Η πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) με θέμα τον τουρισμό της τρίτης ηλικίας πραγματοποιήθηκε με αφορμή την εμφάνιση κάποιων νέων μεταβλητών στο χώρο των ερευνών…
Η πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) με θέμα τον τουρισμό της τρίτης ηλικίας<...> πραγματοποιήθηκε με αφορμή την εμφάνιση κάποιων νέων μεταβλητών στο χώρο των ερευνών.
Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η μεταβολή της ηλικιακής διάρθρωσης του παγκόσμιου πληθυσμού (υπέρ των μεγαλυτέρων ηλικιών), οι συνεχείς μεταβολές στην τεχνολογία, κυρίως στο τομέα της πληροφορικής(που παρέχει την δυνατότητα πληροφόρησης) και των μεταφορών,(που μειώνουν το χρόνο και το κόστος, καθώς αυτή η ηλικιακή ομάδα είναι ευαίσθητη στη χρονική διάρκεια των ταξιδιών) και τα συμπεράσματα σχετικών ερευνών που καταδεικνύουν την αύξηση των εισοδημάτων και τη διόγκωση του “κόσμου των ηλικιωμένων“ (δηλαδή την αύξηση των ατόμων τρίτης ηλικίας). Παράγοντες που διαμορφώνουν εκ νέου την σχέση της τουριστικής ζήτησης και προσφοράς, αφού οι ανάγκες και των δύο έχουν διαφοροποιηθεί, επαληθεύοντας την αύξουσα τουριστική τάση των ηλικιωμένων που εμφανίζεται τελευταία.
Ένας πρόσθετος λόγος που υπαγόρευσε την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης ήταν και το γεγονός ότι τα άτομα τρίτης ηλικίας προσπορίζουν στη χώρα προορισμού, αν συγκριθούν με τις νεότερες ηλικίες τουριστών,περισσότερα οφέλη, αφού αρέσκονται στην κατανάλωση ντόπιων προϊόντων και φαγητών, “αγοράζουν” περισσότερες εκδρομές και προκαλούν από ελάχιστες έως μηδενικές αρνητικές επιπτώσεις στη χώρα προορισμού, χωρίς να έρχονται σε προστριβές με τους ντόπιους κατοίκους και να γεννούν προβλήματα. Αντίθετα αρέσκονται να πρόσκεινται φιλικά προς τους ντόπιους και να μαθαίνουν τα ήθη και τα έθιμά τους, να μελετούν τα πολιτιστικά στοιχεία της περιοχής και έτσι ωθούν τις Αρχές να συντηρούν και να αναβαθμίζουν τα πολιτιστικά στοιχεία της χώρας.
Από τη μελέτη εξήχθησαν συμπεράσματα που αφορούν: α)τις ιδιαιτερότητες του τουρισμού των ατόμων της τρίτης ηλικίας, β) τη σημαντικότητά του για την οικονομία, γ) την αναγκαία πολιτική που πρέπει να εφαρμόσουν τόσο ο δημόσιος όσο και ο ιδιωτικός τομέας για να προωθηθεί αποτελεσματικά ο σχετικός τουρισμός. Σημειώνεται ότι οι δύο τομείς (ευρύτερος δημόσιος και ιδιωτικός) πρέπει να συνεργάζονται με συνείδηση του γεγονότος ότι ο Τουρισμός αποτελεί σήμερα τομέα “ηγέτη” (leader) της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας μας. Η συνεργασία τους πρέπει, επίσης, να είναι συνεπής και συνεχής (σε βάθος χρόνου), μακράν από τις εκάστοτε παρεμβολές των πολιτικών κομμάτων για να είναι αποτελεσματική η πολιτική η οποία εκάστοτε θα εφαρμόζεται.
Με βάση στοιχεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ο πληθυσμός ολόκληρου του πλανήτη γηράσκει. Η αύξηση του πληθυσμού των ατόμων της τρίτης ηλικίας κατά την περίοδο 2000/20 εκτιμάται ότι θα είναι ίση με 590 εκ. άτομα, δηλαδή, αναμένεται ότι θα λάβει χώρα μέση ετήσια αύξηση κατά 2,75%. Επισημαίνεται ότι κατά την ίδια περίοδο (2000/20) το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού αναμένεται ότι θα αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό ίσον με 1,13%. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο Ευρωπαϊκός πληθυσμός γηράσκει με ρυθμό ταχύτερο του παγκοσμίου, φαινόμενο που θα είναι περισσότερο έντονο στις 10 ευρωπαϊκές χώρες(1) από όπου προέρχεται μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του αλλοδαπού τουρισμού για τη χώρα μας.
Επίσης, η απελευθέρωση των χωρών που ανήκαν στον ανατολικό συνασπισμό θα δημιουργήσει προοπτικές για σημαντική αύξηση της ζήτησης πολιτισμικού τουρισμού σε συνδυασμό με τον τουρισμό αναψυχής. Η Κίνα πάλι εμφανίζεται ως χώρα της οποίας ο πληθυσμός έχει μικρή μεν αλλά αυξανόμενη τουριστική τάση τα τελευταία 10 χρόνια, που οφείλεται τόσο στην αύξηση των εισοδημάτων όσο και στην κατάργηση των περιορισμών τους οποίους παλαιότερα επέβαλε η χώρα αυτή στις προς το εξωτερικό μετακινήσεις των κατοίκων της για τουριστικούς σκοπούς.
