Οι πολλοί παράνομοι διοργανωτές ταξιδιών και το απαρχαιωμένο και ανίκανο να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις θεσμικό πλαίσιο είναι το πραγματικό πρόβλημα και όχι το μεμονωμένο περιστατικό του “Manos”…
Οι πολλοί παράνομοι διοργανωτές ταξιδιών και το απαρχαιωμένο και ανίκανο να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις θεσμικό πλαίσιο είναι το πραγματικό πρόβλημα και όχι το μεμονωμένο περιστατικό του “Manos”<...> οι συνέπειες του οποίου εξάλλου, με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί σημειώνει ο πρόεδρος του HATTA (Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων)Γιάννης Ευαγγέλου σε χθεσινό δελτίο τύπου του Συνδέσμου…
Ο HATTA τονίζει την άμεση ανάγκη για αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των τουριστικών γραφείων ώστε να προστατευτούν τόσο οι ταξιδιώτες όσο και οι τουριστικοί πράκτορες από τις δραστηριότητες παράνομων διοργανωτών εκδρομών. Το θέμα αυτό απασχολεί εδώ και πολύ καιρό το HATTA ο οποίος έχει προβεί σε σειρά ποικίλων ενεργειών προς κάθε κατεύθυνση με στόχο τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου ώστε αυτό να προσαρμοστεί στις πραγματικές ανάγκες του κλάδου και της προστασίας του καταναλωτή και να παταχθούν οι παράνομες δραστηριότητες των πάσης φύσεως οργανωτών εκδρομών.
Σχετικά με το μέγεθος του προβλήματος των παράνομων δραστηριοτήτων στο κλάδο της διοργάνωσης ταξιδιών ο κ. Ευαγγέλου αναφέρει ότι “λόγω αδυναμίας του ελεγκτικού μηχανισμού είναι αδύνατον να εκτιμηθεί ο αριθμός των “επιχειρήσεων” και ατόμων τα οποία δραστηριοποιούνται παράνομα στην διοργάνωση εκδρομών και οργανωμένων ταξιδιών. Πάντως υπολογίζεται ότι είναι πολύ μεγάλος.”
Αξίζει πάντως να σημειωθεί, παρότι δεν αναφέρεται κάτι σχετικό στο δελτίο τύπου, ότι κλαδική έρευνα για τα τουριστικά γραφεία, αξιόπιστου ερευνητικού οργανισμού, υπολογίζει ότι η παράνομη δραστηριότητα στο κλάδο αφορά σε αριθμό “επιχειρήσεων” και ατόμων ίσο περίπου με τον αριθμό των νομίμων επιχειρήσεων του κλάδου (περίπου 4.000). Αυτά τα στοιχεία επιβεβαιώνονται, εμπειρικά φυσικά, από στελέχη της αγοράς.
Βάση των στοιχείων που έχει ο HATTA, από την καταγραφή σχετικών καταγγελιών μελών του Συνδέσμου, οι εν λόγω παρανομίες αφορούν σε ποικίλες δραστηριότητες όπως οι εκδρομές θρησκευτικού τουρισμού -που πραγματοποιούνται, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, και συχνά προωθούνται και μέσω ανακοινώσεων σε Ιερούς Ναούς- οι εκδρομές μαθητικού τουρισμού, οι εκδρομές που διοργανώνουν διάφορες κοινωνικές ομάδες η ακόμα και δήμοι ή από τα ΚΤΕΛ, μέχρι και αυτές που διοργανώνουν μεμονωμένα άτομα από τα σπίτια τους.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι παρόμοια φαινόμενα παρανομιών παρατηρούνται ακόμα και στο τομέα της διοργάνωσης συνεδρίων και σεμιναρίων. Παρά τις υψηλές οργανωτικές απαιτήσεις αυτής της μορφής ταξιδιών συχνά διοργανώνονται “εκ των ένδον” άτυπα, μέσω συλλόγων η επαγγελματικών φορέων τέτοια ταξίδια. Η οικονομική και στρατηγική σημασία ανάπτυξης αυτής της ειδικής μορφής τουρισμού για την χώρα μας, που πολλαπλασιάζεται λόγω της ανάληψης των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά και των επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στο τομέα τα τελευταία χρόνια, επιτείνουν την ανάγκη προστασίας του τομέα από καιροσκοπικές δράσεις που θέτουν σε κίνδυνο την συνολική εικόνα του.
