Με κύριο στόχο την προσέγγιση μικρομεσαίων τουριστικών και ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, οι οποίες ενώ αποτελούν την πλειονότητα των τουριστικών επιχειρήσεωνστην Ελλάδα, δεν είχαν επαρκή αντιπροσώπευση στις δύο προηγούμενες διαβουλεύσεις της ομάδας […]
Με κύριο στόχο την προσέγγιση μικρομεσαίων τουριστικών και ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, οι οποίες ενώ αποτελούν την πλειονότητα των τουριστικών επιχειρήσεων<...>στην Ελλάδα, δεν είχαν επαρκή αντιπροσώπευση στις δύο προηγούμενες διαβουλεύσεις της ομάδας εργασίας με αντικείμενο τον Ηλεκτρονικό Τουρισμό (e-tourism) του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σε συνεργασία με το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ), πραγματοποιήθηκε η Τρίτη και τελευταία στο Καστέλι της Σαντορίνης πριν λίγες μέρες.
Η πραγματοποίηση του Φόρουμ κρίθηκε αναγκαία στη Σαντορίνη, έναν κλασικό ελληνικό τουριστικό προορισμό (ο οποίος βασίζεται κυρίως σε μικρομεσαίες και οικογενειακές τουριστικές επιχειρήσεις), έτσι ώστε να μελετηθούν οι απόψεις των μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων, να προσεγγισθούν οι ανάγκες τους, και να συμπεριληφθούν στο φόρουμ οι θέσεις και αυτού του είδους των επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να παρέχουν κρίσιμα οφέλη και να ενισχύουν την ανταγωνιστική θέση και δύναμη τους.
Η διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε στην Σαντορίνη είχε την παρακάτω δομή:
- Παρουσίαση των στόχων και των μέχρι τώρα δραστηριοτήτων της ομάδας εργασίας Ι1 µε τίτλο «Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες και Εφαρμογές στον Τουρισμό: Ισχύουσα Κατάσταση και Προοπτικές» (Μαριάννα Σιγάλα, Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
- Παρουσίαση και ανάπτυξη των αποτελεσμάτων που έχουν προκύψει από τις δύο προηγούμενες διαβουλεύσεις του φόρουμ (Καλοτίνα Χαλκίτη, Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
- Τρεις παρουσιάσεις από:
- Μαριάννα Σιγάλα (Πανεπιστήμιο Αιγαίου): «Ηλεκτρονικά μοντέλα επιχειρείν και πωλήσεων στον τουρισμό, παράγοντες επιτυχίας και καλές διεθνείς πρακτικές»
- Ευάγγελο Χρήστου (Πανεπιστήμιο Αιγαίου): «Ηλεκτρονικό μάρκετινγκ στον Τουρισμό και οφέλη για μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις»
- Βίκτωρ Μάτσα (Rez Direct): «Ηλεκτρονικά συστήματα κρατήσεων και πωλήσεων στον Τουρισμό: η περίπτωση της συνεργασίας της Rez Direct με την ένωση Ξενοδόχων Σαντορίνης»
- Αποτελέσματα και περίληψη της διαβούλευσης
- Συζήτηση σχετικά µε τη θεματολογία της 4ης διαβούλευσης
Με την ολοκλήρωση των τριών παρουσιάσεων, και αφού γνωστοποιήθηκαν τα ευρήματα των προγενέστερων διαβουλεύσεων, ακολούθησε συζήτηση σε βάθος μεταξύ όλων των συμμετεχόντων, σχετικά µε την υπάρχουσα κατάσταση της αξιοποίησης εφαρμογών και λύσεων ηλεκτρονικού εμπορίου στην τουριστική βιομηχανία.
