Άνισα κατανεμημένο μεταξύ των περιφερειών της είναι το ξενοδοχειακό δυναμικό της Ελλάδας σύμφωνα με τη μελέτη του καθηγητή και επιστημονικού συνεργάτη του ΙΤΕΠ Δρ. Γρηγόρη Θ. Παπανίκου που έδωσε χθες […]
Άνισα κατανεμημένο μεταξύ των περιφερειών της είναι το ξενοδοχειακό δυναμικό της Ελλάδας σύμφωνα με τη μελέτη του καθηγητή και επιστημονικού συνεργάτη του
Χαρακτηριστικά στη μελέτη αναφέρεται πως τα περισσότερα ξενοδοχεία συγκεντρώνονται στις περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου και της Κρήτης, ενώ τα λιγότερα στην υπόλοιπη Μακεδονία και Θράκη, την Ήπειρο και τη Στερεά Ελλάδα.
Παράλληλα από τη μελέτη του Δρα. Παπανίκου φάνηκε ότι μεταξύ των ξενοδοχείων που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές υπάρχουν σημαντικές διαφορές, οι οποίες οδηγούν, κατά συνέπεια, στην ανάγκη λήψης εξειδικευμένης πολιτικής για κάθε περιφέρεια. Επομένως, είναι χρήσιμη η διερεύνηση των διαφορών αυτών.
Τέλος, κρίνεται αναγκαία η χάραξη, από την πλευρά του κράτους, μιας περιφερειακής πολιτικής που θα αναγνωρίζει τη μοναδικότητα και τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής και θα προωθεί, παράλληλα, τον τουριστικό κλάδο ως μέσο για την άμβλυνση των περιφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Μια τέτοια πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψη το νέο επιχειρησιακό περιβάλλον που δημιουργούν η ένταξη της χώρας στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, η τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004 στην Αθήνα και το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Αναλυτικά, η μελέτη του ΙΤΕΠ για το ξενοδοχειακό τοπίο στην Ελλάδα έδειξε τα εξής:
Στερεά Ελλάδα
Συγκεντρώνεται το 7% των ξενοδοχείων της χώρας, ενώ η συντριπτική τους πλειοψηφία (82%) ανήκει σε χαμηλές κατηγορίες (Γ΄ εώς Ε΄) και είναι ξενοδοχεία κλασσικού τύπου (77%). Στην περιφέρεια παρατηρείται το φαινόμενο της εποχικής λειτουργίας, καθώς τα ξενοδοχεία λειτουργούν σχεδόν, κατά μέσο όρο, από τον Απρίλιο μέχρι το Νοέμβριο. Επίσης, διαπιστώνεται χαμηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 3959 ανά ξενοδοχείο για το 1998, ενώ από αυτές μόνο οι 736 πραγματοποιήθηκαν από αλλοδαπούς. Τα ξενοδοχεία της περιφέρειας υπερτερούν ως προς το υπόλοιπο των χρεών τους συγκριτικά με τις υπόλοιπες περιφέρειες, καθώς αυτό υπολογίζεται σε 2,7 εκατομμύρια ανά ξενοδοχείο και αποτελεί έτσι ένα από τα πιο χαμηλά της χώρας.
Δωδεκάνησα
Συγκεντρώνεται το 12% των ξενοδοχείων της χώρας, γεγονός που φανερώνει την τουριστική ανάπτυξη του νομού. Το ποσοστό ξενοδοχείων υψηλών κατηγοριών που είναι εγκατεστημένα στο νομό είναι από τα υψηλότερα της χώρας και ανέρχεται σε 17% για τα ξενοδοχεία πρώτης κατηγορίας και σε 10% για τα πολυτελείας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων του νομού υπολογίστηκε σε 76 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 79 εκατομμύρια). Το ποσό αυτό αποτελεί και το υψηλότερο υπόλοιπο χρέους μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Στο νομό παρατηρείται το φαινόμενο της εποχικής λειτουργίας, καθώς τα ξενοδοχεία λειτουργούν σχεδόν, κατά μέσο όρο, από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο. Επίσης, διαπιστώνεται υψηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 11932 ανά ξενοδοχείο για το 1998, ενώ από αυτούς οι 10368 ήταν αλλοδαποί και μόνο οι 1322 ήταν έλληνες.
