Οικουμενικής διάστασης η μοναδικότητα και η προοπτική της Κρήτης

Υπογραμμίζοντας το γεγονός πως “ο ελληνικός τουρισμός αντέχει”, αφού είναι η μοναδική χώρα της ευρωζώνης στην οποία δεν σημειώνονται σημάδια κάμψης, ο Υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης, κ. `Αρης Σπηλιωτόπουλος, μιλώντας<...>χτες στην Παγκρήτιο Σύσκεψη Φορέων, τόνισε πως οι καρποί της νέας στρατηγικής στόχευσης του Υπουργείου, που βασίζεται στην εξειδίκευση, την ποιότητα και την ποικιλομορφία, θα φανούν σταδιακά από την ερχόμενη τουριστική περίοδο.

Η Κρήτη είναι το νησί της Ελλάδας με τη μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα διεθνώς. “Κάθε φορά” επεσήμανε ο Υπουργός “που ανατρέχει κανείς στο τουριστικό προφίλ της Κρήτης, τα οικονομικά και στατιστικά μεγέθη, τις αναπτυξιακές δυνατότητες, τα φυσικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά, καταλήγει αμέσως σε μία κυρίαρχη διαπίστωση: η μοναδικότητα αυτού του τόπου, αλλά και η προοπτική του, είναι οικουμενικής διάστασης. Η Κρήτη μπορεί να καταστεί πρότυπο ολοκληρωμένου τουριστικού προορισμού. Όχι μόνον για τη χώρα μας και τον τουρισμό της, αλλά σε επίπεδο παγκόσμιο”.

Το στοίχημα που καλείται να θέσει και να κερδίσει η Κρήτη είναι η αξιοποίηση όλων των πλεονεκτημάτων της, σε συνδυασμό με την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, δίνοντας έμφαση:

• στην ανανέωση της τουριστικής οικονομίας, επικεντρώνοντας στους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους και στην ανθρώπινη παράμετρο,


• στην προώθηση των επενδύσεων,


• στην αναβάθμιση των κορεσμένων περιοχών,


• στην ανάδειξη της τοπικής ταυτότητας και ιδιαιτερότητας,


• στην αξιοποίηση της κρητικής ενδοχώρας,


• στην ανάπτυξη νέων μορφών τουρισμού,


• στη δημιουργία νέων τουριστικών προϊόντων,


• στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης επικοινωνιακής στρατηγικής.

“Το νησί” συμπλήρωσε ο κ. Σπηλιωτόπουλος, “προσφέρει και μπορεί να προσφέρει πιο ολοκληρωμένα στο μέλλον, ευρύτατο φάσμα υπηρεσιών και επιλογών σε κάθε επισκέπτη, όλη τη διάρκεια του χρόνου. Από φιλοξενία προδιαγραφών, που απευθύνεται σε υψηλά εισοδήματα, μέχρι μαγευτική επιστροφή στο παρελθόν και την παράδοση, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και άλλες σύγχρονες ανέσεις, στους παραδοσιακούς οικισμούς στα ορεινά των Χανίων. Από την απόλυτη ηρεμία και χαλάρωση στις παραλίες του Νότου και στα οροπέδια των ορεινών όγκων, στο κοσμοπολίτικο περιβάλλον του Βορρά και των μεγάλων πόλεων. Από την εκπληκτική ενδοχώρα του Ρεθύμνου, στη φυσική αγριάδα και στις εναλλαγές τοπίων του Λασιθίου”.

“Ο αναπροσανατολισμός της τουριστικής ανάπτυξης της Κρήτης”, κατά τον Υπουργό, “θα επιφέρει ισορροπία μεταξύ κορεσμένων και μη ανεπτυγμένων περιοχών, μεταξύ βόρειου άξονα και νότιου άξονα. Επιπλέον, θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, σε άμβλυνση της εποχικότητας, σε προσέλκυση πιο ποιοτικών επισκεπτών”.

Η Κρήτη έχει προσφέρει και εξακολουθεί να προσφέρει πολλά στην οικονομία της χώρας μας, διαδραματίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στο τουριστικό μοντέλο που προώθησε η Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια. Αναμφίβολα, η έμφαση και η προσήλωση στο τουριστικό προϊόν «ήλιος και θάλασσα», συνεισέφερε πολλά. Δημιούργησε έναν πολυδύναμο τουριστικό τομέα. Συνέβαλε στην ανάπτυξη και την ευημερία των πολιτών. Ανέδειξε μια αξιόλογη επιχειρηματική κοινότητα. Οι ιδιωτικές επενδύσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια ανταγωνίζονται και κερδίζουν στα σημεία τα αξιολογότερα θέρετρα του κόσμου.

Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα είναι πολλά: εξαιρετικές επενδύσεις, μεγάλη προβολή, πολυτελέστατες υποδομές και αναβαθμισμένες υπηρεσίες. Ο τουρισμός πολυτέλειας βρήκε σε αυτό το κομμάτι της Ελλάδας την ιδανική έκφρασή του. Η Κρήτη διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό μονάδων πέντε αστέρων. Επίσης, διαθέτει υψηλά ποσοστά ενοικιαζομένων επιπλωμένων δωματίων, που απευθύνονται σε μια αγορά οικογενειακών διακοπών που αναπτύσσεται την τελευταία δεκαπενταετία.

Από την άλλη, τόνισε ο κ. Σπηλιωτόπουλος, υπάρχουν κορεσμένες περιοχές, όπως η περιοχή Χερσονήσου και Μαλλίων. Οι συνέπειες του κύματος μαζικού τουρισμού είναι εμφανείς και έντονες σε πολλές περιοχές της χώρας, που παρουσίασαν πρώιμη τουριστική ανάπτυξη. “Σήμερα” επεσήμανε ο Υπουργός, “είναι επιβεβλημένη η ανάγκη να διερευνηθούν οι δυνατότητες αναβάθμισης των περιοχών αυτών που αντιμετωπίζουν προβλήματα κορεσμού”.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας αναβάθμισης του κορεσμένου τοπίου, η ΕΤΑ, στα Μάλια, παραχώρησε στο Δήμο έκταση, η οποία θα αξιοποιηθεί ως χώρος περιπάτου, θα εμπλουτίσει το τουριστικό προϊόν της περιοχής και ταυτόχρονα, ως παρατηρητήριο περιβάλλοντος, θα συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος. Η Χερσόνησος και τα Μάλλια είναι τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα μιας στρεβλής, αλόγιστης τουριστικής ανάπτυξης, η οποία όμως δεν παύει να διαθέτει αναξιοποίητες δυνατότητες και ευκαιρίες, καθώς και συγκριτικά πλεονεκτήματα. Η αναστροφή της φθίνουσας πορείας των κορεσμένων τουριστικά περιοχών προϋποθέτει τη διαμόρφωση ενός στρατηγικού σχεδίου για τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος. Το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, σε συνεργασία με τους Δήμους Χερσονήσου, Μαλλίων και Γουβών, θα προχωρήσει στην εκπόνηση ενός πιλοτικού σχεδίου αναβάθμισης των κορεσμένων περιοχών.

Πιλοτικό Πρόγραμμα για την αναβάθμιση τουριστικά κορεσμένων περιοχών

Στόχος του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης είναι να βρεθούν αποτελεσματικοί τρόποι αναβάθμισης τόσο της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, όσο και της ποιότητας των επισκεπτών. “Θέλουμε” ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σπηλιωτόπουλος, “να ενισχύσουμε την προσπάθεια που κάνουν οι δήμοι, οι οποίοι έχουν και την καίρια ευθύνη, προκειμένου να μειώσουμε φαινόμενα αποκλίνουσας νεανικής συμπεριφοράς κατά την θερινή περίοδο. Συμπεριφορές που πολλές φορές εκθέτουν τη σύγχρονη εικόνα που προσλαμβάνει η διεθνής κοινότητα για την χώρα μας. Πρέπει λοιπόν, πολιτεία και τοπική αυτοδιοίκηση, να συνεργαστούμε για να ευαισθητοποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις τοπικές κοινωνίες, έτσι ώστε τέτοια φαινόμενα να απομονωθούν και να δείξουμε ότι δεν μπορούν να χαρακτηρίζουν το τουριστικό προϊόν που προσφέρουν αυτές οι περιοχές”.

