Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει επισήμως πληροφορίες από την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με τον τρόπο που εφαρμόζουν το κοινοτικό δίκαιο όσον αφορά τον ειδικό φόρο κατανάλωσης […]
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει επισήμως πληροφορίες από την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά<...> με τον τρόπο που εφαρμόζουν το κοινοτικό δίκαιο όσον αφορά τον ειδικό φόρο κατανάλωσης και τις διασυνοριακές αγορές. Η Επιτροπή φοβάται ότι οι πρακτικές αυτών των δύο κρατών μελών ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο το δικαίωμα όλων των πολιτών της ΕΕ να αγοράζουν εκτελωνισμένα προϊόντα σε άλλα κράτη μέλη και να τα μεταφέρουν στην πατρίδα τους για ίδια κατανάλωση χωρίς καμία τυπικότητα και χωρίς να υποχρεούνται να πληρώσουν φόρο για δεύτερη φορά.
Στην περίπτωση της Ισπανίας η Επιτροπή φοβάται ότι οι αρχές επιβάλλουν αδικαιολόγητους περιορισμούς στους ιδιώτες που φεύγουν από την χώρα με φορολογημένα τσιγάρα που τα έχουν αγοράσει εκεί. Στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου το αίτημα αφορά την πολιτική του ΗΒ να κατάσχει εμπορεύματα ακόμη και σε περίπτωση μικρών παραβάσεων και αποτελεί συνέχεια προηγούμενων επιστολών (βλέπε IP/01/1482 και IP/02/1320). Η Επιτροπή φοβάται ότι αυτές οι δύο κυρώσεις είναι δυσανάλογες με τη σοβαρότητα της παράβασης και ότι ενδέχεται να αποτελέσουν εμπόδιο στην ελεύθερη διακίνηση των εμπορευμάτων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης στην εσωτερική αγορά. Και τα δύο αιτήματα υποβάλλονται υπό τη μορφή “προειδοποιητικής επιστολής” με βάση τη διαδικασία παράβασης που προβλέπει το άρθρο 226 της Συνθήκης ΕΚ. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία καλούνται να απαντήσουν εντός δύο μηνών.
Ο Frits Bolkestein, ο ευρωπαίος Επίτροπος που είναι αρμόδιος για τη φορολογία και την τελωνειακή ένωση, δήλωσε τα εξής: “αναγνωρίζω και υποστηρίζω ένθερμα τις προσπάθειες των κρατών μελών να καταπολεμούν τις απάτες σε σχέση με τον ειδικό φόρο κατανάλωσης, αλλά αυτό δεν πρέπει να γίνει εις βάρος του δικαιώματος που έχουν οι πολίτες να επωφελούνται πλήρως από την εσωτερική αγορά”.
Ισπανία
Η Επιτροπή έλαβε καταγγελίες από παραθεριστές οι οποίοι είχαν πάει στην Ισπανία και ήταν έτοιμοι να επιστρέψουν στην πατρίδα τους ότι τα φορολογημένα τσιγάρα που είχαν αγοράσει στην Ισπανία κατασχέθηκαν από τις αρχές. Σύμφωνα μ΄αυτές τις καταγγελίες τα εμπορεύματα κατασχέθηκαν επειδή οι παραθεριστές δεν διέθεταν τα έγγραφα τα οποία θα πρέπει να συνοδεύουν τα εμπορικά φορτία. Φαίνεται επίσης ότι οι ισπανικές αρχές θεώρησαν με βάση την ποσότητά τους ότι τα εμπορεύματα αυτά προορίζονταν για εμπορικούς σκοπούς.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι αντίθετο προς τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τις διασυνοριακές αγορές να θεωρείται ότι όλα τα εμπορεύματα που υπερβαίνουν ορισμένες ποσότητες προορίζονται για εμπορικούς σκοπούς και να ζητά από τους ιδιώτες που κατέχουν αυτά τα εμπορεύματα να συμμορφούνται προς τις διατάξεις που αφορούν τα εμπορικά φορτία. Η Επιτροπή πιστεύει ότι κατ΄αυτόν τον τρόπο αφαιρείται το δικαίωμα των πολιτών σχετικά με την εσωτερική αγορά. Η πρακτική αυτή είναι επίσης απαράδεκτη και σε σχέση με εμπορεύματα που εξέρχονται από ένα κράτος μέλος καθώς και σε σχέση με τα εμπορεύματα που εισέρχονται σε ένα άλλο κράτος μέλος.
