Η μείωση του ελλείμματος του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου κατά 2 δισ. δολάρια περίπου, κατά το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων – ΙΤΕΠ, μπορεί να υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο του τομέα των υπηρεσιών για την εξισορρόπηση των διεθνών συναλλαγών της χώρας, συγκαλύπτει, όμως, ταυτοχρόνως την…
Η μείωση του ελλείμματος του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου κατά 2 δισ. δολάρια περίπου, κατά<...> το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων – ΙΤΕΠ, μπορεί να υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο του τομέα των υπηρεσιών για την εξισορρόπηση των διεθνών συναλλαγών της χώρας, συγκαλύπτει, όμως, ταυτοχρόνως την φθίνουσα διεθνή ανταγωνιστικότητα της εγχώριας παραγωγής υλικών αγαθών, αλλά και υπηρεσιών. Ο μεγάλος αρωγός του ισοζυγίου, το ναυτιλιακό συνάλλαγμα, κερδίζεται σε διαφορετικές συνθήκες αγοράς από τις επικρατούσες στην εγχώρια αγορά. Στις διαφορετικές αυτές συνθήκες, η ναυτιλία επιτυγχάνει όχι µόνο να επιβιώνει, αλλά και να βελτιώνει το μερίδιο της στην διεθνή ανταγωνιστική αγορά, η οποία γίνεται συνεχώς δυσκολότερη λόγω δημιουργίας εθνικών εμπορικών στόλων, αλλά και των
προτιμησιακών διακρίσεων, που απολαμβάνουν οι εν λόγω στόλοι εκ μέρους τους.
Όπως τονίσθηκε σε ειδική μελέτη του ΙΤΕΠ, το μέγα αυτό διεθνές συγκριτικό
πλεονέκτημα η ελληνική πολιτεία δεν έχει φροντίσει να το ενισχύσει, όπως πράττει το σύνολο των ανταγωνιστριών χωρών. Αντιθέτως, έχει κατά καιρούς βοηθήσει στη
δημιουργία αρνητικού κλίματος έναντι του προσοδοφόρου, και σωτήρια ενεργούντος τρεχόντως, αυτού παραγωγικού κλάδου.
Ο άλλος κλάδος, ο τουρισμός, µε φυσικό – πολιτισμικό διεθνές συγκριτικόπλεονέκτημα, έχει την ατυχία να λειτουργεί εντός της εγχώριας αγοράς, βαλλόμενος
από την σχεδόν παντελή απουσία στρατηγικής, αλλά και την παρουσία
ερασιτεχνισμών που είναι, ενδεχομένως, βλαπτικότεροι της αδράνειας.
Η παραγωγή υλικών αγαθών, και στην μεταποίηση, αλλά και στη γεωργία, έχει
διαχρονικά εμφανίσει φθίνουσα διεθνή ανταγωνιστικότητα, που εκφράζεται µε
υψηλό και διευρυμένο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου. Το έλλειμμα αυτό κατά
τα τελευταία έτη ανέρχεται στο 15% περίπου του ΑΕΠ, περιοριζόμενο για το
ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών στο, επίσης, υψηλό ποσοστό 4,2% – 5,6% κατά την πρόσφατη διετία, κυρίως, χάρη στην πρωτοφανή ευμενή ναυτιλιακή συγκυρία.
Όπως σε περιοδικές εκδόσεις και μονογραφίες του ΙΤΕΠ έχει επισημανθεί, η έλευση περιόδου κρίσεως στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, µε όλες τις εξ αυτού συνέπειες, είναι αναπόφευκτη, αν η δυσμενής πορεία του τουρισμού δεν αναστραφεί εγκαίρως. Η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο τομέας του τουρισμού από απόψεως επιδόσεων καταγράφεται ευκρινέστατα στην δραματική υστέρηση του έναντι των ανταγωνιστριών χωρών. Όλες οι ανταγωνίστριες χώρες του ευρώ πραγματοποίησαν μικρές ή μεγάλες αυξήσεις µε εξαίρεση την χώρα µας. Η
υπερτίμηση του ευρώ αποτελεί κοινό πρόβλημα για όλες τις άμεσα ανταγωνίστριες χώρες της Ζώνης του Ευρώ. Επομένως, δεν επιτρέπεται να γίνεται επίκληση του παράγοντα αυτού για την οπισθοδρόμηση του κρίσιμης σημασίας αυτού τομέα για την οικονομία.