Σκοπός του πιλοτικού προγράμματος είναι:

1. Η διερεύνηση των προβλημάτων που προκάλεσε ο τουριστικός υπερκορεσμός και η υπερσυγκεντρωμένη τουριστική εγκατάσταση.
2. Η μελέτη όλων των οικονομικοκοινωνικών δραστηριοτήτων που είναι συνυφασμένες με το τουριστικό προϊόν.
3. Η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

“Το ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο σκεφτόμαστε να θέσουμε σε λειτουργία για τους επόμενους μήνες”, ανέφερε ο κ. Σπηλιωτόπουλος, “θα λειτουργήσει ως πιλοτικό πρόγραμμα, αφού υπάρχουν αντίστοιχες περιοχές της χώρας που αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα (π.χ. Ρόδος, Κέρκυρα). Θα αποτελέσει επομένως πρότυπο για την εκπόνηση αντίστοιχων προγραμμάτων, καθώς και για τη χάραξη μιας ενιαίας εθνικής στρατηγικής για τουριστικά κορεσμένες περιοχές. Γιατί η βιωσιμότητα των κορεσμένων περιοχών είναι κεντρικός στόχος μιας σύγχρονης τουριστικής πολιτικής. Για το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα θα χρειαστεί η συνδρομή των Δήμων και του Ινστιτούτου Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου. Μάλιστα, το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης μπορεί να έχει την ευθύνη της επίσημης σύνταξης του προγράμματος, να συμμετέχει στο σχεδιασμό της έρευνας και να επιμεληθεί των ευρημάτων της”.

Πράσινος τουρισμός – Τουρισμός Υπαίθρου

Η γεωμορφολογία της Κρήτης είναι η ιδανικότερη για αθλητικές εμπειρίες, σπορ στη φύση και για δραστηριότητες πλήρως εναρμονισμένες με τη νέα τάση που κατευθύνεται προς μορφές τουρισμού φιλικές προς το περιβάλλον: αναρρίχηση, ιστιοπλοΐα, αλεξίπτωτο πλαγιάς ή παραπέντε, καταφύγια, ορειβατικά μονοπάτια, canoeing, επίσκεψη σε σπήλαια κ.λπ.. Ο αγροτουρισμός, αποτελεί πολύ πρόσφορο τουριστικό πεδίο με περαιτέρω δυνατότητες ανάπτυξης και πολυεπίπεδες ωφέλειες, αφού γίνεται το πεδίο συνάντησης του παραδοσιακού κρητικού παραγωγού με τον σύγχρονο επενδυτή, των αναξιοποίητων δυνατοτήτων της κρητικής φύσης με τους ευρωπαϊκούς πόρους, της ιδιωτικής πρωτοβουλίας με την Αυτοδιοίκηση και την Πολιτεία.

Σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο τουρισμός της υπαίθρου αποτελεί σήμερα ακρογωνιαίο λίθο της ισόρροπης και βιώσιμης ανάπτυξης. Αναδεικνύει και αξιοποιεί με οικονομικούς όρους τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, το φυσικό κάλλος και την ιδιαίτερη παράδοση κάθε περιοχής – από την γαστρονομία έως τη χειροτεχνία. Και έχει δημιουργήσει μία δυναμικά αναπτυσσόμενη ειδική αγορά, με διψήφια ποσοστά ανάπτυξης, κατά μέσο όρο ετησίως, την τελευταία τετραετία, με δραστηριοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων -στους τομείς της παραγωγής, της διαμονής, της σίτισης, δραστηριοτήτων κ.ο.κ.- και προσέλκυση εκατομμυρίων επισκεπτών ετησίως. Στην κατεύθυνση αυτή, τρία σημαντικά έργα εντάχθηκαν στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα του Γ΄ΚΠΣ, Οικοτουριστικές Διαδρομές Περιοχής Νομού Ρεθύμνου και Περιοχής Νομού Ηρακλείου.

Η προώθηση του αγροτουρισμού, ως μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης της κρητικής ενδοχώρας, μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, στην ευημερία της περιοχής και στην προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης στην Περιφέρεια, αφού:

• Συντελεί στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας,
• Βασίζεται στη δημιουργία υποδομών ήπιας κλίμακας,
• Ενισχύει το γεωργικό τομέα,
• Συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση τόσο των μόνιμων κατοίκων της κρητικής ενδοχώρας, όσο και των επισκεπτών, αναφορικά με τις ανάγκες σεβασμού και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
• Ενισχύει την προσπάθεια για άμβλυνση της εποχικότητας του κρητικού τουρισμού.

Μεγάλες οι δυνατότητες της Κρήτης

Η Κρήτη έχει όλες τις δυνατότητες να υιοθετήσει και τους εννέα τομείς του τουρισμού που στρατηγικά προωθεί το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης.

• Τουρισμό ευεξίας και spa και τουρισμό πολυτέλειας: Ο ιδιωτικός τομέας έχει ήδη επενδύσει σε αυτό τον τομέα, με υποδομές και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας.


