Το ενδεχόμενο του πολέμου στο Ιράκ αποτελεί πρόβλημα, το οποίο παίρνει σημαντικές διαστάσεις και η όποια επιβράδυνση στην επίλυσή του θα ενισχύει την αβεβαιότητα και θα επιφέρει ζημιά στον τουρισμό…
Το ενδεχόμενο του πολέμου στο Ιράκ αποτελεί πρόβλημα, το οποίο παίρνει σημαντικές διαστάσεις και η όποια επιβράδυνση στην επίλυσή του θα ενισχύει την αβεβαιότητα και θα επιφέρει ζημιά στον τουρισμό<...>. Γι` αυτό η αντιμετώπιση της κατάστασης απαιτεί ψύχραιμη ανάλυση και συνετό προγραμματισμό επεσήμανε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Ν. Χριστοδουλάκης στην εκδήλωση- ομιλία της ΠΟΞ που πραγματοποιήθηκε χθες με θέμα “Ο ρόλος του τουρισμού ως στρατηγικού παράγοντα ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας”.
Ο κ. Χριστοδουλάκης αναφέρθηκε στην αντιμετώπιση της κρίσης από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, τονίζοντας ότι ο ελληνικός τουρισμός κατάφερε να “αντέξει” και επεσήμανε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του WTO πέρυσι είχαμε αύξηση των εισπράξεων παρά την κατά 3-5% μείωση των αφίξεων. Πάντως, ο υπουργός τόνισε ότι -πέραν της κρίσης- αντικείμενο προβληματισμού πρέπει να αποτελέσουν και οι οικονομικές εξελίξεις στην Ευρώπη καθώς η χώρα μας δεν έχει πλέον την δυνατότητα υποτίμησης, αντίθετα για πρώτη φορά σε διεθνή κρίση, η οποία μάλιστα αφορά σε κοντινή σε εμάς περιοχή, το νόμισμα της χώρα ανατιμάται. Επίσης, σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η χαμηλή οικονομική ανάπτυξη σημαντικών αγορών για την Ελλάδα όπως η Γερμανία.
Πάντως, ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης της Ευρώπης φέτος θα είναι καλύτερος από πέρυσι, ενώ σε υψηλά επίπεδα θα είναι οι ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, εξαιτίας αφενός του μεγάλου επενδυτικού προγράμματος ύψους 9 δισ. ευρώ της χώρας και αφετέρου του αυξημένου επίπεδου ιδιωτικής κατανάλωσης. Πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας αποτελεί ο σχετικά υψηλότερος πληθωρισμός και οι υπερβολικές αυξήσεις ορισμένων τουριστικών επιχειρήσεων, που αν συνεχιστούν μπορεί να χαρακτηρίσουν το ελληνικό τουριστικό προϊόν ως ακριβό με δυσάρεστα επακόλουθα.
Η ελληνική τουριστική βιομηχανία, τόνισε ο κ. Χριστοδουλάκης, πρέπει να αναλάβει δράσεις. Καταρχάς, πρέπει να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες ώστε η Ελλάδα να μη χαρακτηριστεί ως “υψηλού κινδύνου”. Για το λόγο αυτό χρειάζεται κατάλληλη διαφημιστική εκστρατεία όπου να τονίζεται η ασφάλεια που παρέχει η χώρα και οι φιλικοί δεσμοί της με τον αραβικό κόσμο, ενώ, παράλληλα, να ανατραπούν οι τυχόν προκαταλήψεις που υπάρχουν σε διεθνές επίπεδο και ιδιαίτερα σε σχέση με την γεωγραφική τοποθέτησή της. Παράλληλα, πρέπει να στραφούμε σε χώρες που αισθάνονται λιγότερη αβεβαιότητα σε σχέση με τον πόλεμο, στην ανάπτυξη του εσωτερικού τουρισμού και την ανάδειξη της Ολυμπιακής διάστασης της χώρας.
Όσον αφορά σε θέματα γενικότερης πολιτικής που είτε έχουν αποφασιστεί είτε, ήδη, βρίσκονται σε εξέλιξη και θα ενισχύσουν την τουριστική ζήτηση ο υπουργός ανέφερε:
- Την ιδιωτικοποίηση μεγάλων τουριστικών υποδομών.
- Τη δημιουργία Συνεδριακού Κέντρου Αττικής, Θεματικού Πάρκου Αναβύσσου, Γκολφ Αφάντου, Ιαματικών Πηγών κ.λπ.
- Τη βελτίωση των πρώτων σημείων εισόδου στη χώρα.