Ανάγκη σημαντικών αλλαγών στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Τουριστικών Γραφείων
Μετά την αναστολή δραστηριότητας του τουριστικού γραφείου “Manos” τίθενται κάποια σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα λειτουργίας του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των τουριστικών γραφείων σημειώνει στο σχετικό δελτίο τύπου ο HATTA.
Ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο από το 1990 έχει υιοθετηθεί η Οδηγία 314/90 για τα οργανωμένα ταξίδια, η οποία στηριζόμενη στην εμπειρία άλλων Κρατών Μελών που τις περασμένες δεκαετίες είχαν υποστεί τις δυσάρεστες συνέπειες των μαζικών πτωχεύσεων των διοργανωτών ταξιδιών, προέβλεπε την υποχρέωση του κράτους να διασφαλίσει τους καταναλωτές σε περίπτωση πτώχευσης του τουριστικού πράκτορα και μάλιστα στο άρθρο 7 όριζε ότι το κράτος πρέπει να λάβει τα αναγκαία μέτρα ώστε ο διοργανωτής η/ο πωλητής οργανωμένων ταξιδιών πρέπει να αποδεικνύουν ότι διαθέτουν επαρκείς εγγυήσεις, κατάλληλες να διασφαλίσουν σε περίπτωση αφερεγγυότητας ή πτώχευσης την επιστροφή των καταβληθέντων και τον επαναπατρισμό του καταναλωτή.
Η εφαρμογή του συγκεκριμένου άρθρου δημιούργησε πολλά προβλήματα στα Κράτη Μέλη, δεδομένου ότι τα περισσότερα, εκτός ορισμένων περιπτώσεων, μεταξύ των οποίων η Ιρλανδία και η Δανία, δεν διέθεταν την απαιτούμενη θεσμική υποδομή για να καλύψουν παρόμοιες περιπτώσεις. Έτσι προχώρησαν με διάφορους τρόπους σε κάλυψη της συγκεκριμένης απαίτησης της οδηγίας, μεταξύ των οποίων στην υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη του κινδύνου, ή στη δημιουργία ταμείου εγγυήσεων στο οποίο συμμετέχουν οι τουριστικοί πράκτορες, σε χώρες όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο και προσφάτως η Ιταλία.
Στην Ελλάδα η οδηγία έγινε εσωτερικό δίκαιο με το Π.Δ. 339/96 και η εξασφάλιση του ταξιδιώτη σε περίπτωση αφερεγγυότητας ή πτώχευσης του τουριστικού γραφείου πραγματοποιείται εναλλακτικά είτε μέσω ασφαλιστηρίου συμβολαίου, είτε μέσω τραπεζικών εγγυήσεων, είτε από ειδικό κοινό ταμείο, το οποίο ακόμα δεν έχει συσταθεί.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου η άσκηση του επαγγέλματος του τουριστικού πράκτορα ελέγχεται από το Κράτος με την εκχώρηση ειδικού σήματος λειτουργίας.
Ο άλλος τρόπος εξασφάλισης του καταναλωτή, σύμφωνα πάντα με το Π.Δ. 339/96 είναι το ειδικό κοινό ταμείο, το οποίο δεν έχει όμως ακόμη συσταθεί. Εάν ήταν στην πρόθεση του κράτους να δημιουργήσει και να διαχειριστεί ένα τέτοιου είδους ταμείο, θα έπρεπε λογικά να το είχε μέχρι τώρα κάνει, διότι μεσολαβούν ήδη 7 χρόνια από την εναρμόνιση και 13 από την έκδοση της οδηγίας. Αυτό όμως δεν πραγματοποιήθηκε με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα τεράστιο κενό όσον αφορά στην προστασία των τουριστών αλλά και των ίδιων των τουριστικών πρακτόρων που βλέπουν τον κλάδο τους να δυσφημείται από περιπτώσεις όπως αυτές της περίπτωσης του “Manos”.
