός
Σκοπός: Αξιοποίηση των
τουριστικών πόρων της ενδοχώρας και των μικρών
νησιών.
Στόχοι:
- Διαμόρφωση ενός ποιοτικού και πολύμορφου
τουριστικού προίόντος μέσω της ένταξης στο
τουριστικό προίόν νέων φυσικών πόρων και
πολιτιστικού πλούτου, - Προσέλκυση ζήτησης θεματικού τουρισμού,
- Τουριστική ανάπτυξη και αναβίωση των
εγκαταλελειμμένων χωριών και οικισμών.
Οικονομικοί πόροι υλοποίησης:
- Ειδικές δράσεις Οικοτουρισμού (δίκτυο
παραδοσιακών οικισμών, δίκτυο παραδοσιακών
καφενείων, πολιτιστικές διαδρομές, ένταξη στο
τουριστικό προίόν των παραδοσιακών προίόντων
της κάθε περιοχής) μέσω του Γ’ ΚΠΣ, - Τουριστικά αγκυροβόλια σε μικρά νησιά μέσω του
Γ’ ΚΠΣ. - Υποδομές ορεινού, οικολογικού και πολιτιστικού
τουρισμού και τουριστικά αγκυροβόλια για την
ανάπτυξη ορεινών όγκων και νησιωτικών περιοχών
της χώρας μέσω ΠΕΠ και μέσω χρηματοδοτήσεων
αγροτουρισμού (Κανονισμός ΕΕ 950/97) και μέσα από
τις πρωτοβουλίες LeaderPlus και Interreg III.
Στην ίδια πολιτική (ενίσχυση της
ζήτησης) ανήκουν και οι ακόλουθες δράσεις:
- Τουριστική ζήτηση υψηλοτέρου εισοδήματος,
- Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου,
- Τουρισμός Σαββατοκύριακου – Αστικός τουρισμός
- Ολυμπιάδα 2004,
- Προβολή – Διαφήμιση.
Για την επιτυχή υλοποίηση ενός
προγράμματος προσέλκυσης – ζήτησης απαιτείται ο
σχεδιασμός και εφαρμογή μίας αντίστοιχης
πολιτικής ενίσχυσης – προσφοράς.
Οι κύριες δράσεις που έχουν
σχεδιασθεί για την ¨Πολιτική Ενίσχυσης της
Ζήτησης¨ είναι:
Βελτίωση και έλεγχος υπηρεσιών,
με επιμέρους δράσεις:
- Δίκτυο άμεσης πληροφόρησης ¨ΕΣΤΙΑ¨ (τηλ.κέντρο
171) - Έλεγχοι ποιότητας των τουριστικών υπηρεσιών,
- Διϋπουργική συνεργασία για την βελτίωση των
υπηρεσιών, - Φυσικές καταστροφές και ενημέρωση των ξένων
αγορών.
Οι υπόλοιπες κύριες δράσεις καλύπτουν:
- Δημόσιες τουριστικές υποδομές,
- Ιδιωτικές επενδύσεις,
- Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε.
- Εναλλακτικό τουρισμό, (όπου θα δωθεί
έμφαση στις επόμενες γραμμές), - Θαλάσσιος τουρισμός,
- Αναδιάρθρωση της τουριστικής προσφοράς,
- Ασφάλιση τουριστικών επιχειρήσεων έναντι
εξωγενών κινδύνων.
Ας δούμε λοιπόν περισσότερο αναλυτικά
την δράση εκείνη που αναφέρεται στον εναλλακτικό
τουρισμό που προσωπικά πιστεύουμε μπορεί και
πρέπει να αποτελέσει τον βατήρα εκκίνησης και
εκτίναξης του Ελληνικού Τουρισμού προς μία
ποιοτική αναβάθμιση, χρονική επιμήκυνση και
διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος
εκμεταλευόμενος την χρονική συγκυρία του Γ’ ΚΠΣ
και της τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων.