- Τη δυνατότητα υπαγωγής των ξενοδοχειακών μονάδων στον αναπτυξιακό νόμο κ.α.
Ειδικότερα για την αναμόρφωση του αναπτυξιακού νόμου ο υπουργός ανακοίνωσε ότι οι βασικές διατάξεις του θα είναι έτοιμες το Πάσχα και δήλωσε ότι οι αλλαγές δεν θα αφορούν στα ποσοστά ενίσχυσης των περιοχών αλλά θα επιλύουν χρόνια προβλήματα, ενώ με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας θα είναι μεγαλύτερη η ανάμειξη των Τραπεζών. Τέλος ο κ. Χριστοδουλάκης, μετά από την ομιλία και της προέδρου του ΙΤΕΠ Μάρις Δασκαλαντωνάκη, η οποία μεταξύ άλλων, έθιξε και το θέμα των αφορολόγητων αποθεματικών, ανακοίνωσε ότι θα εισάγει στον νέο αναπτυξιακό νόμο το θέμα των αποσβέσεων. Θα δίνεται δηλ. η δυνατότητα στον επιχειρηματία να επιλέγει μεταξύ της χρήσης των αφορολόγητων αποθεματικών για επενδύσεις ή τις απευθείας επιδοτήσεις του αναπτυξιακού.
Ο πρόεδρος της ΠΟΞ Β. Μηναίδης, στην ομιλία του με θέμα “Τάσεις και προοπτικές του ελληνικού τουρισμού” υπογράμμισε ότι ο Ελληνικός Τουρισμός περνά μια δύσκολη περίοδο, που πρέπει να αποδοθεί σε μια σειρά παραγόντων, από τους οποίους άλλοι είναι εξωγενείς όπως η συνεχιζόμενη οικονομική ύφεση, οι συνέπειες των τρομοκρατικών ενεργειών και η ανατίμηση του ευρώ και άλλοι εσωτερικοί που κατά τη γνώμη μας οφείλονται στη πενιχρή τουριστική προβολή της Χώρας μας και στην έλλειψη αποτελεσματικών μηχανισμών αντιμετώπισης των τουριστικών κρίσεων.
Οι συνέπειες από ένα ισχυρό ευρώ στον τομέα του εξωτερικού τουρισμού δεν θα είναι σοβαρές αν λάβουμε υπόψη ότι το 75% του αλλοδαπού τουρισμού της χώρας προέρχεται από την Ε.Ε.
Η δυνατότητα όμως που είχαμε να αλλάζουμε την ισοτιμία του εθνικού μας νομίσματος για να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα δεν υπάρχει πλέον και θα πρέπει η ανταγωνιστικότητά μας να προέλθει από την αύξηση της παραγωγικότητας, που σημαίνει εκσυγχρονισμός των επιχειρήσεων μας, της δημόσιας διοίκησης και των θεσμών και τη μείωση του κόστους. Αυτό το τελευταίο αποτελεί και την αχίλλειον πτέρνα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων.
Πρέπει να έχομε υπόψη μας ότι το δημιουργούμενο θετικό μακροοικονομικό περιβάλλον δεν σημαίνει ότι αυτομάτως θα προκαλέσει αντίστοιχη αύξηση του τουριστικού προϊόντος καθεμιάς χώρας χωριστά. Θα ευνοηθούν εκείνες οι χώρες που θα αξιοποιήσουν τις παρεχόμενες δυνατότητες που θα αναβαθμίσουν την ολική ποιότητα του προϊόντος που παράγουν, που θα πωλούν το προϊόν αυτό σε ανταγωνιστικές τιμές και θα διαθέτουν τους πόρους που απαιτούνται ώστε το μέγιστο δυνατό ποσοστό του υποψηφίου τουριστικού πλήθους να λαμβάνει γνώση, και μάλιστα στο σωστό χρόνο μέσω της διαφήμισης για τα τουριστικά προσόντα που διαθέτουν.
Η ΟΝΕ δημιουργεί δυνατότητες για ανάπτυξη, δεν παρέχει αυτόματη ανάπτυξη. Αντιθέτως, εγείρει απαιτήσεις για εκσυγχρονισμό των αγορών, άρση δυσλειτουργιών που αυξάνουν το κόστος παραγωγής, τεχνολογική αναβάθμιση και προσαρμογή της πολιτικής γενικών υποδομών και κριτηρίων στους κλάδους παραγωγής που διαθέτουν μόνιμο δυνητικό συγκριτικό πλεονέκτημα, επικυρωμένο από μακρόχρονη εμπειρία.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας, ότι παρά το γεγονός ότι ο ελληνικός ξενοδοχειακός κλάδος, διαθέτει αρκετά μεγάλο αριθμό σύγχρονων μονάδων, ο κλάδος, ως μέσος όρος, υστερεί από άποψη ανταγωνιστικότητας έναντι των αμεσότερα ανταγωνιστριών χωρών.