Κυκλάδες
Βρίσκεται το 11% των ξενοδοχείων της χώρας, γεγονός που φανερώνει την τουριστική ανάπτυξη του νομού. Στις Κυκλάδες παρουσιάζεται το μεγαλύτερο ποσοστό οικογενειακών ξενοδοχείων σε ολόκληρη τη χώρα (63%), γεγονός που ερμηνεύεται με βάση τη νησιωτική και ταυτόχρονα, βραχώδη γεωμορφολογία τους, που δεν επιτρέπει την κατασκευή μεγάλων κτιριακών εγκαταστάσεων, οι οποίες, άλλωστε, δεν συμφωνούν ούτε με το γνωστό κυκλαδίτικο αρχιτεκτονικό ύφος (π.χ. στενά, γραφικά σοκάκια, μικρά σπίτια κ.λπ.).
Το ποσοστό ξενοδοχείων πρώτης κατηγορίας που είναι εγκατεστημένα στο νομό ανέρχεται σε 13% και αποτελεί το τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό της χώρας μετά τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων του νομού υπολογίστηκε σε 4,6 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 5,5 εκατομμύρια). Το ποσό αυτό συγκαταλέγεται ανάμεσα στα χαμηλότερα υπόλοιπα χρέους μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Στο νομό παρατηρείται το φαινόμενο της εποχικής λειτουργίας, καθώς τα ξενοδοχεία λειτουργούν σχεδόν, κατά μέσο όρο, από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο. Οι διανυκτερεύσεις ανά ξενοδοχείο υπολογίστηκαν σε 3349 χιλιάδες για το 1998. Ο χαμηλός αριθμός οφείλεται στο μικρό μέγεθος των ξενοδοχείων του νομού. Το 71% των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε από αλλοδαπούς.
Κρήτη
Συγκεντρώνεται το 16% των ξενοδοχείων της χώρας, γεγονός που φανερώνει πως η περιφέρεια αποτελεί δυναμικό πόλο έλξης του τουρισμού. Το ποσοστό ξενοδοχείων υψηλών κατηγοριών που είναι εγκατεστημένα στο νομό αποτελεί το υψηλότερο της χώρας και ανέρχεται σε 23% για τα ξενοδοχεία πρώτης κατηγορίας και σε 27% για τα πολυτελείας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων της περιφέρειας υπολογίστηκε σε 40,8 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 31,7 εκατομμύρια). Το ποσό αυτό αποτελεί το δεύτερο υψηλότερο υπόλοιπο χρέους μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Στην περιφέρεια παρατηρείται το φαινόμενο της εποχικής λειτουργίας, καθώς τα ξενοδοχεία λειτουργούν σχεδόν, κατά μέσο όρο, από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο. Επίσης, διαπιστώνεται υψηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 13213 ανά ξενοδοχείο για το 1998, ενώ από αυτές οι 12571 πραγματοποιήθηκαν από αλλοδαπούς και μόνο οι 773 από έλληνες.
Νησιά του Ιονίου
Κατανέμεται το 9% των ελληνικών ξενοδοχείων, γεγονός που φανερώνει πως η περιφέρεια αποτελεί δυναμικό πόλο έλξης του τουρισμού. Στην περιφέρεια, είναι εγκατεστημένο το 10% των ξενοδοχείων πρώτης κατηγορίας της χώρας και το 8% των ξενοδοχείων πολυτελείας. Τα ποσοστά αυτά συγκαταλέγονται ανάμεσα στα υψηλότερα της χώρας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων της περιφέρειας υπολογίστηκε σε 40,4 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 56,1 εκατομμύρια). Το ποσό αυτό αποτελεί το τρίτο υψηλότερο υπόλοιπο χρέους μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Στην περιφέρεια παρατηρείται το φαινόμενο της εποχικής λειτουργίας, καθώς τα ξενοδοχεία λειτουργούν σχεδόν, κατά μέσο όρο, από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο. Επίσης, διαπιστώνεται υψηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 11690 ανά ξενοδοχείο για το 1998, ενώ από αυτές οι 10368 πραγματοποιήθηκαν από αλλοδαπούς και μόνο οι 1322 από έλληνες.
