Τελευταία νέα
ΑρχικήΣτήλεςForum Τουριστικής ΠολιτικήςΣτρατηγικές Επιλογές για την `Aμβλυνση της Εξάρτησης από τους Tour Operators

Στρατηγικές Επιλογές για την `Aμβλυνση της Εξάρτησης από τους Tour Operators

Στρατηγικές Επιλογές για την `Aμβλυνση της Εξάρτησης από τους Tour Operators
του Δρ. Δημήτρη Κούτουλα

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του ελληνικού τουρισμού είναι η εξάρτηση από τους ξένους tour operators. Πρόκειται για μια κατάσταση που έχει παγιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, αφού δεν έγινε κάποια συγκροτημένη προσπάθεια από ελληνικής πλευράς για την προσέλκυση μεμονωμένων τουριστών.

Η πλειοψηφία των τουριστών έρχεται στην Ελλάδα στο πλαίσιο οργανωμένων ταξιδιών. Αυτό φαίνεται, μεταξύ άλλων, από το γεγονός ότι με πτήσεις τσάρτερ πραγματοποιείται το 57,8% των συνολικών αφίξεων. Στην περίπτωση των παραδοσιακών ευρωπαϊκών αγορών είναι ακόμη υψηλότερο το σχετικό ποσοστό, με το 84% των Βρετανών, το 77% των Ολλανδών και των Αυστριακών, το 80% των Νορβηγών, το 87% των Δανών και το 94% των Σουηδών να αφικνείται με πτήσεις τσάρτερ (EΣYE/EOT).

Ωστόσο, η προτίμηση των Ευρωπαίων για πακέτα είναι ιδιαίτερα υψηλή ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας. Π.χ. μόνο το 52% των Γερμανών που ταξιδεύουν σε μεσογειακούς προορισμούς επιλέγει πακέτο (Reiseanalyse 2003). Όταν όμως επισκέπτονται την Ελλάδα προτιμούν σε πολύ υψηλότερη αναλογία τα οργανωμένα ταξίδια. Είναι ενδεικτικό ότι το 78% των αφίξεων από τη Γερμανία γίνεται με πτήσεις τσάρτερ. Εάν συνυπολογιστούν τα πακέτα διακοπών που περιλαμβάνουν τακτικές πτήσεις, διαφαίνεται το δυσανάλογα υψηλό μερίδιο των οργανωμένων ταξιδιών στην τουριστική κίνηση προς την Ελλάδα.

H εξάρτηση από τους tour operators καθιστά την Ελλάδα ευάλωτη στην εμπορική τους πολιτική και στην αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών που προτιμούν τα πακέτα. Η ομαλοποίηση της κατάστασης στην Τουρκία από το 1999 ― μετά δηλ. τη λήξη των συγκρούσεων μεταξύ Κούρδων και τουρκικού στρατού ― φανέρωσε την έκταση του προβλήματος. Οι απώλειες της Ελλάδας σε παραδοσιακές ευρωπαϊκές αγορές μεταφράζονται σε αύξηση της κίνησης προς την Τουρκία αλλά και προς άλλους μεσογειακούς προορισμούς εκτός «Ευρωζώνης».

Το πρόβλημα της εξάρτησης επιτείνεται από τη συγκέντρωση μεγάλης δύναμης στα χέρια λίγων εταιριών ως αποτέλεσμα εξαγορών και συγχωνεύσεων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Γερμανίας. Oι τρεις μεγαλύτεροι tour operators της χώρας (TUI, NUR, LTT) ήλεγχαν πριν από 15 χρόνια το 22% της αγοράς για οργανωμένα ταξίδια. Σήμερα, το μερίδιο αγοράς των τριών μεγάλων (TUI, Thomas Cook, Rewe) έχει φτάσει στο 68% (Mundt 1993, Gruner+Jahr 2004). Αντίστοιχη συγκέντρωση δύναμης έχει παρατηρηθεί σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες με κύριο πρωταγωνιστή την TUI.

O ελληνικός τουρισμός έχει φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο, ευρισκόμενος πλέον σε αδυναμία να ανταγωνιστεί τις τιμές των πακέτων για άλλους προορισμούς εκτός «Ευρωζώνης». Η προφανής στρατηγική επιλογή είναι η αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών και η βελτίωση της σχέσης ποιότητας/τιμής σε συνδυασμό με την ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων που διαφοροποιούν την Ελλάδα από ανταγωνιστικούς της προορισμούς.