Έγινε φανερό ότι τρία θέματα είναι εξαιρετικά σημαντικά για τον τουρισμό των ατόμων της τρίτης ηλικίας: η Ασφάλεια, η Υγεία και η Ποιότητα(2).Έτσι, οι ελληνικές επιχειρήσεις για να επαυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους στο Μεσογειακό χώρο, πρέπει να προσπαθούν να είναι πρωτοπόρες στο θέμα της ποιότητας και αυτό θα το επιτύχουν εάν αναπτύσσουν ριζοσπαστικές καινοτομίες και αρχίσουν να χρησιμοποιούν τη σχετική σύγχρονη τεχνολογία, πετυχαίνοντας όχι μόνο την βελτίωση της ποιότητας, αλλά και την δημιουργία νέων υπηρεσιών, που θα συμβάλλουν στη διαφοροποίηση του προϊόντος και στην καλύτερη εξυπηρέτηση του τουρίστα. Έτσι, θα αυξάνουν την ανταγωνιστικότητά τους και θα εξασφαλίζουν την επικράτησή τους στην αγορά.
Το κράτος και γενικότερα ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, καλείται να συνδράμει στην προσπάθεια των επιχειρήσεων που σκοπό έχει την βελτίωση της προσφερόμενης υπηρεσίας, εμπλουτίζοντας την με στοιχεία που θα την κάνουν αρεστή στα άτομα της τρίτης ηλικίας. Σημαντικές, συνεπώς, θεωρούνται παρεμβάσεις του δημόσιου τομέα στον τομέα της Υγείας για να δημιουργηθεί στις νησιωτικές κυρίως τουριστικές περιοχές υποδομή για την προσφορά των αντίστοιχων υπηρεσιών. Αναγκαία, επίσης, θεωρείται ίσως και η δημιουργία υποδομών, που θα εγγυώνται στους τουρίστες την ασφάλεια και την ιατρική τους περίθαλψη.
Σημαντική θα ήταν και η ενεργοποίηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία σήμερα κατά το πλείστον αδρανεί, ώστε να προωθηθεί και η λεγόμενη “εξω-ξενοδοχειακή” ποιότητα του τουριστικού προϊόντος στην οποία τα άτομα τρίτης ηλικίας αποδίδουν μεγάλη σημασία.
Ακόμη, μια αποτελεσματική κίνηση θεωρήθηκε ότι θα ήταν η εισαγωγή του πολιτισμικού στοιχείου στο παραδοσιακό προϊόν “ήλιος-θάλασσα, αμμουδιές” και για αυτό το λόγο το Υπουργείο Τουρισμού σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ανέλαβαν να προωθήσουν την αναβάθμιση του ελληνικού μουσειακού χώρου και να επιμεληθούν τη διασύνδεση των ιστορικών χώρων και των Μουσείων με Εκδηλώσεις ποικίλου περιεχομένου.
Είναι καταφανής η σημασία της ύπαρξης μιας “Τράπεζας Τουριστικών Πληροφοριών” , από την οποία θα μπορούν οι τουρίστες (και ιδιαίτερα τα άτομα της τρίτης ηλικίας) να αντλούν πληροφόρηση τουλάχιστον για διαθέσιμα καταλύματα, τιμές, δρομολόγια μεταφορικών μέσων και διαθέσιμες σε ώρα ανάγκης, ιατρικές-νοσηλευτικές υπηρεσίες, τα διαθέσιμα αρχαιολογικά και λοιπά πολιτισμικά στοιχεία και Εκδηλώσεις κάθε περιοχής,
Τέλος, επισημαίνεται ότι ο τουρισμός των ατόμων τρίτης ηλικίας υπόκειται σε “απειλές” από γεγονότα, όπως είναι η εντεινόμενη διεθνής τρομοκρατία και η σχεδιαζόμενη και προσδοκώμενη (σε ευρωπαϊκό τουλάχιστον επίπεδο) επιμήκυνση του εργασιακού χρόνου των εργαζομένων με επακόλουθο τη μείωση της μετά τη συνταξιοδότηση προσδόκιμης ζωής των ατόμων τρίτης ηλικίας και άρα και την ελάττωση των ταξιδιών εκ μέρους αυτών των ατόμων.
(1) Είναι οι χώρες: Γερμανία, Ην. Βασίλειο, Γαλλία, Ολλανδία, Ιταλία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία, Αυστρία, Βέλγιο.
(2) Επιπρόσθετα, τα άτομα της τρίτης ηλικίας επιδιώκουν και την αποφυγή της ταλαιπωρίας στα αεροδρόμια, στα λιμάνια, κ.τ.λ. σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από όσο τα νεότερα άτομα.
Συνεκδότης του TravelDailyNews Media Network από το 1999 που περιλαμβάνει τρεις εκδόσεις για τη Διεθνή αγορά, τις αγορές της Ασίας και του Ειρηνικού και την αγορά της Ελλάδας και της Κύπρου.
Είναι υπεύθυνος για την στρατηγική ανάπτυξη του δικτύου, τις συνέργειες, και τη διεθνή αγορά.