Το πρόβλημα εντοπίζεται εδώ, και µόνο εδώ, στους χώρους παραγωγής του προϊόντος, στην φροντίδα της πολιτείας και στους θεσμούς, που προστατεύουν την ποιότητα του προϊόντος και, φυσικά, του καταναλωτή του προϊόντος. Η προσπάθεια που γίνεται τρεχόντως για προβολή και διαφήμιση είναι, ποσοτικώς τουλάχιστον, πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά η αποτελεσματικότητα της δεν εξαρτάται µόνο από την ποσότητα των διατιθεμένων πόρων. Το πρόβλημα της εποπτείας είναι κρίσιμο, είναι, όμως, και πραγματοποιήσιμο σε σχετικώς βραχύ χρονικό διάστημα, σε αντίθεση µε τις υποδομές, που απαιτούν μεσο – μακροπρόθεσμο χρονικό διάστημα.
Η μεγάλη σημασία του τουρισμού – και της ναυτιλίας – για την συναλλαγματική
κατάσταση της χώρας, πέραν των ευμενών επιδράσεων στο εισόδημα, την
απασχόληση και την περιφερειακή ανάπτυξη, αντανακλάται ευκρινώς και στην
τρέχουσα εικόνα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (2004).
Η αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά το 2004 (Ιανουάριος –
Νοέμβριος) ανήλθε σε 2.664 εκατ. ευρώ, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 1.972 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το ισοζύγιο αδήλων συναλλαγών πραγματοποίησε αύξηση πλεονάσματος ίση µε:
2.664 + 1.972 = 4.636 εκατ. ευρώ
Η αύξηση αυτή του πλεονάσματος του ισοζυγίου αδήλων πόρων κατανέμεται μεταξύ
των επιμέρους κατηγοριών ως ακολούθως:
(α) Αύξηση Πλεονάσματος Υπηρεσιών
Τουρισμός + Ναυτιλία 3.373,3
Λοιπές Υπηρεσίες 338,3
(β) Ισοζύγιο Εισοδημάτων (Μείωση Ελλείμματος) 88,2
(γ) Ισοζύγιο Μεταβιβάσεων (Αύξηση Πλεονάσματος) 836,2
Σύνολο 4.636,0 εκατ. ευρώ εκ των οποίων το 72,8% προέρχεται από τους αγνοημένους από την οικονομική πολιτική τομείς της οικονομικής δραστηριότητας.
Οι αναπτυξιακές προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής οφείλουν να υπακούσουν στις ενδείξεις του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, στο οποίο καθρεπτίζεται η διεθνής ανταγωνιστικότητα της εγχώριας και εθνικής παραγωγής. Τα σήματα, που εκπέμπονται από το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου και το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών είναι ευκρινέστατα και θεμελιώνονται σε μακράς διάρκειας
εμπειρίες. Είναι λάθος να σπαταληθούν πόροι σε δραστηριότητες, τις οποίες έχει απαξιώσει ο “χρόνος” και να αφεθούν στην τύχη τους κλάδοι, που εμφανώς μπορούν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις τάσεις της διεθνούς ζητήσεως.
Συνεκδότης του TravelDailyNews Media Network από το 1999 που περιλαμβάνει τρεις εκδόσεις για τη Διεθνή αγορά, τις αγορές της Ασίας και του Ειρηνικού και την αγορά της Ελλάδας και της Κύπρου.
Είναι υπεύθυνος για την στρατηγική ανάπτυξη του δικτύου, τις συνέργειες, και τη διεθνή αγορά.