Μακεδονία
Συγκεντρώνεται το 14% των ξενοδοχείων της χώρας. Η πλειοψηφία των ξενοδοχείων βρίσκεται στην περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας και κατά κύριο λόγο, στη Χαλκιδική, στην Πιερία και στη Θεσσαλονίκη (ειδικότερα στις ακτές της ευρύτερης περιοχής της). Για το λόγο αυτό, οι τρεις παραπάνω νομοί παρουσιάστηκαν ξεχωριστά στην παρούσα μελέτη. Ενδεικτικά αναφέρεται πως ο νομός Χαλκιδικής συγκεντρώνει το 5% των ξενοδοχείων της χώρας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων του νομού υπολογίστηκε σε 16,1 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 37,5 εκατομμύρια). Στην περιφέρεια παρατηρείται το φαινόμενο της εποχικής λειτουργίας, καθώς τα ξενοδοχεία λειτουργούν σχεδόν, κατά μέσο όρο, από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο. Επίσης, διαπιστώνεται υψηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 16263 ανά ξενοδοχείο για το 1998 και αποτελεί το δεύτερο υψηλότερο αριθμό διανυκτερεύσεων στη χώρα. Από αυτές οι 13679 πραγματοποιήθηκαν από αλλοδαπούς και μόνο οι 3057 από έλληνες.
Από την άλλη πλευρά, το υπόλοιπο Μακεδονίας (δηλαδή εκτός των νομών Χαλκιδικής, Πιερίας και Θεσσαλονίκης) συγκεντρώνει το 5% των ξενοδοχείων της χώρας και το 1% των ξενοδοχείων που ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, ενώ δεν υπάρχουν ξενοδοχεία πολυτελείας. Και σε αυτή την περίπτωση παρατηρείται το φαινόμενο της εποχικής λειτουργίας, καθώς τα ξενοδοχεία λειτουργούν σχεδόν, κατά μέσο όρο, από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο. Επίσης, διαπιστώνεται χαμηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 5357 ανά ξενοδοχείο για το 1998 και αποτελεί τον τρίτο πιο χαμηλό αριθμό διανυκτερεύσεων στη χώρα, ενώ χαμηλό είναι και το ποσοστό αλλοδαπών τουριστών (41%).
Πελοπόννησο
Βρίσκεται το 8% των ελληνικών ξενοδοχείων. Στην περιφέρεια, είναι εγκατεστημένο το 11% των ξενοδοχείων πρώτης κατηγορίας της χώρας και το 8% των ξενοδοχείων πολυτελείας. Τα ποσοστά αυτά συγκαταλέγονται ανάμεσα στα υψηλότερα της χώρας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων της περιφέρειας υπολογίστηκε σε 11 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 4,7 εκατομμύρια). Το ποσό αυτό συγκαταλέγεται ανάμεσα στα χαμηλότερα υπόλοιπα χρέους μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Ο μέσος όρος μηνών λειτουργίας των ξενοδοχείων στην περιφέρεια είναι σχεδόν 9 μήνες και υπερτερεί του μέσου όρου της χώρας. Το γεγονός αυτό ερμηνεύεται προφανώς με βάση τη μικρή απόσταση της περιφέρειας από την Αθήνα, που ευνοεί τον τουρισμό του Σαββατοκύριακου. Ο αριθμός διανυκτερεύσεων ανά ξενοδοχείο δεν διαφοροποιείται σημαντικά από το μέσο όρο της χώρας, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 9244 ανά ξενοδοχείο για το 1998, ενώ για το σύνολο της χώρας ήταν 9810. Αντίθετα, το ποσοστό αλλοδαπών τουριστών στην περιφέρεια υστερεί του ποσοστού της χώρας, καθώς φτάνει το 61% έναντι του 76% που είναι το ποσοστό της χώρας.