Μια άλλη επιλογή ― συμπληρωματική της προηγούμενης ― είναι το άνοιγμα νέων αγορών, εν προκειμένω της αγοράς των ανεξάρτητων Ευρωπαίων ταξιδιωτών. Οι τουρίστες αυτής της κατηγορίας διαφοροποιούνται σημαντικά από όσους προτιμούν τα πακέτα τόσο ως προς την καταναλωτική τους συμπεριφορά όσο και ως προς τις ταξιδιωτικές τους προτιμήσεις.

Το Μάρκετινγκ για την προσέλκυση ανεξάρτητων Ευρωπαίων τουριστών είναι δαπανηρό. Tην τελευταία δεκαετία υπήρξαν, ωστόσο, δύο σημαντικές εξελίξεις που κάνουν πιο προσιτή την προσέγγιση αυτής της ουσιαστικά αναξιοποίητης για την Ελλάδα αγοράς:

  • H ευρεία διάδοση του Internet
  • H ραγδαία ανάπτυξη των αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους.

Η αξιοποίηση του Internet και των αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους στο πλαίσιο ενός εθνικού τουριστικού Μάρκετινγκ θα βοηθήσει δηλ. στην άμβλυνση της εξάρτησης από τους ξένους tour operators, όπως θα δειχθεί στη συνέχεια αυτού του άρθρου.

Internet και αερομεταφορείς χαμηλού κόστους μπορούν να φέρουν ανεξάρτητους τουρίστες στην Ελλάδα

Η υλοποίηση μιας στρατηγικής Internet Marketing έπρεπε να είχε αποτελέσει εδώ και χρόνια πρώτη προτεραιότητα για την τουριστική ηγεσία της χώρας. Το Διαδίκτυο επιτρέπει την προσέγγιση δυνητικών τουριστών σε όλον τον κόσμο σε κόστος ασύγκριτα χαμηλότερο από αυτό των συμβατικών μεθόδων προβολής. Η χρήση του Internet είναι πλέον ευρύτατα διαδεδομένη στις χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης, με το Διαδίκτυο να χρησιμεύει σε εκατομμύρια καταναλωτές για την ταξιδιωτική τους πληροφόρηση και την αγορά τουριστικών υπηρεσιών.

Όλες οι τουριστικά ανεπτυγμένες χώρες επένδυσαν σε ολοκληρωμένα προγράμματα προβολής μέσω του Internet. Πολλές εξ αυτών έχουν σχεδιάσει πέραν της βασικής ιστοσελίδας μια σειρά από websites που απευθύνονται στους καταναλωτές συγκεκριμένων χωρών και συγκεκριμένων ειδικών ενδιαφερόντων, στοχεύοντας ακριβώς στον ανεξάρτητο ταξιδιώτη που προτιμά να οργανώνει μόνος του τις διακοπές αντί να αγοράζει έτοιμα πακέτα.

Η διάθεση εξειδικευμένων πληροφοριών σε διάφορες γλώσσες, η διάθεση ηλεκτρονικών εντύπων, η προώθηση ειδικών προσφορών σε επιλεγμένες αγορές καθώς και η τακτική αποστολή e-newsletters με εξατομικευμένο περιεχόμενο αποτελούν μερικές πτυχές ενός ολοκληρωμένου προγράμματος Internet Marketing. Τέτοια προγράμματα εφαρμόζουν λ.χ. οι οργανισμοί τουρισμού του Χονγκ Κονγκ, της Πορτογαλίας, της Ταϊλάνδης, της Ελβετίας, της Iσπανίας, της Ιρλανδίας και της Νότια Αφρικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ελβετικός Οργανισμός Τουρισμού διατηρεί τοπικές ιστοσελίδες μεταξύ άλλων στα ιαπωνικά, κορεατικά, κινεζικά (σε τρεις διαλέκτους) και ταϊλανδικά πέραν των βασικών ευρωπαϊκών γλωσσών. Εξάλλου, η Καναδική Επιτροπή Τουρισμού έχει δημιουργήσει μια σειρά από θεματικά websites που καλύπτουν επιμέρους αγορές για ταξίδια ειδικών ενδιαφερόντων.