• Γκολφ: Το γκολφ απευθύνεται σε μια ολοένα αυξανόμενη –και κυρίως εύπορη- ομάδα ανθρώπων από όλο τον κόσμο, που επιζητούν τους χώρους άθλησής τους, την ποιότητα στην παραμονή τους, την ψυχαγωγία τους, και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στις αγορές με μεγάλη τουριστική σημασία για τη χώρα μας. Η Κρήτη θα μπορούσε να αναδειχθεί σε golf destination.


• Συνεδριακό τουρισμό


• Αθλητικό Τουρισμό και Τουρισμό Περιπέτειας


• Πολιτιστικό Τουρισμό

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην ομιλία του ο Υπουργός και στη Σπιναλόγκα. “Η ΕΤΑ” ανέφερε “προγραμμάτισε έργα ανάδειξης της νήσου Σπιναλόγκα, ένα χώρο με ιδιαίτερη ιστορική και αρχαιολογική σημασία, σε συνεργασία με το ΥΠ.ΠΟ, με στόχο τη διεύρυνση του τουριστικού προϊόντος και την ανάπτυξη της περιοχής. Με την εκτέλεση έργων ηλεκτροφωτισμού θα αναδειχθούν οι επισκέψιμοι αρχαιολογικοί χώροι του. Το έργο εντάσσεται στο πλαίσιο υποστηρικτικών δημόσιων έργων για τη δημιουργία πυρήνων και πόλων τουριστικής ανάπτυξης στο πλαίσιο θεματικών, πολιτιστικών, φυσιολατρικών, οικοτουριστικών και ιστορικών δράσεων εθνικής, διαπεριφερειακής ή περιφερειακής σημασίας”.

Τρίτο και τέταρτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης

Κατά τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2007-2013, το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης σχεδιάζει να υλοποιήσει, σε όλη την Κρήτη, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα», Δράσεις κρατικών ενισχύσεων για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του Τουρισμού πάντοτε με γνώμονα την παροχή, προς τους επισκέπτες, υψηλού επιπέδου προϊόντων και υπηρεσιών καθώς και έργα υποδομών.

Πιο συγκεκριμένα στον τομέα των υποδομών, το Υπουργείο εξετάζει τη χρηματοδότηση:

1. Αποπεράτωσης-επέκτασης τουριστικού καταφυγίου Τσούτσουρα, Ν. Α. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ συνολικού προϋπολογισμού: 1,5 εκατ. ευρώ. Το έργο αφορά στην επέκταση του προσήνεμου μόλου και την ακτομηχανική προστασία του έργου και του συνόλου της ακτής. Δυναμικότητα: 90 θέσεις ελλιμενισμού τουριστικών σκαφών.
2. Ανάπλασης παλαιού εργοστασίου Ηλεκτρικού Ρεύματος και του περιβάλλοντος αυτό χώρου και της ανάδειξής του σε πολυχρηστικό τουριστικό κέντρο Ν. Α. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ συνολικού προϋπολογισμού: 2 εκατ. ευρώ. Το έργο αφορά στην ανάπλαση του παλαιού εργοστασίου ηλεκτρικού ρεύματος σε κέντρο ανάδειξης της τοπικής ιστορίας και των παραδόσεων της περιοχής, μέσω της προβολής παραδοσιακών προϊόντων, δοκιμών γευσιγνωσίας κ.α.

Στο πλαίσιο της ανάδειξης της ενδοχώρα εντάσσεται στο ΕΣΠΑ η αξιοποίηση του περιβάλλοντος χώρου Ιδαίου `Αντρου, Ν. Α. ΡΕΘΥΜΝΟΥ. Συνολικός προϋπολογισμός: 500.000 ευρώ. Το έργο αφορά στην ανάπλαση του παλαιού περιπτέρου που είχε κατασκευάσει ο ΕΟΤ και του περιβάλλοντος αυτού χώρου, ώστε να εξυπηρετούνται οι επισκέπτες της περιοχής.

Τέλος, στο πλαίσιο της ανάπτυξης του city break, αλλά και του πολιτιστικού τουρισμού με τον οποίο είναι συνυφασμένη η πόλη των Χανιών, εντάσσεται στο ΕΣΠΑ το έργο ανάδειξης και τουριστικής αξιοποίησης Παλαιών Ταμπακαριών, ένα έργο που αφορά στην ανάδειξη διατηρητέων νεότερων μνημείων και την μετατροπή τους σε τουριστικά πολυχρηστικά κέντρα (2,6 εκατ. ευρώ).