Τα σημαντικότερα ζητήματα που εντοπίστηκαν από την διαβούλευση της 17/09/06 στην Σαντορίνη είναι τα παρακάτω:
- Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν την αρνητική επιρροή που μπορεί να έχει στις καθημερινές τους επιχειρηματικές διεργασίες η ενδογενής αντίσταση των επιχειρήσεων σε οποιαδήποτε αλλαγή με τεχνολογικά μέσα που αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση των εργασιών-λειτουργιών τους. Ως παράμετροι που επιδεινώνουν την κατάσταση εντοπίστηκε η άγνοια τόσο σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο, αλλά και ο φόβος ως προς την μελλοντική εξέλιξη-επιβίωση των επιχειρήσεων και η ανεπάρκεια εκπαιδευμένου και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Χαρακτηριστικό ήταν το παράδειγμα που έθεσε ο κ. Καραμολέγκος, αντιπρόεδρος ένωσης ξενοδόχων Σαντορίνης αλλά και ξενοδόχος, ότι ενώ σήμερα αποτελεί πλέον αναγκαιότητα η συνεργασία με τους ανταγωνιστές, π.χ. περιπτώσεις συνεργασίας τουριστικών clusters για την διαπραγμάτευση ξενοδοχειακού εξοπλισμού, οι τουριστικές επιχειρήσεις βλέπουν με καχυποψία αλλά και δισταγμό την όποια συνεργασία με κάποιους άλλους. Τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας συνεργασίας τα αντιλήφθηκε και ο ίδιος στην πράξη, όταν ομάδα ανταγωνιστικών ξενοδοχείων κατάφερε να μειώσει σημαντικά το κόστος αγοράς και εγκατάστασης λογισμικού προγράμματος διαχείρισης ξενοδοχείου με μια από κοινού αγορά και δημιουργία-λειτουργία κάποιου wireless δικτύου μεταξύ των ξενοδοχειακών μονάδων.
Έτσι, ενώ οι τεχνολογικές υποδομές υπάρχουν και μπορούν εύκολα να αξιοποιηθούν από όλες τις επιχειρήσεις, θα πρέπει επίσης να υπάρξουν και οι κατάλληλες οργανωσιακές αλλαγές και η αλλαγή φιλοσοφίας διοίκησης που θα υποστηρίξει την δημιουργία τέτοιων κοινών πρακτικών. Για να επιτευχθούν τα τελευταία, προτάθηκε ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα πρέπει πρωτίστως να αποβάλλουν όχι μόνο τον φόβο ους για αλλαγές, αλλά και την ιδιοτελή βραχυχρόνια αντίληψη διοίκησης των επιχειρήσεων (π.χ. επένδυση σε τεχνολογικές υποδομές αλλά επιμονή στην απόσβεση της επένδυσης σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα).
Από την άλλη οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αντιληφθούν ότι για να δημιουργηθεί μια ανταγωνιστική τουριστική βιομηχανία και προορισμός σκοπός της κάθε τουριστικής επιχείρησης δεν θα πρέπει να είναι η αύξηση «του μερίδιο της στην πίτα», αλλά η αύξηση της «πίτας» γενικότερα. Για το λόγω αυτό προτάθηκε όπως φαίνεται και παρακάτω η αξιοποίηση των τεχνολογικών εργαλείων και εφαρμογών για την δημιουργία κοινών πλατφόρμων που θα υποστηρίζουν τις διεπιχειρησιακές συμπράξεις.
- Λόγω των ιδιαίτερων προβλημάτων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (π.χ. έλλειψη κεφαλαίων για τεχνολογικές επενδύσεις, έλλειψη τεχνογνωσίας επιλογής και εφαρμογής κατάλληλων τεχνολογικών εφαρμογών) προτάθηκε η δημιουργία τεχνολογικών πλατφόρμων που θα υποστηρίζουν την δημιουργία και λειτουργία συνεργασιών και κοινοπραξιών μεταξύ τουριστικών επιχειρήσεων, π.χ. δημιουργία ηλεκτρονικών αγορών για ηλεκτρονικές προμήθειες, δημιουργία πλατφόρμας για ηλεκτρονική μάθηση, δημιουργία πλατφόρμας ηλεκτρονικής διανομής και κρατήσεων κλπ.
- Ως οι κύριοι λόγοι δημιουργίας και αύξησης του ψηφιακού χάσματος θεωρήθηκε η έλλειψη επαρκούς τουριστικής εκπαίδευσης σε Πανεπιστημιακό επίπεδο, όσο και η ελλιπής δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση σε όλα τα επίπεδα για τους επιχειρηματίες του κλάδου που χαρακτηρίζει τις ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, υπήρξε ταύτιση απόψεων μεταξύ των παρευρισκόμενων σχετικά με την έλλειψη γνώσεων και δεξιοτήτων για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων και προκλήσεων που προσφέρει το ηλεκτρονικό επιχειρείν στον τουριστικό κλάδο της Ελλάδας. Επίσης, επισημάνθηκε η έλλειψη μαθημάτων σχετικών µε το ηλεκτρονικό επιχειρείν στον τουρισμό τόσο στην µετα-λυκειακή όσο και στην ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση. Πολλοί από τους παρευρισκόμενους έδωσαν έμφαση και στο γεγονός ότι πρέπει να υπάρχει πιο στενή και συχνή συνεργασία μεταξύ των Ανωτάτων Ιδρυμάτων Παραγωγής Γνώσης (Πανεπιστήμια) και των επιχειρηματιών του κλάδου, αφενός διότι οι πρώτοι έχουν άριστες γνώσεις σε ακαδημαϊκό και γνωστικό επίπεδο και αφενός οι δεύτεροι κατέχουν πρακτικές γνώσεις και εμπειρίες. Ο «συνδυασμός» των δυο με την μορφή στενών συνεργασιών μονό βελτιώσεις μπορεί να αποφέρει στην τουριστική βιομηχανία. Συνεπώς, τονίστηκε η ανάγκη δημιουργίας συνδέσμων και επικοινωνίας (τεχνολογικών και μη) μεταξύ βιομηχανίας και ερευνητικών – πανεπιστημιακών ιδρυμάτων που θα ενισχύουν τον διάλογο, ανταλλαγή και μεταφορά πληροφοριών μεταξύ των δύο έτσι ώστε να προάγεται η δημιουργία γνώσης.