Θα πρέπει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε
το σημαντικό στοιχείο του ΥΠΑΝ όπως αναφέρεται
χαρακτηριστικά: ¨ο αριθμός των Ευρωπαίων
πολιτών που στρέφεται και προς τον εναλλακτικό
τουρισμό ξεπερνά τα 35.000.000 και αυξάνεται με
ρυθμούς άνω του 20% κατά χρόνο. Τα στρώματα που
συμμετέχουν σε αυτό τον τουρισμό είναι μέσο και
άνω μόρφωσης και εσοδήματος¨.
Συνεπώς το κοινό που μας ενδιαφέρει όχι
μόνο υπάρχει, όχι μόνο βρίσκεται στη διευρυμένη
πλέον μας πατρίδα – Ευρώπη – αλλά διαρκώς
αυξάνεται με ένα ρυθμό εντυπωσιακό. Το
σημαντικότερο όλων ίσως είναι το γεγονός ότι το
κοινό αυτό είναι μορφωμένο και εύπορο και αυτό
διότι εάν η δεύτερη ιδιότητα του είναι
απρόβλεπτα ευμετάβλητη (κανείς δεν γνωρίζει
χωρίς αβεβαιότητα στην εποχή της
παγκοσμιοποίησης εάν θα παραμείνει πλούσιος ή
φτωχός), αντιθέτως η πρώτη ιδιότητα της μόρφωσης
παραμένει διαρκής παρακαταθήκη στην πορεία και
ιδιαίτερα στις επιλογές του σύγχρονου Ευρωπαίου
πολίτη.
Φυσικά αυτή η παρακαταθήκη διαρκώς
εμπλουτίζεται ή ενδεχομένως αφυδατώνεται στη
διάρκεια του χρόνου κατά περίπτωση ή/και
προσωπικότητα, όμως είναι γεγονός αναμφισβήτητο
ότι στην μορφή της κοινωνίας όπου βιώνουμε, οι
εύποροι ή/και οι μορφωμένοι είναι αυτοί που
απαιτούν διαρκώς καλύτερη ποιότητα ζωής σε κάθε
έκφραση της και συνήθως σε βέλτιστο κόστος.
Αυτό το κοινό στην κοινωνία μας πάντα θα
υπάρχει και πιθανότατα και τις επόμενες
δεκαετίες να μεγαλώνει διαρκώς με την κοινωνική
προϋπόθεση ότι η πορεία της ενωμένης Ευρώπης θα
εξελίσσεται προς ώφελος των πολιτών.
Τι ορίζεται όμως ως εναλλακτικός
τουρισμός με βάση τον προγραμματισμό δράσεων του
ΥΠΑΝ;
- "Οικοτουρισμός: τουρισμός με
τοπική οικονομική ανάπτυξη, διαφύλαξη της
ποιότητας του περιβάλλοντος και ανάδειξη των
φυσικών πλεονεκτημάτων και της ιστορίας της
περιοχής. - Πολιτιστικός τουρισμός: επίσκεψη με
την αφορμή πολιτιστικών συμβάντων, ή για μνημεία. - Συνεδριακός τουρισμός: οργάνωση
συνεδρίων σε περιοχές που προσφέρουν και άλλες
δυνατότητες. - Αθλητικός τουρισμός: συνδυαζόμενος με
αθλητικά γεγονότα, προπονήσεις ή και ατομικό
αθλητισμό, π.χ. ιστιοπλοϊα, ποδηλασία κλπ. Η
πλειάδα των αθλητικών εγκαταστάσεων που θα
προκύψουν μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 θα
μπορούν να αξιοποιηθούν στα πλαίσια του
αθλητικού τουρισμού καθώς επωφελούμενοι και του
καλού κλίματος, ξένοι αθλητές θα μπορούν να
προετοιμάζονται αγωνιστικά στη χώρα μας. - Θρησκευτικός τουρισμός: εκκλησίες,
μοναστήρια, πανήγυρεις. - Συνδυασμοί όλων ή κάποιων από αυτά τα
είδη σε πακέτα που περιέχουν και γαστρονομία,
ψυχαγωγία και ενημέρωση για τον πολιτιστικό
πλούτο μίας ολόκληρης περιοχής"
Για την υποστήριξη του εναλλακτικού
τουρισμού τα προγράμματα και οι αντίστοιχες
δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις ενισχύονται
από το Γ’ ΚΠΣ:ΕΠΑΝ, ΠΕΠ, πρωτοβουλίες Interreg II και
LeaderPlus.
