Γεώργιος Δούκας:
`Αλλο συγκριτικό… άλλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα!
TravelDailyNews: Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την τουριστική κίνηση του 2006;
Γεώργιος Δούκας: Ο ελληνικός τουρισμός φαίνεται ότι θα συνεχίσει και για φέτος την πορεία σχετικής ανάκαμψης των 2 τελευταίων ετών. Στασιμότητα ή μικρή μείωση προβλέπεται από την Μ. Βρετανία και αύξηση από τις περισσότερες υπόλοιπες αγορές. Έχοντας, έως σήμερα, πουληθεί ποσοστό περίπου 50% του συνόλου των τουριστικών πακέτων προς την Ελλάδα, δεν μπορεί κανείς να προβλέψει με ακρίβεια το ποσοστό της τελικής αύξησης. Το αποτέλεσμα θα προέλθει, εκτός των άλλων, και από εξωγενείς παράγοντες, όπως η αντίδραση ανταγωνιστικών χωρών, οι οποίες υπό το βάρος σοβαρής μείωσης των κρατήσεων τους έως σήμερα, προχωρούν σε μεγάλες εκπτώσεις και προσφορές.
Το πιθανότερο πάντως, κατά την γνώμη μου, σενάριο είναι αύξηση των αφίξεων περίπου 4-6%. Μας διαφεύγει, όμως συχνά, το κρισιμότερο μέγεθος, αυτό του αριθμού των διανυκτερεύσεων (συνολικά και όχι μόνον στα ξενοδοχεία). Έτσι και στην Ελλάδα, ακολουθώντας την τάση σε παγκόσμιο επίπεδο για περισσότερα ταξίδια μικρότερης διάρκειας, παρατηρείται συνεχής μείωση της μέσης παραμονής των τουριστών, με αποτέλεσμα η μικρή αύξηση των αφίξεων στην ουσία να περιορίζεται αισθητά από την παραπάνω διαπίστωση. Για να αντιληφθούμε καλλίτερα την σχετική, μόνο, σημασία του αριθμού των αφίξεων αρκεί να πούμε ότι τα τελευταία 30 χρόνια έχει σχεδόν μειωθεί σε ποσοστό 40-50%! η μέση παραμονή τουριστών στην χώρα μας.
Ενώ η μέση διάρκεια διακοπών (και επομένως οι διανυκτερεύσεις) ήταν περίπου 14 ημέρες την δεκαετία του 1970, σήμερα δεν ξεπερνά τις 8-9 ημέρες. Ουσιαστικά δηλαδή, χρειαζόμαστε σχεδόν διπλάσιους τουρίστες για να έχουμε τις ίδιες διανυκτερεύσεις, από τις οποίες και προέρχεται το βασικότερο στοιχείο, που είναι τα έσοδα, το οποίο δυστυχώς μόνο κατά προσέγγιση προσμετράται. Η κατάσταση αυτή, σε συνδυασμό με την μείωση των εσόδων (από τις συνεχείς προσφορές), εξηγεί το γεγονός ότι παρά την αύξηση των αφίξεων οι μικρομεσαίες (ιδιαίτερα) επιχειρήσεις του τουρισμού αντιμετωπίζουν οξυμένα οικονομικά προβλήματα, καθώς επίσης τουριστικές περιοχές (της περιφέρειας) βλέπουν το εισόδημα τους να αποκλίνει του μέσου εθνικού. Συμπερασματικά, θα έλεγα ότι οι εκτιμήσεις μας για την τουριστική χρονιά και την εν γένει πορεία του τουρισμού μας είναι ένα σοβαρό θέμα, που απαιτεί πολύ μεγαλύτερη ανάλυση από την απλή ανάγνωση του αριθμού των αφίξεων.
TDN: Ποια η άποψη σας για την τουριστική προβολή της χώρας στο εξωτερικό;
Γ.Δ.: Έχουν, αναμφισβήτητα, γίνει μεγάλα βήματα τα τελευταία 2 χρόνια, τόσο από την σημαντική αύξηση των κονδυλίων που διατίθενται σε σχέση με το παρελθόν για την προβολή όσο και από τις προσπάθειες και την κινητικότητα που έδειξε ο π. υπουργός τουρισμού κ. Αβραμόπουλος και την οποία συνεχίζει σήμερα η νέα υπουργός κ. Πετραλιά. Απαιτούνται όμως, νομίζω, να γίνουν πολύ περισσότερα, στην κατεύθυνση της ορθολογικότερης και πιο μελετημένης διαχείρισης των πόρων. Για παράδειγμα, πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο για την προβολή για κάθε αγορά χωριστά (διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους), κάθε προϊόντος αλλά και για κάθε περιοχή της χώρας. Και όλα αυτά, βεβαίως, να είναι αποτέλεσμα έρευνας και μελέτης.