Θεσσαλία
Είναι εγκατεστημένο το 11% των ελληνικών ξενοδοχείων. Στην περιφέρεια, συγκεντρώνεται το 11% των ξενοδοχείων πρώτης κατηγορίας της χώρας και το 8% των ξενοδοχείων πολυτελείας. Τα ποσοστά αυτά συγκαταλέγονται ανάμεσα στα υψηλότερα της χώρας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων της περιφέρειας υπολογίστηκε σε 1,6 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 15,5 εκατομμύρια). Το ποσό αυτό συγκαταλέγεται ανάμεσα στα χαμηλότερα υπόλοιπα χρέους μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Ο μέσος όρος μηνών λειτουργίας των ξενοδοχείων στην περιφέρεια είναι 10 μήνες και αποτελεί τον τρίτο υψηλότερο των περιφερειών της χώρας, μετά την Αττική και τη Θράκη. Το γεγονός αυτό ερμηνεύεται, προφανώς, με βάση τη δυνατότητα εναλλακτικών μορφών τουρισμού που προσφέρει η περιφέρεια, όπως είναι ο χειμερινός – περιηγητικός τουρισμός στο Πήλιο. Παράλληλα, διαπιστώνεται χαμηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 5896 ανά ξενοδοχείο για το 1998 και αποτελεί τον τέταρτο πιο χαμηλό αριθμό διανυκτερεύσεων στη χώρα, ενώ χαμηλό είναι και το ποσοστό αλλοδαπών τουριστών (45%).
Αθήνα
Είναι κατανεμημένο το 3% των ελληνικών ξενοδοχείων. Η πρωτεύουσα συγκεντρώνει το 3% των ξενοδοχείων πρώτης κατηγορίας της χώρας και το 14% των ξενοδοχείων πολυτελείας. Τα ποσοστά αυτά συγκαταλέγονται ανάμεσα στα υψηλότερα της χώρας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων της περιφέρειας υπολογίστηκε σε 4,5 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 16,5 εκατομμύρια). Το ποσό αυτό συγκαταλέγεται ανάμεσα στα χαμηλότερα υπόλοιπα χρέους μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Τα ξενοδοχεία λειτουργούν σχεδόν ολόκληρο το χρόνο, εφόσον έλληνες και αλλοδαποί επισκέπτονται την περιοχή της Πρωτεύουσας σε όλη τη διάρκεια του έτους, όχι μόνο για αναψυχή αλλά και για επαγγελματικούς σκοπούς. Παράλληλα, διαπιστώνεται ο υψηλότερος αριθμός διανυκτερεύσεων στη χώρα, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 19017 χιλιάδες ανά ξενοδοχείο για το 1998. Από αυτές, οι 11415 πραγματοποιούνται από αλλοδαπούς και οι 7602 από έλληνες.