Η αύξηση των πτήσεων από αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους προς την Ελλάδα αποτελεί επίσης ένα βασικό εργαλείο για την προσέλκυση περισσοτέρων ανεξάρτητων ταξιδιωτών. Μια εθνική στρατηγική Μάρκετινγκ οφείλει να λάβει υπόψη τα νέα δεδομένα που φέρνει η ραγδαία ανάπτυξη των αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους, αφού η ροή τουριστών στην Ευρώπη έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζεται σημαντικά από το δίκτυο αυτών των εταιριών.

Σε πρόσφατο συνέδριο για τον τουρισμό της Μεσογείου συνοψίστηκε η επίδραση των εν λόγω μεταφορέων ως εξής:

  • Tο μερίδιο αγοράς των αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους (AEXK) αναμένεται να διπλασιαστεί το 2007 σε σύγκριση με το 2001. Στη Βρετανία ήδη κατέχουν το 25% στο σύνολο των πτήσεων προς το εξωτερικό (European Travel Monitor 2003).
  • Oι AEXK δεν υποκαθιστούν τις πτήσεις τσάρτερ αλλά δημιουργούν επιπρόσθετες ροές τουριστών σε παραθεριστικές περιοχές.
  • Oι AEXK ― σε αντίθεση με τις πτήσεις τσάρτερ ― ενισχύουν τον τουρισμό σε δωδεκάμηνη βάση.
  • Oι AEXK αναμένεται να ενθαρρύνουν πολλούς Ανατολικοευρωπαίους να επισκεφτούν μεσογειακούς προορισμούς.

Π.χ. η τουριστική κίνηση σε ιταλικά θέρετρα, όπως η Πεσκάρα, η Πίζα και η Σαρδηνία, αυξήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους όταν εντάχθηκαν στο δίκτυο της ιρλανδικών συμφερόντων εταιρίας Ryanair (Deloitte 2003).

Απαιτείται η θέσπιση κινήτρων από πλευράς Υπουργείων Τουριστικής Ανάπτυξης και Μεταφορών, ώστε να προσελκύσει η Ελλάδα μεγαλύτερο αριθμό εταιριών αυτής της κατηγορίας τόσο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη όσο και στους νησιωτικούς προορισμούς.

Βελτίωση των σχέσεων με τους tour operators

Η επιδίωξη προσέλκυσης ανεξάρτητων τουριστών δεν ακυρώνει την ανάγκη καλλιέργειας καλών σχέσεων με τους tour operators, οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε μια διαφορετική αγορά. Oι πρόσφατες επαφές του Υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης με κορυφαίο εκπρόσωπο των tour operators και αυτές που προγραμματίζονται να γίνουν είναι θετικές και πρέπει να συνεχιστούν.

Tο ζητούμενο αυτών των επαφών πρέπει, μεταξύ άλλων, να είναι:

  • Η αυξημένη παρουσία ελληνικών προορισμών στους καταλόγους των tour operators.
  • H ένταξη νέων ελληνικών προορισμών στα ταξιδιωτικά προγράμματα.
  • H δρομολόγηση πτήσεων τσάρτερ καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Επίσης είναι σκόπιμο να επιδιωχθεί η αυξημένη παρουσία της Ελλάδας στα προγράμματα των ξένων tour operators που προσφέρουν ταξίδια ειδικών ενδιαφερόντων όπως λ.χ. αθλητικά ταξίδια, πολιτιστικά ταξίδια, υπαίθριες δραστηριότητες κοκ.

Εν κατακλείδι, σε μια δύσκολη περίοδο για τον ελληνικό τουρισμό πρέπει να αξιοποιηθούν όλες οι ευκαιρίες που δίνονται στο πλαίσιο τόσο των οργανωμένων όσο και των ανεξάρτητων ταξιδιών. Η παράλληλη ανάπτυξη αυτών των δύο αγορών αποτελεί μιαν απάντηση στην παρατεταμένη ύφεση των τελευταίων ετών.

Ιστοσελίδα | + Άρθρα
28/03/2024
27/03/2024
26/03/2024
22/03/2024
21/03/2024
20/03/2024