Οι σκοποί είναι αρκετοί και σημαντικοί:
- Καταγραφή και αξιολόγηση δυνατοτήτων
ανάπτυξης εντός του 2001 σε Δήμους, Νομούς,
Περιφέρειες μέσω Μελετών Τουριστικής Ανάπτυξης
των 13 Περιφερειών της χώρας. - Ενθάρυνση ευέλικτων τοπικών
επιχειρηματικών σχημάτων (όπου θέση μας
είναι ότι οι ξενοδόχοι μπορούν και πρέπει να
παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο ξεπερνώντας
πρόσκαιρες ή ανούσιες τοπικές επιχειρηματικές
αντιθέσεις). - Δημιουργία πρωτότυπων υποδομών με
ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων:
χάραξη μονοπατιών και σήμανση τους, δημιουργία
χώρων αναψυχής σε φυσικό περιβάλλον, δημιουργία
πρωτότυπων αθλητικών στίβων για ποδηλασία
βουνού – αναρίχηση – ιππασία κλπ., (πιστεύουμε η
υλοποίηση να περάσει μέσα από τις μελέτες
εξειδικευμένων περιβαλλοντικών γραφείων ή/και
περιβαλλοντικών μη κερδοσκοπικών οργανώσεων). - Δημιουργία νέων επαγγελμάτων μέσω
εξειδικευμένης εκπαίδευσης, π.χ. οδηγοί βουνού,
εκτροφείς και φροντιστές αλόγων, συντηρητές
μονοπατιών,κλπ. ( ελπίζουμε όχι μόνο μέσω
εισαγωγής τεχνογνωσιών και εμπειριών από το
εξωτερικό αλλά και μέσα από την ανάδειξη τοπικών
δυνατοτήτων όπως ήδη έχουμε μελετήσει και
σχεδιάσει). - Επιδίωξη μαζικής στροφής της νέας γενιάς
αγροτών προς καλλιέργεια παραδοσιακών ή/και
οικολογικών προϊόντων (με την απαραίτητη
πιστεύουμε ενεργό συμμετοχή και αποδοχή εκ
μέρους των ξενοδόχων απορρόφησης προϊόντων
συναφών προς τον εναλλακτικό τουρισμό αλλά και
την αναβίωση στους χώρους εστίασης των
ξενοδοχείων προτύπων μεσογειακής διατροφής που
ευτυχώς μελέτες ξένων Πανεπιστημίων
αναδεικνύουν σε διεθνές επίπεδο ως ευεργετικές
για τον σύγχρονο άνθρωπο).
Αυτά που πρέπει να γίνουν τα επόμενα
χρόνια προς ώφελος της χώρας μας μέσω του
Τουρισμού είναι πολλά και σύνθετα.
Κανείς όμως εκπρόσωπος της τουριστικής
βιομηχανίας δεν θα πρέπει να νοιώσει
απομονωμένος και χωρίς δυνατότητα δράσης –
αντίδρασης αλλά κυριότερα αλληλεπίδρασης προς
αυτά που θα γίνουν.
Η συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων
φορέων είναι απαραίτητη κύρια στο στάδιο του
σχεδιασμού και η έγκαιρη ενημέρωση σας αποτελεί
διαρκή δέσμευση μας.
Όμως πριν από την κριτική θέση και στάση
στις όποιες τοπικές εξελίξεις ας δημιουργήσουμε
όλοι στο πίσω μέρος του εγκεφάλου μας εκείνες τις
ιδέες – προτάσεις εναλλακτικού τουρισμού που
θεωρούμε ιδανικές για την περιοχή μας και την
κατάλληλη στιγμή ας τολμήσουμε να τις
επικοινωνήσουμε μεταξύ μας και με τους
αρμοδίους.
Ας προτείνουμε και μετά κρίνουμε.