Υπόλοιπο Αττικής
Στο υπόλοιπο Αττικής είναι κατανεμημένο το 3% των ελληνικών ξενοδοχείων. Η πρωτεύουσα συγκεντρώνει το 5% των ξενοδοχείων πρώτης κατηγορίας της χώρας και το 11% των ξενοδοχείων πολυτελείας. Τα ποσοστά αυτά συγκαταλέγονται ανάμεσα στα υψηλότερα της χώρας. Το μέσο έτος κατασκευής των ξενοδοχείων είναι το 1963 και αποτελεί το δεύτερο χαμηλότερο, μετά από εκείνο της Αθήνας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων της περιφέρειας υπολογίστηκε σε 5,1 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 10,2 εκατομμύρια). Το ποσό αυτό συγκαταλέγεται ανάμεσα στα χαμηλότερα υπόλοιπα χρέους μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Ο μέσος όρος μηνών λειτουργίας των ξενοδοχείων στην περιφέρεια είναι 10 μήνες και αποτελεί τον τρίτο υψηλότερο μεταξύ των περιφερειών της χώρας, μετά την Αθήνα και τη Θράκη. Παράλληλα, διαπιστώνεται υψηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 12962 χιλιάδες ανά ξενοδοχείο για το 1998. Από αυτές, οι 7675 πραγματοποιούνται από αλλοδαπούς και οι 5287 από έλληνες. Τέλος, τα ξενοδοχεία της Αθήνας παρουσιάζουν το χαμηλότερο, κατά μέσο όρο, έτος κατασκευής (1962).
Ήπειρο
Συγκεντρώνεται το 2% των ελληνικών ξενοδοχείων. Στην περιφέρεια, είναι εγκατεστημένο το 1% των ξενοδοχείων πρώτης κατηγορίας της χώρας και το 1% των ξενοδοχείων πολυτελείας. Τα ποσοστά αυτά συγκαταλέγονται ανάμεσα στα χαμηλότερα της χώρας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων της περιφέρειας υπολογίστηκε σε 16,1 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 87,4 εκατομμύρια). Ο μέσος όρος μηνών λειτουργίας των ξενοδοχείων στην περιφέρεια είναι, σχεδόν, 10 μήνες και υπερτερεί σαφώς του μέσου όρου της χώρας (7,5 μήνες). Το γεγονός αυτό ερμηνεύεται, προφανώς, με βάση τη δυνατότητα εναλλακτικών μορφών τουρισμού που προσφέρει η περιφέρεια, όπως είναι ο ορεινός και παραδοσιακός τουρισμός. Παράλληλα, διαπιστώνεται χαμηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 6915 ανά ξενοδοχείο για το 1998. Το ποσοστό των αλλοδαπών πελατών των ξενοδοχείων της περιφέρειας είναι 45%, υστερώντας κατά πολύ του μέσου ποσοστού της χώρας που ανέρχεται σε 76%.
Θράκη
Βρίσκεται το 1% των ελληνικών ξενοδοχείων. Στην περιφέρεια, είναι εγκατεστημένο το 1% των ξενοδοχείων πρώτης κατηγορίας της χώρας, ενώ δεν υπάρχουν ξενοδοχεία πολυτελείας. Τα ποσοστά αυτά συγκαταλέγονται ανάμεσα στα χαμηλότερα της χώρας. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων της περιφέρειας υπολογίστηκε σε 1,5 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 25,3 εκατομμύρια). Ο μέσος όρος μηνών λειτουργίας των ξενοδοχείων στην περιφέρεια είναι, σχεδόν, 11 μήνες και υπερτερεί σαφώς του μέσου όρου της χώρας (7,5 μήνες). Το γεγονός αυτό οφείλεται, σε κάποιο βαθμό, στη λειτουργία του Πανεπιστημίου Θράκης (Ιατρική Σχολή στην Αλεξανδρούπολη, Νομική Σχολή στην Κομοτηνή κ.ά.). Επίσης, το καρναβάλι της Ξάνθης είναι διαδεδομένο και συγκεντρώνει πολλούς επισκέπτες. Παράλληλα, διαπιστώνεται υψηλός αριθμός διανυκτερεύσεων, καθώς αυτός υπολογίζεται σε 13942 ανά ξενοδοχείο για το 1998, ενώ όλες, σχεδόν, πραγματοποιούνται από έλληνες (13638).
