Κυκλοφόρησε η εξαμηνιαία Έκθεση Ανάλυσης της Ελληνικής Τουριστικής Δραστηριότητας υπό την Αιγίδα της Ακαδημίας Τουριστικών Ερευνών & Μελετών (ΑΤΕΜ) & της Ερευνητικής Μονάδας Τουρισμού του Αθηναϊκού Ινστιτούτου Εκπαίδευσης και Έρευνας (ΑΘΙΝΕΕ). Στη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη διεθνή αγορά, παρουσιάζεται μία…
Κυκλοφόρησε η εξαμηνιαία Έκθεση Ανάλυσης της Ελληνικής Τουριστικής Δραστηριότητας υπό την Αιγίδα της Ακαδημίας Τουριστικών Ερευνών & Μελετών (ΑΤΕΜ) & της<...> Ερευνητικής Μονάδας Τουρισμού του Αθηναϊκού Ινστιτούτου Εκπαίδευσης και Έρευνας (ΑΘΙΝΕΕ). Στη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη διεθνή αγορά, παρουσιάζεται μία πτώση του αναμενόμενου εισερχόμενου τουρισμού για το 2009 από 15 εκατ. που ήταν το 2008 στα 13,8 εκατ., σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ιανουαρίου 2009. Η μετατόπιση της ζήτησης έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο να πέσει ο αριθμός των εισερχόμενων τουριστών, αλλά και των τιμών των υπηρεσιών που προσφέρουν οι ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις.
Προβλέψεις για τον Εισερχόμενο Τουρισμό στην Ελλάδα το 2009
Οι προβλέψεις που παρουσιάστηκαν στο προηγούμενο τεύχος της Έκθεσης έκαναν λόγο για μία πτώση του εισερχόμενου τουρισμού από 4,39% έως 11,3%, ανάλογα με τα σενάρια των προβλέψεων που αφορούσαν την οικονομική μεγέθυνση, τον πληθωρισμό, την ανεργία και την τιμή του πετρελαίου.
Το στατιστικό υπόδειγμα που χρησιμοποιήθηκε αφορούσε συναρτήσεις προσδιορισμού του εισερχόμενου τουρισμού της Ελλάδος από τρεις βασικές περιοχές: χώρες ευρωζώνης, Ηνωμένο Βασίλειο, Σκανδιναβία (χώρες εκτός ευρωζώνης) και μία τέταρτη περιοχή που ορίστηκε ως το υπόλοιπο του κόσμου. Ο εισερχόμενος τουρισμός από την τελευταία περιοχή προσδιορίζεται ως σταθερό ποσοστό (28%) επί του συνόλου του προβλεπόμενου τουρισμού της Ελλάδος.
Βασιζόμενοι στο στατιστικό υπόδειγμα και στις προβλέψεις που έγιναν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα μακροοικονομικά μεγέθη (μεγέθυνση, ανεργία και πληθωρισμός) και τον Οργανισμό Πληροφόρησης Ενέργειας των ΗΠΑ (Energy Information Administration) για την τιμή του πετρελαίου τον Ιανουάριο του 2009, πραγματοποιήθηκαν οι προβλέψεις για τον εισερχόμενο τουρισμό της Ελλάδος το έτος 2009. Οι προβλέψεις αυτές ήταν πιο αισιόδοξες από τις ad hoc προβλέψεις που έκαναν διάφοροι φορείς και ειδήμονες του τουρισμού. Τα νέα δεδομένα για τα μακροοικονομικά μεγέθη και την τιμή του πετρελαίου σύμφωνα με τις ίδιες πηγές (Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Οργανισμό Πληροφόρησης Ενέργειας) διαμορφώνουν ένα νέο σκηνικό για το 2009.