- Η έλλειψη εμπιστοσύνης και η νομική κατοχύρωση στις διαδικτυακές συναλλαγές αναφέρθηκαν ως δύο επιπλέον σημαντικοί ανασταλτικοί παράγοντες για την υιοθέτηση του ηλεκτρονικού εμπορίου από τις περισσότερες μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις. Σχετικά µε την ασφάλεια των συναλλαγών µέσω του διαδικτύου επισημάνθηκε και η αναγκαιότητα ενημέρωσης των επιχειρηματιών σε θέματα ηλεκτρονικού εγκλήματος και απάτης. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε από την κ. Ρεκαϊτη ότι ενώ εκκρεμούν και πληθαίνουν συνεχώς οι υποθέσεις ηλεκτρονικού εγκλήματος και απάτης (π.χ. επιχειρήσεων που προσέγγισαν τουριστικές επιχειρήσεις με την πρόφαση πώλησης και παροχής υπηρεσιών ηλεκτρονικού μάρκετινγκ, αλλά τελικά τις εξαπάτησαν αποσπώντας όμως προηγουμένως τεράστια χρηματικά ποσά) οι επιχειρηματίες του τουρισμού δεν ενημερώνονται για τέτοιες πρακτικές. Για το λόγο αυτό κρίθηκε απαραίτητο από όλους τους παρευρισκόμενους η δημιουργία κάποιου παρατηρητήριου ηλεκτρονικού εγκλήματος που θα έχει ως σκοπό: α) την καταγραφή και εντοπισμό πρακτικών ηλεκτρονικού εγκλήματος και δημιουργία κάποιου black list επιχειρήσεων και β) την ενημέρωση και παροχή συμβουλών στους τουριστικούς επιχειρηματίες σχετικά με το πρώτο.
- Σε εθνικό επίπεδο κρίθηκε αναγκαία η αναθεώρηση πιστοποίησης των τουριστικών επιχειρήσεων από τους αρμόδιους φορείς, θέτοντας ως βασικά κριτήρια πλέον την δια-βίου επιμόρφωση και την ύπαρξη κάποιας στοιχειώδης τεχνολογικής υποδομής. Προτάθηκε επίσης αναγκαία η πιστοποίηση ηλεκτρονικών – εικονικών τουριστικών πρακτόρων και ταξιδιωτικών γραφείων, η οποία θα διασφαλίσει και θα μειώσει επίσης και το άγχος και ρίσκα των τουριστών – χρηστών του διαδικτύου.
- Τέλος, επισημάνθηκε η άγνοια των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των στελεχών τους σε θέματα τουρισμού, κάτι το οποίο είναι δυσνόητο για τους επιχειρηματίες του τουριστικού χώρου ειδικά όταν σε μια χώρα όπως την Ελλάδα η κυριότερη βιομηχανία είναι αυτή του τουρισμού.
Οι συμμετέχοντες χαρακτήρισαν ως ιδιαίτερα θετική και εποικοδομητική την πρωτοβουλία διοργάνωσης της τρίτης διαβούλευσης του φόρουµ στον ηλεκτρονικό τουρισμό στη Σαντορίνη, μια και συνέβαλε αποφασιστικά όχι μόνο στην ευρύτερη ενημέρωση των επιχειρηματιών αλλά και στην καταγραφή των ιδιαίτερων προβλημάτων – αναγκών τους. Εκφράστηκε επίσης και η επιθυμία συνέχισης διοργάνωσης των διαβουλεύσεων στην ελληνική περιφέρεια και όχι μόνο σε αστικές περιοχές, μια και η ελληνική επαρχεία δυστυχώς μειονεκτεί όσον αφορά τις γενικότερες ευκαιρίες ενημέρωσης και διαλόγου που παρέχονται.