Αφού, λοιπόν, εκ των πραγμάτων ο κρατικός έλεγχος και η εποπτεία αποδεικνύονται ατελείς τίθεται αυτή τη στιγμή άμεση ανάγκη να εκχωρηθούν κάποιες αρμοδιότητες στους ίδιους του τουριστικούς πράκτορες, οι οποίοι έχουν άμεσο συμφέρον να διασφαλιστεί η αγορά οργανωμένων ταξιδιών και οι οποίοι σε συνεργασία με τις ενώσεις των καταναλωτών θα μπορούσαν να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός μηχανισμού ελέγχου και προστασίας τόσο των καταναλωτών όσο και του ίδιου του κλάδου. Το μοντέλο αυτό λειτούργησε με μεγάλη επιτυχία σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη όπως η Ολλανδία, όπου ο έλεγχος του κλάδου, της διαδικασίας συναλλαγών αλλά και προστασίας του καταναλωτή γίνεται από τους ίδιους τους πράκτορες. Ένα παρόμοιο σύστημα ισχύει και στη Μεγάλη Βρετανία μέσα στα πλαίσια της ABTA, ενός σημαντικού επαγγελματικού οργάνου των πρακτόρων, όπου η μη εξασφάλιση των εγγυήσεων από το τουριστικό γραφείο έχει ποινικοποιηθεί.
Τέλος, σημειώνει ο HATTA, για να ολοκληρωθεί η σύντομη αναφορά στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των τουριστικών γραφείων και την προστασία του καταναλωτή, θα πρέπει να γίνει αναφορά στην νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο όλο και περισσότερο τείνει να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 314/90 για τα οργανωμένα ταξίδια. Πιο συγκεκριμένα υπάρχει νομολογία που αφορά στις περιπτώσεις του άρθρου 7, δηλαδή της προστασίας του ταξιδιώτη στην περίπτωση πτώχευσης του τουριστικού γραφείου. Στην υπόθεση C-178-94 το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η παράλειψη της Γερμανίας να μεταφέρει εμπρόθεσμα την οδηγία στο εθνικό δίκαιο συνιστούσε αστική ευθύνη του κράτους έναντι των καταναλωτών, οι οποίοι υπέστησαν ζημιές εξαιτίας αυτής της καθυστέρησης. Ακόμη στην υπόθεση C-364/96, το Δικαστήριο, κρίνοντας την εφαρμογή του άρθρου 7, απεφάνθη ότι στην επιστροφή των καταβληθέντων περιλαμβάνονται και τα έξοδα διαμονής, τα οποία ο τουρίστας αναγκάστηκε να καταβάλει ξανά στον ξενοδόχο, παρόλο ότι τα είχε πληρώσει αγοράζοντας το τουριστικό πακέτο.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές, καταλήγει το δελτίο τύπου του Συνδέσμου, ότι στην περίπτωση που οι ταξιδιώτες που υποβλήθηκαν στις συνέπειες της αναστολής λειτουργίας του τουριστικού γραφείου “Manos” δεν κατάφεραν να ικανοποιηθούν πλήρως από την ίδια την εταιρία, έχουν δικαίωμα να στραφούν κατά του ελληνικού κράτους επικαλούμενοι την άμεση εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας, αλλά και την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Συνεκδότης του TravelDailyNews Media Network από το 1999 που περιλαμβάνει τρεις εκδόσεις για τη Διεθνή αγορά, τις αγορές της Ασίας και του Ειρηνικού και την αγορά της Ελλάδας και της Κύπρου.
Είναι υπεύθυνος για την στρατηγική ανάπτυξη του δικτύου, τις συνέργειες, και τη διεθνή αγορά.