Βόρειο Αιγαίο
Συγκεντρώνεται το 5% των ελληνικών ξενοδοχείων. Στην περιφέρεια, είναι εγκατεστημένο το 3% των ξενοδοχείων πρώτης κατηγορίας της χώρας και το 5% των ξενοδοχείων πολυτελείας. Η περιφέρεια δεν παρουσιάζει το ίδιο επίπεδο τουριστικής ανάπτυξης συγκριτικά με τις υπόλοιπες νησιωτικές περιφέρειες. Στην παρούσα μελέτη, το συνολικό χρέος των ξενοδοχείων της περιφέρειας υπολογίστηκε σε 32,3 δισεκατομμύρια δραχμές (ενώ ανά ξενοδοχείο σε 91,3 εκατομμύρια). Το ποσό αυτό συγκαταλέγεται ανάμεσα στα υψηλότερα υπόλοιπα χρέους μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Στην περιφέρεια παρατηρείται το φαινόμενο της εποχικής λειτουργίας, καθώς τα ξενοδοχεία λειτουργούν σχεδόν, κατά μέσο όρο, από το Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο. Ο αριθμός διανυκτερεύσεων ανά ξενοδοχείο της περιφέρειας είναι 9547 και ταυτίζεται σχεδόν με αυτόν της χώρας (9376), ενώ σχεδόν όλες οι διανυκτερεύσεις (το 98%) πραγματοποιήθηκαν το 1998 από αλλοδαπούς.
Προτάσεις Πολιτικής
Σύμφωνα με τον Δρα Παπανίκο, τα όσα προεκτέθησαν καταδεικνύουν μια σειρά σημαντικών διαφοροποιήσεων μεταξύ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στις νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές της χώρας και εκείνων που βρίσκονται σε ορεινές περιοχές. Οι διαφορές αυτές οφείλονται στο πρότυπο του μαζικού/παραθεριστικού τουρισμού που έχει επικρατήσει στις περισσότερες περιφέρειες και έχει ως αποτέλεσμα να επωφελούνται, κυρίως, οι περιοχές που διαθέτουν ήλιο και θάλασσα. Από την άλλη πλευρά, οι ορεινές περιοχές παρουσιάζουν σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Είναι βέβαιο πως αν αυτές οι δυνατότητες αξιοποιηθούν κατάλληλα, θα ξεπεραστούν πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, καθώς και γενικότερα οι περιφέρειες στις οποίες αυτές δραστηριοποιούνται.
Συνεπώς, κρίνεται αναγκαία η χάραξη, από την πλευρά του κράτους, μιας περιφερειακής οικονομικής πολιτικής που θα αναγνωρίζει τη μοναδικότητα και τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής και θα προωθεί, παράλληλα, τον τουριστικό κλάδο ως μέσο για την άμβλυνση των περιφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Μια τέτοια πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψη το νέο επιχειρησιακό περιβάλλον που δημιουργούν:
Η ένταξη της Ελλάδας στο νέο ενιαίο νόμισμα (ευρώ). Ο τουριστικός κλάδος θα είναι από τους πρώτους τομείς που θα κληθεί να πραγματοποιήσει συναλλαγές με το ευρώ. Έχει υπολογισθεί ότι για τη μετατροπή όλων των δραστηριοτήτων μιας ξενοδοχειακής επιχείρησης από δραχμές σε ευρώ θα απαιτηθεί ένα κόστος που θα ξεπερνάει το 5% των εσόδων και περιλαμβάνει αλλαγές στο διαφημιστικό υλικό, αλλαγές τιμοκαταλόγων, αλλαγές στο λογισμικό και εκπαίδευση προσωπικού.
Επίσης, στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί πως το νέο επιχειρησιακό περιβάλλον ευνοείται σημαντικά από το νέο Αναπτυξιακό Νόμο (2601/1998). Ο Νόμος προσφέρει κίνητρα που λειτουργούν θετικά όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό των ξενοδοχειακών μονάδων, τη μετατροπή των διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχεία και τη δημιουργία εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής (κυρίως συνεδριακά κέντρα και κέντρα θαλασσοθεραπείας). Είναι βέβαιο πως ο αναπτυξιακός νόμος αποτελεί ένα σημαντικό σκελετό οικονομικών παρεμβάσεων, που, όμως, απαιτούν συγκεκριμένες εξειδικεύσεις και περιφερειακές διαφοροποιήσεις, προκειμένου να είναι αποτελεσματικές.