TDN: Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι μπορεί να επιτευχθεί η διεύρυνση του τουριστικού προϊόντος;
Γ.Δ.: Ο εμπλουτισμός του τουρισμού μας με νέα προϊόντα είναι αναγκαία για πολλούς λόγους, ανάμεσα στα άλλα και για τη διεύρυνση της περιόδου. Για να μην είναι, όμως, η σχετική συζήτηση για τα νέα προϊόντα και τις νέες μορφές τουρισμού έκθεση ιδεών, απαιτείται πολιτική βούληση, σχεδιασμός για την ανάπτυξη των προϊόντων και νομοθετικές πρωτοβουλίες (όπου υπάρχει κενό), συνεργασία των συναρμόδιων υπουργείων για την πάταξη της γραφειοκρατίας, που αποθαρρύνει τις επενδύσεις, καθώς επίσης και marketing plan για την προώθηση του κάθε προϊόντος χωριστά. Πώς, για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε την αγορά του Golf, χωρίς την πολιτική βούληση και τον σχεδιασμό που απαιτείται, χωρίς τα αναγκαία γήπεδα και την εξεύρεση γης, που είναι και η κρισιμότερη παράμετρος;
TDN: Ποια είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας;
Γ.Δ.: Σε πολλούς τομείς η Ελλάδα παρουσιάζει σοβαρά συγκριτικά πλεονεκτήματα (πολιτιστικός τουρισμός, θαλάσσιος κ.λ.π.), υπάρχει όμως μεγάλη απόσταση μέχρι να μετατραπούν τα συγκριτικά αυτά πλεονεκτήματα σε ανταγωνιστικά. Καμία χώρα στον κόσμο δεν διαθέτει `Ακρόπολη`, αλλά πάρα πολλά, μικρότερης σημασίας, Μνημεία έχουν πολλαπλάσια επισκεψιμότητα ακριβώς γιατί συνυπάρχουν και άλλοι αναγκαίοι παράμετροι που ευνοούν την προσέλκυση τουριστών. Μεγάλη ευκαιρία, που φαίνεται να έχουμε χάσει έως τώρα, είναι η ανάπτυξη του αθλητικού τουρισμού, εκμεταλλευόμενοι κυρίως τις αθλητικές εγκαταστάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων.
Σήμερα δεχόμαστε πλήθος παραπόνων που αφορούν κυρίως στην κακή κατάσταση των εγκαταστάσεων (καθαριότητα κ.λ.π.) καθώς και σε ελλιπή ξενάγηση των επισκεπτών, με αποτέλεσμα να αποθαρρύνονται μελλοντικά γκρουπς. Εκτιμούμε ότι η νέα υπουργός τουρισμού, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στο θέμα της ανάπτυξης του αθλητικού τουρισμού, λόγω και της προηγούμενης εμπειρίας της.
TDN: Με ποιους τρόπους μπορεί να επιτευχθεί η διεύρυνση του τουριστικού προϊόντος;
Γ.Δ.: Η υψηλή εποχικότητα, που διακρίνει τον ελληνικό τουρισμό σχεδόν στο σύνολό του, αποτελεί, σήμερα, ίσως το μεγαλύτερο διαρθρωτικό πρόβλημα. Είναι εντελώς αντιπαραγωγικό μία ολόκληρη βιομηχανία, αποτελούμενη από τεράστιες κρατικές και ιδιωτικές επενδύσεις να βρίσκεται σε λήθαργο για μισό χρόνο. Και εδώ χρειάζεται μελέτη και ρεαλιστική προσέγγιση για το ποιες περιοχές έχουν πραγματικά δυνατότητες να μεγαλώσουν την περίοδο τους και σε ποιο βαθμό.
Για τους τουριστικούς προορισμούς, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συνεργασία σε τοπικό επίπεδο των επιχειρήσεων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και η έγκαιρη ενημέρωση και συνεργασία με τους tour operators, έτσι ώστε να ξεκινήσει σιγά-σιγά το άνοιγμα των προορισμών νωρίτερα. Το θέμα, πρέπει, κατά την γνώμη μου να εστιασθεί ακριβώς εκεί: Πώς μπορεί κάποια περιοχή της Κρήτης, της Ρόδου ή της Κέρκυρας να ανοίξει τον επόμενο χρόνο 1 ή 2 εβδομάδες νωρίτερα. Ας μην ξεχνάμε ότι σε πολλές περιοχές της χώρας, η εποχικότητα έχει μεγαλώσει τα τελευταία χρόνια, ακριβώς γιατί έφθαναν τουρίστες και έβρισκαν καταστήματα και επιχειρήσεις κλειστές! Η φιλοδοξία για τουρισμό σε 12μηνη βάση πρέπει να μπαίνει σε ρεαλιστική βάση, για μην γίνεται ουτοπία, και να εστιάζεται κυρίως στις μεγάλες πόλεις.