Η φορολογική επιβάρυνση του τουριστικού προϊόντος στη χώρα μας είναι η υψηλότερη μεταξύ των ανταγωνιστριών χωρών και εδέχθη νέο πλήγμα με το αεροδρόμιο των Σπάτων, το οποίο είναι 2,5 φορές ακριβότερο της Ρώμης, 2 φορές ακριβότερο από της Βαρκελώνης κ.ο.κ.
Ασφαλώς, έχομε και εμείς το μερίδιό μας για την υστέρηση που χαρακτηρίζει την ανταγωνιστικότητα του κλάδου, ωστόσο, το γενικό συμπέρασμα είναι ότι το κύριο βάρος της ευθύνης φέρει η Πολιτεία, η οποία δεν μεταχειρίσθηκε τον κλάδο, όπως θα έπρεπε. Σε καμιά φάση της αναπτυξιακής πορείας του δεν αντιμετωπίσθηκε ο κλάδος μας ισότιμα με άλλους κλάδους, ενώ ήταν πρωτοπόρος σε στρατηγικό βαθμό για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Ο πρόεδρος της ΠΟΞ σημείωσε, επίσης, ότι αν πρόκειται να αξιοποιηθεί η μοναδική στρατηγική αναπτυξιακή σημασία του τουριστικού τομέα πρέπει με επείγοντα χαρακτήρα να αντιμετωπισθεί όχι μόνο το μεγάλο ζήτημα της προβολής του τουρισμού, αφού η Ελλάδα παραμένει ουσιαστικώς άγνωστη στο μέσο αλλοδαπό τουρίστα που επισκέπτεται τη Χώρα μας αλλά και το επίσης μεγάλο ζήτημα της αποκεντρώσεως. Η αποκέντρωση εφόσον συνοδεύεται με τη δημιουργία νέων μονάδων θα πρέπει να δικαιολογείται από τη ζήτηση.
Ο κ. Μηναίδης τόνισε ότι η τουριστική ύφεση στη Χώρα μας πέρα από το κλίμα αβεβαιότητας που δημιούργησε το τρομοκρατικό κτύπημα, και από την οικονομική επιβράδυνση στην ΕΕ, οφείλεται και στην αδράνεια, και τον εφησυχασμό τον οποίο καλλιέργησε η μακρά εμπειρία ότι ο τουρισμός μπορεί να αναπτύσσεται μόνος του, χωρίς βοήθεια, χωρίς ενεργό παρουσία της Πολιτείας.
Το τρέχον έτος, με βάση τις ενδείξεις που έχουμε σύμφωνα με τις οποίες η αγγλική αγορά που είναι η σημαντικότερη παρουσιάζει μείωση της τάξης του 30% και οι άλλες κινούνται με πτωτική τάση, πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι αν διατηρήσουμε τον τουρισμό μας στα επίπεδα του 2002. Και αυτό υπό τον όρο ότι θα εντείνομε τις προσπάθειες τόσο εμείς όσο και η Πολιτεία, που πρέπει να πραγματοποιήσει αμέσως μια έντονη διαφημιστική εκστρατεία.
Οι ξενοδόχοι θα ανταποκριθούν και πάλι στην πρόκληση των καιρών, βελτιώνοντας τις υπηρεσίες τους. Δεν αρκεί όμως μόνο η δική μας προσπάθεια και φροντίδα χρειάζεται και η παρέμβαση της Πολιτείας στα θέματα που εκ των πραγμάτων εμπίπτουν στις ευθύνες της. Ενδεικτικά αναφέρομε τα ακόλουθα:
- Χρειάζεται να επανεξετασθεί το θεσμικό πλαίσιο του τουριστικού τομέα ώστε να γίνει πιο λειτουργικό και αποτελεσματικό, ιδιαίτερα σε περιφερειακό επίπεδο.
- Πρέπει να αποφεύγονται οι επιβαρύνσεις του κόστους του τουριστικού προϊόντος από τις παρεμβάσεις της Πολιτείας.
- Η οργάνωση της αγοράς εργασίας αποτελεί βασική προϋπόθεση στην προσπάθεια διατήρησης της ανταγωνιστικότητας του κλάδου.