Η Επιτροπή θα εξετάσει κατά πόσον υπάρχει παράβαση του δικαίου της ΕΕ με βάση τις πληροφορίες που έχει ζητήσει από τις ισπανικές αρχές.
Ηνωμένο Βασίλειο
Η Επιτροπή κατανοεί ότι με βάση την εφαρμοζόμενη πολιτική σχετικά με τις κυρώσεις το ΗΒ κάνει διάκριση ανάμεσα στους παραβάτες που κατέχουν εμπορεύματα με στόχο να τα πουλήσουν και να αποκομίσουν κάποιο κέρδος και σ΄αυτούς που κατέχουν εμπορεύματα τα οποία δεν τα προορίζουν μεν για “`ίδια χρήση” αλλά ούτε επιδιώκουν να αποκομίσουν κάποιο κέρδος.
Όσον αφορά τις τελευταίες περιπτώσεις η Επιτροπή κατανοεί ότι η πολιτική είναι να κατάσχονται τα εμπορεύματα και να μην επιστρέφονται. Οποιοδήποτε αυτοκίνητο χρησιμοποιείται για τη μεταφορά αυτών των προϊόντων μπορεί επίσης να κατασχεθεί και ενδέχεται να μην επιστραφεί ή να επιστραφεί μόνο υπό ορισμένους όρους.
Η κατάσχεση περιουσίας είναι από τη φύση της μία αυστηρή και άμεση ποινή. Μπορεί να δικαιολογηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις αλλά η Επιτροπή φοβάται ότι, όταν εφαρμόζεται για μικρές φορολογικές παραβάσεις “μη κερδοσκοπικού” χαρακτήρα, υπερβαίνει τα όρια της αυστηρότητας και αποτελεί ένα απαράδεκτο εμπόδιο για την ελεύθερη διακίνηση των εμπορευμάτων. Η Επιτροπή πιστεύει ότι στις περιπτώσεις αυτές ο στόχος των κυρώσεων θα μπορούσε να επιτευχθεί με ηπιότερα μέτρα, όπως είναι η είσπραξη δασμών και η πληρωμή προστίμων ανάλογα με τον οφειλόμενο φόρο.
Διαδικασία
Αυτά τα αιτήματα για πληροφορίες υποβάλλονται υπό τη μορφή “προειδοποιητικών επιστολών”, που είναι το πρώτο στάδιο της διαδικασίας παράβασης η οποία προβλέπεται από το άρθρο 226 της Συνθήκης ΕΚ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη μέλη θα τηρούν τους κανόνες που έχουν συμφωνηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι αρχές των κρατών μελών διαθέτουν προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στην προειδοποιητική επιστολή.
Σε περίπτωση μη ικανοποιητικής απάντησης η Επιτροπή ενδέχεται να προχωρήσει στο δεύτερο στάδιο της διαδικασίας παράβασης, που είναι το επίσημο αίτημα υπό τη μορφή “αιτιολογημένης γνώμης” προς το κράτος μέλος να αλλάξει τις πρακτικές του. Τέλος, η Επιτροπή μπορεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εναντίον του κράτους μέλους λόγω μη συμμόρφωσής του προς το δίκαιο της ΕΕ.