Σε σύγκριση με τα στοιχεία των εκτιμήσεων του Ιανουαρίου, οι τρεις περιοχές-χώρες (Ευρωζώνη, Σκανδιναβικές χώρες, Ην. Βασίλειο) έχουν μεγαλύτερη πτώση στην οικονομική δραστηριότητα. Τον Ιανουάριο η εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ευρωζώνη ήταν -1,9%, ενώ τώρα είναι -4%. Αντίστοιχα, για τις σκανδιναβικές χώρες, μη μέλη της ευρωζώνης, η οικονομική τους δραστηριότητα από -0,73% τον Ιανουάριο έχει πέσει στο -3% και για το Ηνωμένο Βασίλειο από -2,8% στο -3,8%. Η μεγάλη πτώση στην εκτίμηση της οικονομικής δραστηριότητας για τις σκανδιναβικές χώρες οφείλεται στην εκτίμηση για τη Σουηδία που από -1,4% τον Ιανουάριο έπεσε στο -4%, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι εκτιμήσεις για την Νορβηγία προέρχονται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, διότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν περιλαμβάνει στοιχεία για αυτή την χώρα. Μεγάλη πτώση στην οικονομική δραστηριότητα παρατηρείται και για την Δανία από -1% που ήταν η εκτίμηση τον Ιανουάριο έπεσε στο -3,3%, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις.
Οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανεργία δεν αλλάζουν σημαντικά, αν και παρατηρείται μία μικρή αύξηση για τις δύο πρώτες περιοχές του Πίνακα Α3.1, ενώ για το Ηνωμένο Βασίλειο η εκτίμηση για την ανεργία του 2009 παραμένει αμετάβλητη. Αντίθετη πορεία ακολουθεί ο πληθωρισμός που μειώνεται από 1% που ήταν η εκτίμηση τον Ιανουάριο για την Ευρωζώνη στο 0,4% και από 1,43% των σκανδιναβικών χωρών στο 1,33%. Αντίθετα, στο Ην. Βασίλειο η εκτίμηση για τον πληθωρισμό του 2009 αυξήθηκε από 0,1 στο 1%.
Τα νέα μακροοικονομικά μεγέθη διαμορφώνουν και νέα δεδομένα για το υπόδειγμα των προβλέψεων του εισερχόμενου τουρισμού της Ελλάδος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μακροοικονομική εικόνα δείχνει ότι, λόγω των νέων πιο αρνητικών εκτιμήσεων για την οικονομική δραστηριότητα, σε όλες τις περιοχές του εισερχόμενου τουρισμού, οι προβλέψεις θα αναθεωρηθούν προς τα κάτω. Όμως, η μείωση των τιμών, όπως φαίνεται από την πτώση του πληθωρισμού, έχει θετική επίδραση στον εισερχόμενο τουρισμό. Συνεπώς, είναι το μέγεθος αυτών των μεταβολών (οικονομικής μεγέθυνσης και πληθωρισμού) που θα προσδιορίσει προς τα πού θα κατευθυνθούν και οι νέες εκτιμήσεις για τον εισερχόμενο τουρισμό στην Ελλάδα.
Η τελευταία μεταβλητή, της οποίας απαιτείται εκτίμηση, είναι η αναμενόμενη τιμή του πετρελαίου για το 2009. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η αναμενόμενη τιμή του πετρελαίου για το 2009 είναι γύρω στα 58 δολάρια το βαρέλι με μία τυπική απόκλιση της τάξης των 8 δολαρίων. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τον Οργανισμό Πληροφόρησης Ενέργειας (Energy Information Administration), που είναι η επίσημη στατιστική υπηρεσία ενέργειας της Κυβέρνησης των ΗΠΑ. Για τα τρία σενάρια των τιμών του πετρελαίου χρησιμοποιούμε τη μέση τιμή και τις τιμές που προκύπτουν από τη διαφορά της μέσης τιμής και μιας τυπικής απόκλισης συν πλην, ήτοι 50 και 64 δολάρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας υπηρεσίας, η μέση τιμή του πετρελαίου ήταν 72 δολάρια το 2007 και 99 δολάρια το βαρέλι το 2008.
Χρησιμοποιώντας τις νέες εκτιμήσεις των μακροοικονομικών μεγεθών και της τιμής του πετρελαίου, αναθεωρήθηκαν οι προβλέψεις της ΑΤΕΜ για τον εισερχόμενο τουρισμό του 2009 που έγιναν τον Ιανουάριο του 2009, χρησιμοποιώντας το ίδιο στατιστικό υπόδειγμα.
