Καλύτερες οι προοπτικές στο τομέα του τουρισμού για το τρέχον έτος

Από απόψεως συναλλαγματικής, το 2004 ήταν ένα καλό τουριστικό έτος (+9%). Αυτό οφείλεται εξ ολοκλήρου στους Ολυμπιακούς Αγώνες,<...>δηλαδή στην αύξηση των τιμών και της πληρότητας των ξενοδοχειακών κλινών στην περιοχή της πρωτεύουσας, ίσως δε και της Θεσσαλονίκης. Αντιθέτως, για την περιφέρεια η κατάσταση ήταν ήκιστα ικανοποιητική, αφού οι διανυκτερεύσεις μειώθηκαν με ρυθμό υψηλότερο του 5% καθ` ον χρόνο οι τιμές όχι μόνο δεν αυξήθηκαν για να καλύψουν τον πληθωρισμό, αλλά σε πολλές περιπτώσεις μειώθηκαν.

Ο διπολικός αυτός χαρακτήρας της τουριστικής δραστηριότητας υπογραμμίζει αφενός τον προσωρινό χαρακτήρα της βάσει εισπράξεων ανακάμψεως και αφετέρου την υποκείμενη δραματική υποχώρηση του βαθμού διεθνούς ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, εξαιτίας και της υπερτιμήσεως του ευρωπαϊκού νομίσματος. Ο βαθμός οπισθοδρομήσεως της τουριστικής Ελλάδος καταφαίνεται όχι μόνο από την επί τέσσερα συναπτά έτη μείωση του αριθμού των αφίξεων και διανυκτερεύσεων, αλλά και από το γεγονός ότι κατόρθωσε στο καλύτερο κατά την τελευταία τριακονταετία παγκόσμιο τουριστικό έτος (+10%) να πραγματοποιήσει μείωση σε αφίξεις, αλλά και σε εισπράξεις διαρθρωτικού χαρακτήρα. Η υπερτίμηση του ευρώ δεν έχει επηρεάσει τις αμεσότερα ανταγωνιστικές ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου τόσο όσο την Ελλάδα.

Είναι ορθό να αναγνωρισθεί ότι ο ελληνικός τουρισμός πέρασε το κατώφλι του μη επιτρεπτού, εξαιτίας της μη αναγνωρίσεως από την Πολιτεία του κρίσιμου αναπτυξιακού ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει σε μακροπρόθεσμη προοπτική, αλλά και της χαμηλού επιπέδου τουριστικής συνειδήσεως μεγάλου μέρους των επιχειρούντων στον τομέα, ιδίως δε στο μη ξενοδοχειακό τμήμα αυτού. Η σώρευση προβλημάτων καταγράφηκε ως μείωση της ολικής ποιότητας του τουριστικού προϊόντος, καθ` όν χρόνο εισήρχοντο στην αγορά νέοι προορισμοί, με αρκετά χαμηλότερες τιμές και ικανοποιητική ποιότητα αλλά και ποικιλότητα. Το κόστος αναστροφής της τάσεως είναι υψηλό. Και δεν αφορά μόνο στην προβολή και διαφήμιση αλλά και στην διαμόρφωση θεσμικού πλαισίου που θα εξαναγκάσει σε ριζική αναμόρφωση της λειτουργίας και συνολικής εικόνας του τομέα.

Οι προοπτικές για το τρέχον έτος εκτιμάται ότι είναι καλύτερες. Τρεις είναι οι βασικοί λόγοι:

1. Η επιτυχής διαφήμιση και προβολή της χώρας μέσω των Ολυμπιακών Αγώνων και της πανθομολογούμενης επιτυχούς διαφημιστικής εκστρατείας στην διεθνή αγορά που εγκαινίασε η νέα τουριστική ηγεσία.


2. Η μεγάλη αναβάθμιση της πρωτεύουσας σε έκταση και αισθητική, και


3. Η αδυναμία της Τουρκίας να φιλοξενήσει αυξημένες αφίξεις, λόγω εξαντλήσεως της παραγωγικής δυναμικότητας αυτής σε κλίνες κατά το παρελθόν έτος (+27%).

Παρά το γεγονός, ότι οι ενδείξεις δεν έχουν γίνει ακόμη εμφανείς, εκτιμούμε ότι οι αφίξεις αλλοδαπών τουριστών κατά το 2005 θα υπερβούν σε ρυθμό και αριθμό διανυκτερεύσεων το 5 – 6%, με ίσως βραδύτερη αύξηση (σε σύγκριση με τις αφίξεις) των συναλλαγματικών εισπράξεων.

Πρέπει να επισημανθεί, ότι η όποια επιτυχία σημειωθεί κατά το τρέχον έτος δεν πρέπει να οδηγήσει σε εφησυχασμό. Παράλληλα, με την συνεχιζόμενη διαφήμιση και με προϊούσα έμφαση σε νέες προελεύσεις, η κυβέρνηση πρέπει να εγκύψει με σοβαρότητα και αίσθημα επείγοντος στα θέματα κόστους και ποιότητας. Το κόστος αναστροφής των πτωτικών τάσεων είναι πολύ υψηλότερο από το κόστος που απαιτεί η αποφυγή των εν λόγω τάσεων. Όπως τα πράγματα έχουν διαμορφωθεί, οι τομείς υλικής παραγωγής δεν είναι σε θέση να διαδραματίσουν ρόλο ηγετικό στην ανάπτυξη. Τον ρόλο αυτό, τώρα πια, μόνο υπηρεσίες με εξωτερικό προσανατολισμό μπορούν να παίξουν επιτυχώς.