Η τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στη χώρα μας. Ενόψει του κορυφαίου αυτού γεγονότος για τον ελληνικό τουρισμό, τόσο λόγο της αύξησης της τουριστικής κίνησης όσο και λόγω των έμμεσων θετικών επιπτώσεων, όλοι, κράτος και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, πρέπει να είναι έτοιμοι να δείξουν το καλύτερό τους πρόσωπο. Η τέλεση των Αγώνων αφορά όλη τη χώρα και όχι μόνο την περιοχή της Αττικής. Το κύρος και η διάδοση της χώρας μας θα συμβάλει στη μεγαλύτερη προσέλκυση επισκεπτών τα χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Επομένως, πρέπει όλα να είναι έτοιμα, ώστε να γίνει πλήρης αξιοποίηση της μοναδικής αυτής ευκαιρίας.
Το Τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης που προβλέπει ένα σημαντικό ποσό (530 δις. δραχμές) για την ολοκλήρωση σημαντικών έργων υποδομής, τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος. Οι σημαντικότερες παρεμβάσεις αφορούν στη βελτίωση της ξενοδοχειακής υποδομής, καθώς θα διατεθούν 126,7 δις δραχμές σε εθνικό επίπεδο και 200 δις σε περιφερειακό επίπεδο για να αναβαθμιστούν 165.000 κλίνες, αλλά και να ενισχυθούν 12.500 μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις θα συμβάλουν στην αναβάθμιση του τουριστικού τομέα και ειδικότερα του ξενοδοχειακού κλάδου, αν ελαχιστοποιήσουν τις καθυστερήσεις στην απορρόφηση των πόρων και στη χάραξη των αναγκαίων στρατηγικών. Ελπίδα όλων είναι να μην επαναληφθούν τα λάθη και οι καθυστερήσεις του Β΄ ΚΠΣ.
Από την άλλη πλευρά, παράγοντες, όπως η οργάνωση, το μάρκετινγκ, η στελέχωση και ο ρόλος των μελών της οικογένειας θεωρούνται καθοριστικοί για την προοπτική των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Η αντικατάσταση και ο εκσυγχρονισμός υλικών και μηχανημάτων, η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, οι λειτουργικές παρεμβάσεις αποτελούν τους κύριους παράγοντες για την αναβάθμιση των υπηρεσιών ενός ξενοδοχείου και την καλύτερη αποδοτικότητα της επιχείρησης. Ως εκ τούτου, αποτελούν στρατηγικές επιλογές κάθε επιχειρηματία. Η αναγκαιότητα αυτή, συνεχούς εκσυγχρονισμού και επανεπένδυσης μέρους των εσόδων αφορά το μεγαλύτερο μέρος των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, ειδικά σήμερα που η ελληνική ξενοδοχεία βρίσκεται ενώπιον έντονου ανταγωνισμού, με στόχο να προσελκύσει τις προτιμήσεις των επισκεπτών. Συνεπώς, η γενικότερη πορεία των ελληνικών ξενοδοχειακών επιχειρήσεων εξαρτάται από την ικανότητα των ξενοδόχων να εκμεταλλευθούν τις ωφέλειες που απορρέουν από το νέο επιχειρησιακό περιβάλλον, με την προϋπόθεση ότι η κυβερνητική παρέμβαση δε θα αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην πρόοδο των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και ότι, όπως έχει ήδη αναφερθεί, θα ελαχιστοποιηθούν οι καθυστερήσεις στην απορρόφηση των πόρων και στη χάραξη των αναγκαίων στρατηγικών.