Σε σχέση με τις προβλέψεις του Ιανουαρίου, οι αναθεωρημένες τρέχουσες προβλέψεις εκτιμούν μικρότερη εισροή τουριστών. Τα νέα στοιχεία δίνουν μία πτώση κατά 10,07%, αν η μέση τιμή του πετρελαίου διατηρηθεί στα 58 δολάρια το βαρέλι. Αν η τιμή είναι μεγαλύτερη, η πτώση στον τουρισμό θα είναι ακόμη μεγαλύτερη και μπορεί να φθάσει το 13,01% για μία μέση τιμή της τάξης των 64 δολαρίων το βαρέλι. Αντίστοιχα, αν η τιμή μείνει στα 50 δολάρια το βαρέλι, η πτώση θα είναι 5,41%.
Αν από τις εκτιμήσεις περάσουμε στα πραγματικά διαθέσιμα στοιχεία για το 2009, θα δούμε ότι οι προβλέψεις για τον Ιανουάριο του 2009 δεν απέχουν πολύ από την πραγματικότητα του εισερχόμενου τουρισμού της Ελλάδος το πρώτο πεντάμηνο του έτους. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία των αεροπορικών αφίξεων της Ελλάδος που δημοσιεύονται από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, η πτώση στις αφίξεις ήταν της τάξης του 8,85%. Οι αεροπορικές αφίξεις αποτελούν τα 2/3 περίπου των συνολικών αλλοδαπών τουριστικών αφίξεων της Ελλάδος. Με δεδομένο ότι τα στοιχεία αυτά είναι διαθέσιμα σε ημερήσια βάση, μπορεί να χρησιμοποιούνται για μία άμεση γνώση της πορείας του εισερχόμενου τουρισμού.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της πρώτης έκθεσης τον Ιανουάριο του 2009, το μέσο σενάριο προέβλεπε μία πτώση της τάξης του 8,11%. Οι νέες εκτιμήσεις των μακροοικονομικών μεγεθών και της τιμής του πετρελαίου αναθεωρούν το μέσο σενάριο προς το χειρότερο, προβλέποντας μία πτώση της τάξης του 10%. Να σημειωθεί ξανά ότι οι προβλέψεις στηρίζονται στις προβλέψεις που κάνουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα μακροοικονομικά μεγέθη και ο Οργανισμός Πληροφόρησης Ενέργειας των ΗΠΑ για την τιμή του πετρελαίου. Αν τα δεδομένα αυτά αλλάξουν μέσα στο 2009, θα αλλάξουν και οι αντίστοιχες προβλέψεις για τον εισερχόμενο τουρισμό.
Οι προβλέψεις του Ιανουαρίου του 2009 έγιναν σε ένα περιβάλλον που πολλοί προέβλεπαν μεγάλη καταστροφή για τον ελληνικό τουρισμό, προβλέποντας πτώση πάνω από 15% στις αφίξεις, που θα αποτελούσε ιστορικό ρεκόρ πτώσης για την Ελλάδα, με εξαίρεση το 1974 που υπήρξε πτώση της τάξης του 31,21% λόγω των ιδιαιτέρων συνθηκών του έτους εκείνου (εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και επιστράτευση στην Ελλάδα).
Πολλοί, όμως, αρχίζουν να δικαιολογούν τη διατήρηση της πτώσης σε μονοψήφιο αριθμό λόγω της πτώσης των τιμών του πακέτου των ελληνικών τουριστικών υπηρεσιών. Κάτι τέτοιο, όμως, είναι αναμενόμενο για κάποιον που έχει στοιχειώδης γνώση της οικονομικής ανάλυσης και συγκεκριμένα του νόμου της προσφοράς και της ζήτησης. Στο Διάγραμμα Α3.1 δίνουμε μία εικόνα του τι συμβαίνει το 2009 στον εισερχόμενο τουρισμό. Η εικόνα αυτή μπορεί να γίνει πιο σύνθετη, αλλά δίνουμε έμφαση στα θεμελιώδη. Το θεμελιώδες στοιχείο που χαρακτηρίζει το 2009 είναι η μεγάλη οικονομική κρίση.
Η Τατιάνα ελέγχει καθημερινά τη ροή των εισερχόμενων ειδήσεων και επιμελείται την ύλη που δημοσιεύεται στο δίκτυο των TravelDailyNews.