- Τα αναπτυξιακά κίνητρα για να είναι αποτελεσματικά θα πρέπει να βελτιωθούν και κυρίως να απαλλαγούν από τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διατυπώσεις.
- Η έγκαιρη και ευρεία προβολή και διαφήμιση, ιδιαίτερα κατά την παρούσα τουριστική συγκυρία αποτελεί ενέργεια πρώτης προτεραιότητας. Θα πρέπει επειγόντως να προχωρήσει ο ΕΟΤ σε συνδιαφήμιση με τους Tour Operators που διακινούν μεγάλο πλήθος τουριστών προς την Χώρα μας.
- Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει και αυτή να αναλάβει τις ευθύνες που της ανήκουν.
- Είναι ανάγκη τέλος να γίνει ένας σχεδιασμός της τουριστικής ανάπτυξης, τόσο από πλευράς προσφοράς, όσο και από πλευράς ζήτησης, ο οποίος να έχει την ευελιξία αναπροσαρμογής στις εκάστοτε διαμορφούμενες νέες συνθήκες.
Η Δήμαρχος Αθηναίων Ντόρα Μπακογιάννη τόνισε ότι η Αθήνα πρέπει να είναι προορισμός και όχι stop over και ανακοίνωσε ότι φιλόδοξο σύνθημα του Δήμου είναι “Μια εβδομάδα στην πόλη”, για την πραγματοποίηση του οποίου, όμως, χρειάζεται να κεφαλαιοποιήσουμε το ενδιαφέρον που υπάρχει για την Αθήνα αυτή τη στιγμή λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος της Αθήνας θα δημιουργήσει για την προβολή και προώθηση της πόλης τον Οργανισμό Προβολής και Οικονομικής Ανάπτυξης, στον οποίο κάλεσε να συμμετέχουν με σχετικά κονδύλια, εκτός του Δήμου, η Περιφέρεια και οι φορείς. Στόχος του Δήμου είναι, επίσης, η πάταξη της αισχροκέρδειας και το έργο αυτό θα αναλάβει η Δημοτική Αστυνομία, η οποία εκπαιδεύεται κατάλληλα και θα είναι έτοιμη περίπου σε 7-8 μήνες.
Ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Γ. Φωκάς επεσήμανε ότι, όντως, έχουν γίνει πολλά στον τουριστικό τομέα, αλλά, είναι πολλά ακόμα αυτά που πρέπει να γίνουν, ιδιαίτερα όσον αφορά στο θέμα της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και της ολικής ποιότητας. Ο πρόεδρος του ΞΕΕ υπογράμμισε ότι για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας θα πρέπει να υπάγονται στα προγράμματα επιδοτήσεων οι επιχειρήσεις μέχρι 50 δωματίων, που αποτελούν το 75% του συνόλου των ξενοδοχείων της χώρας, ανεξάρτητα της κατηγορίας στην οποία υπάγονται, ενώ θα βοηθούσε, επίσης, η ενοποίηση των ΥΠΑΝ και ΠΕΠ.
Ο κ. Φωκάς τόνισε ότι είναι αναγκαία η αναβάθμιση της ποιότητας των ελληνικών υπηρεσιών, υπογραμμίζοντας ότι η Αθήνα μπορεί να γίνει ξανά “darling destination”. Τέλος, ο πρόεδρος του ΞΕΕ είπε ότι χρειάζεται η δημιουργία ενός φορέα προβολής της Ελλάδος που θα μπορεί να συνεργάζεται με τα γραφεία ΕΟΤ εξωτερικού, τον ΟΠΕ κ.λπ, και δήλωσε ότι το κονδύλι για την προβολή και διαφήμιση της χώρας θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 100.000.000 ευρώ.
Η κ. Μάρι Δασκαλαντωνάκη, πρόεδρος του ΙΤΕΠ, τόνισε ότι είναι, επιτέλους, καιρός να ληφθούν μέτρα για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, επισημαίνοντας ότι με δεδομένο το περιθώριο κέρδους των ξενοδοχείων, λόγω των ολιγοψωνίων, η λύση είναι η διαχείριση του κόστους. Σε σχέση με τις προοπτικές της φετινής τουριστικής περιόδου η κ. Δασκαλαντωνάκη ανάφερε ότι -βάσει πληροφοριών από μεγάλους tour operators- το 2003 θα είναι χειρότερη τουριστική χρονιά από το 2002.
Η Βίκυ είναι συνιδρυτής της Travel Media Applications και υπεύθυνη για την αρχισυνταξία των TravelDailyNews Greece & Cyprus και TravelDailyNews International.
Στην εταιρεία έχει αναλάβει την οικονομική διεύθυνση.