TDN: Με ποιους τρόπους μπορεί να πετύχουμε διεύρυνση της τουριστικής περιόδου;
Γ.Δ.: Για τη διεύρυνση της περιόδου πρέπει επίσης να υπάρξουν, κατά την γνώμη μου, κίνητρα, που θα μειώνουν το κόστος, όπου είναι δυνατόν. Στην ίδια λογική, εκτός των επιχειρήσεων, πρέπει να μπουν και κρατικές υπηρεσίες. Σε μία εποχή έντονου ανταγωνισμού στον τουρισμό, που αντιμετωπίζεται, εκτός των άλλων, και με ευέλικτες πολιτικές management (κοινή πρακτική όλων των επιχειρήσεων), δεν είναι κατανοητό γιατί πρέπει να εξαιρούνται από την φιλοσοφία κρατικές υπηρεσίες που συνδιαμορφώνουν την τιμή του ελληνικού τουρισμού, όπως τα αεροδρόμια.
Νομίζω ότι και τα ίδια τα αεροδρόμια έχουν να ωφεληθούν, όπως και το σύνολο του ελληνικού τουρισμού, αν υιοθετηθούν διαφορετικά τιμολόγια των τελών για κάθε χρονική περίοδο, ακόμη και για διαφορετικές ημέρες της ίδιας περιόδου. Να αναφέρω για παράδειγμα το οξύ πρόβλημα που παρουσιάζεται στα περισσότερα περιφερειακά αεροδρόμια του μεγάλου συνωστισμού πτήσεων 3 / 4 ημέρες την εβδομάδα (με πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις ακόμη και για την ποιότητα των υπηρεσιών), ενώ οι υπόλοιπες ημέρες μπορεί να είναι με ελάχιστες πτήσεις. Αν θέλουμε να κάνουμε μία ευθεία σύγκριση με ξένες χώρες, θα δούμε ότι σε αεροδρόμια της Ευρώπης, το ίδιο το αεροδρόμιο έχει την δυνατότητα γρήγορων και άμεσων αποφάσεων για τα τιμολόγια και τις υπηρεσίες του και συχνά βρίσκεται σε ανταγωνισμό με γειτονικά αεροδρόμια της ίδιας χώρας! Την ίδια στιγμή ο έλληνας αερολιμενάρχης κάποιου περιφερειακού αεροδρομίου, ίσως, χρειάζεται κεντρική έγκριση για να προσθέσει ορισμένα φυτά στον περιβάλλοντα χώρο του αεροδρομίου! Το θέμα, βεβαίως, σχετίζεται με κεντρικές πολιτικές της χώρας, αλλά είναι ενδεικτικό των αδυναμιών που υπάρχουν.
TDN: Ποιες οι προτεραιότητες της ΠΟΕΤ;
Γ.Δ.: Με την ιδιαίτερη ευθύνη που έχουμε, εκπροσωπώντας μεγάλο αριθμό Ενώσεων τουριστικών γραφείων και πούλμαν στις περισσότερες τουριστικές περιοχές της χώρας, έχουμε ως στόχους:
- Να βοηθήσουμε στην ενότητα όλων των δυνάμεων και να προωθήσουμε τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα του κλάδου μας. Ενός κλάδου, που ενώ τον διακρίνει η εξωστρέφεια και ο δυναμισμός και έχει τεράστια συμβολή στον τουρισμό μας, δεν έχει κατορθώσει στον βαθμό που πρέπει, να πείσει για τον ρόλο του. Τα τουριστικά γραφεία αποτελούν τους δυναμικότερους πρεσβευτές του ελληνικού τουρισμού στο εξωτερικό. Σε κάθε αγορά, σε κάθε έκθεση θα συναντήσει κανείς έλληνες τουριστικούς πράκτορες, οι οποίοι με συστηματικό τρόπο προβάλουν και προωθούν όχι μόνον τις επιχειρήσεις τους, αλλά και τον ελληνικό τουρισμό συνολικά. Ο δε στόλος των 5.000 περίπου τουριστικών πούλμαν στην χώρα μας έχει δημιουργηθεί και συντηρείται από τις μεγάλες προσπάθειες των ιδιοκτητών τους και πολύ λιγότερο από την κρατική αρωγή.
- Να συνεργασθούμε στενά με το υπουργείο και τις κρατικές υπηρεσίες στον τουρισμό, με στόχο να υποβοηθήσουμε το έργο τους, μιλώντας ταυτόχρονα με ειλικρίνεια και όχι κολακεύοντας.
- Να συμβάλουμε, επίσης, δημιουργικά για την ενίσχυση και ενότητα των υγιών δυνάμεων του ιδιωτικού τομέα, που δραστηριοποιείται ευρύτερα στον ελληνικό τουρισμό.