Εξειδικευμένες πολιτικές σε διαφορετικές περιφέρειες
Οι σημαντικές διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται στις διάφορες περιφέρειες επιβάλλουν την εφαρμογή μιας διαφορετικής πολιτικής. Οι πολιτικές αυτές μπορούν να εξειδικευθούν ανά περιφέρεια ως εξής:
Για τη Στερεά Ελλάδα, τις Κυκλάδες, τη Θεσσαλία, το υπόλοιπο Μακεδονίας (συμπεριλαμβανομένης και της Πιερίας) προτείνεται, λόγω του μικρού μεγέθους της συντριπτικής πλειοψηφίας των ξενοδοχείων τους, οι ενισχύσεις τους, κυρίως για το θέμα του εκσυγχρονισμού τους και της αναβάθμισης της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών, να γίνονται εκτός των γραφειοκρατικών διαδικασιών του αναπτυξιακού νόμου. Επίσης, προτείνεται η εφαρμογή φορολογικών ελαφρύνσεων, καθώς η σημερινή φορολογική πολιτική πλήττει βαρύτατα τις ΜΜΞΕ, ιδιαιτέρως εκείνες που είναι ατομικές επιχειρήσεις.
Όσον αφορά στην πολιτική εκπαίδευσης και κατάρτισης, τα προγράμματα κατάρτισης ανθρώπινου δυναμικού θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την οικογενειακή φύση της απασχόλησης στα ξενοδοχεία της Στερεάς Ελλάδας, της Ηπείρου, της Θράκης, της Πελοποννήσου και του Ιονίου.
Επιπρόσθετα, κρίνεται αναγκαία η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού (π.χ. οικοτουρισμός, αγροτουρισμός κ.ά.) στις νησιωτικές περιφέρειες της χώρας (Ιόνιο, Κρήτη, Νότιο Αιγαίο, Βόρειο Αιγαίο) με στόχο την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Για το λόγο αυτό προτείνεται η βελτίωση των υφισταμένων δικτύων αερομεταφοράς και η δημιουργία της αναγκαίας υποδομής.
Για τις ορεινές περιοχές της χώρας, όπως είναι η Ήπειρος, το υπόλοιπο Μακεδονίας, η Θράκη, καθώς και τα ορεινά τμήματα της Στερεάς Ελλάδας, της Θεσσαλίας και της Πελοποννήσου προτείνεται η αξιοποίηση των μοναδικών συγκριτικών τους πλεονεκτημάτων. Τα πλεονεκτήματα αυτά αποτελούν αφενός οι φυσικοί πόροι των περιοχών αυτών (βουνά, ποτάμια και εν γένει σημεία οικολογικού ενδιαφέροντος), αφετέρου ο πολιτιστικός τους πλούτος (π.χ. αρχαία, βυζαντινά, μεταβυζαντινά και νεώτερα μνημεία, παραδοσιακή αρχιτεκτονική, ελληνική κουζίνα κ.ά.). Επίσης, προτείνεται για τις παραπάνω περιοχές η ποιοτική αναβάθμιση των ξενοδοχειακών τους καταλυμάτων Προς την κατεύθυνση αυτή, θα συμβάλει και ένα καινούριο θεσμικό πλαίσιο οικονομικής υποστήριξης των αντίστοιχων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Τέλος, είναι αναγκαία η κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού των ξενοδοχείων στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού.
Ως προς την περιφέρεια της Αττικής, η παλαιότητα των ξενοδοχείων της καθιστά απαραίτητη την ενίσχυση του εκσυγχρονισμού τους. Μάλιστα, αυτό αποτελεί και μια εθνική υπόθεση αφού η Αθήνα θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.
Συνεκδότης του TravelDailyNews Media Network από το 1999 που περιλαμβάνει τρεις εκδόσεις για τη Διεθνή αγορά, τις αγορές της Ασίας και του Ειρηνικού και την αγορά της Ελλάδας και της Κύπρου.
Είναι υπεύθυνος για την στρατηγική ανάπτυξη του δικτύου, τις συνέργειες, και τη διεθνή αγορά.