Το δικαίωμα αγοράς καπνού και αλκοόλ στο εξωτερικό
Όταν οι άνθρωποι αγοράζουν προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης (όπως είναι τα προϊόντα καπνού και τα αλκοολούχα ποτά) για ίδια χρήση σε ένα κράτος μέλος και στη συνέχεια τα μεταφέρουν σε ένα άλλο κράτος μέλος, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης γι΄αυτά τα προϊόντα θα πρέπει να πληρωθεί στο κράτος μέλος όπου αγοράστηκαν. Με άλλα λόγια κανένας ειδικός φόρος κατανάλωσης δεν πρέπει να πληρωθεί στο κράτος μέλος στο οποίο μεταφέρονται. Αυτό αφορά τόσο τα αλκοολούχα ποτά όσο και τα προϊόντα καπνού που προορίζονται για προσωπική χρήση, για δώρα ή για άλλο μη εμπορικό σκοπό. Αυτό προβλέπεται από το άρθρο 8 της οδηγίας 92/12/ΕΟΚ, η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα απ΄όλα τα κράτη μέλη το 1992
Εάν όμως τα προϊόντα αυτά προορίζονται για εμπορικούς σκοπούς, πρέπει να πληρωθεί ειδικός φόρος κατανάλωσης στο κράτος μέλος προορισμού (άρθρα 7 και 9 της οδηγίας 92/12/ΕΟΚ). Εάν ένα πρόσωπο κατέχει προϊόντα για εμπορικούς σκοπούς και δεν έχει πληρώσει τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο κράτος μέλος προορισμού, το κράτος αυτό μπορεί να του επιβάλει κυρώσεις. Εντούτοις, το κοινοτικό δίκαιο προβλέπει ότι οι κυρώσεις αυτές θα πρέπει να είναι ανάλογες προς τη σοβαρότητα των παραβάσεων και δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα όρια αυτού που είναι απαραιτήτως αναγκαίο για την επίτευξη του στόχου τους.
Κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για ίδια χρήση
Η οδηγία 92/12 προβλέπει κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να βοηθηθούν τα κράτη μέλη να προσδιορίζουν κατά πόσον τα προϊόντα που μεταφέρονται από ένα κράτος μέλος σε ένα άλλο προορίζονται για ίδια χρήση ή για εμπορικούς σκοπούς. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους την εμπορική ιδιότητα του προσώπου που κατέχει τα προϊόντα και το λόγο για τον οποίο τα κατέχει, το μέρος όπου βρίσκονται τα προϊόντα, τον τρόπο μεταφοράς (π.χ. φορτηγό), οποιοδήποτε άλλο έγγραφο που έχει σχέση μ΄αυτά τα προϊόντα (π.χ. τιμολόγιο) καθώς και τη φύση και την ποσότητα των ίδιων των προϊόντων. Για να διαπιστωθεί κατά πόσο η ποσότητα των μεταφερόμενων προϊόντων αποδεικνύει ότι προορίζονται για εμπορικούς σκοπούς, τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίσουν κάποιες ενδεικτικές ποσότητες. Οι ελάχιστες ποσότητες είναι οι εξής:
- 800 τσιγάρα
- 400 πουράκια (πούρα που δεν ζυγίζουν πάνω από 3 g το ένα)
- 200 πούρα
- 1 κιλό καπνού
- 10 λίτρα αλκοολούχων ποτών
- 20 λίτρα ενδιάμεσων προϊόντων (ενισχυμένος οίνος ή sherry)
- 90 λίτρα οίνο (περιλαμβανομένων 60 λίτρων κατ΄ανώτατο όριο αφρωδών οίνων)
- 110 λίτρα μπύρας.
Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και μεμονωμένες περιπτώσεις
Κατά την εφαρμογή αυτών των κανόνων οι εθνικές αρχές θα πρέπει να εξετάζουν ξεχωριστά την κάθε περίπτωση και δεν θα πρέπει να αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία σε μία και μόνο πτυχή όπως είναι η ποσότητα των προϊόντων
Για παράδειγμα, εάν οι ποσότητες που κατέχει ένα πρόσωπο υπερβαίνουν τις ενδεικτικές ποσότητες, οι αρχές μπορούν να λάβουν υπόψη τους το γεγονός ότι το πρόσωπο ταξιδεύει περιστασιακά σε κάποια άλλη χώρα της ΕΕ και αγοράζει αλκοολούχα ποτά ή προϊόντα καπνού για κάποιο γάμο ή για κάποια μεγάλη γιορτή.
Επίσης, εάν ένα άτομο μεταφέρει ποσότητες μικρότερες από τις ενδεικτικές ποσότητες, οι αρχές μπορούν να λάβουν υπόψη τους το γεγονός ότι το άτομο αυτό έχει διαπιστωθεί μετά από συστηματική παρακολούθηση ότι συμμετέχει σε παράνομες πωλήσεις προϊόντων που υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης.
Η Βίκυ είναι συνιδρυτής της Travel Media Applications και υπεύθυνη για την αρχισυνταξία των TravelDailyNews Greece & Cyprus και TravelDailyNews International.
Στην εταιρεία έχει αναλάβει την οικονομική διεύθυνση.
