Από την 1η Νοεμβρίου του 2002 ξεκινάει η απελευθέρωση των θαλασσίων μεταφορών, των τακτικών γραμμών που εξυπηρετούν τις νησιωτικές περιοχές της χώρας, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που παρουσίασε ο […]
Από την 1η Νοεμβρίου του 2002 ξεκινάει η απελευθέρωση των θαλασσίων μεταφορών, των τακτικών γραμμών που εξυπηρετούν τις νησιωτικές περιοχές της χώρας, σύμφωνα<...> με το σχέδιο νόμου που παρουσίασε ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας κ. Χρήστος Παπουτσής, για την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών των θαλασσίων ενδο-μεταφορών
Ο κ. Παπουτσής διευκρίνισε ότι η απελευθέρωση αφορά στη συγκοινωνία για τα πλοία με σημαία κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου και των χωρών "ΕΖΕΣ", αφού όπως είναι γνωστό συγκοινωνίες ανάμεσα στα ηπειρωτικά λιμάνια έχουν ήδη απελευθερωθεί.
Ο χρόνος απελευθέρωσης ξεκινάει 14 μήνες πριν από εκείνον που έχει τεθεί από τον κανονισμό που προέβλεπε την 1.1.2004 κι αυτό για δύο λόγους.
Πρώτον για την έγκαιρη μετάβαση του όλου συστήματος στο νέο θεσμικό πλαίσιο ενόψει της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων το καλοκαίρι του 2004.
Δεύτερον για την ολοένα και περισσότερο αποσαφήνιση της ανάγκης, το ολοένα και περισσότερο εκδηλούμενο αίτημα από τις κοινωνίες, από τους πολίτες, ιδιαίτερα της νησιωτικής Ελλάδας για την ενίσχυση του ανταγωνισμού και τη βελτίωση των υπηρεσιών οι οποίες προσφέρονται.
Η δεύτερη διάσταση του πλαισίου το οποίο προσανατολίζει όλες τις ρυθμίσεις οι οποίες προβλέπονται, αφορά τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο οποίος και δεσμεύει τη χώρα μας.
Έτσι, οι βασικές αρχές που θα διέπουν το νομοσχέδιο είναι οι εξής: ο υγιής ανταγωνισμός και η ίση μεταχείριση χωρίς διακρίσεις. Δεύτερον, η προστασία του δημοσίου συμφέροντος με την εγγύηση της ασφάλειας και της ποιότητας των υπηρεσιών οι οποίες παρέχονται, η διασφάλιση της εδαφικής συνέχειας της χώρας, της απρόσκοπτης σύνδεσης των νησιών και η συμβολή στη διαρκή προσπάθεια για την οικονομική και κοινωνική συνοχή του νησιωτικού χώρου.
«Μέσα σε αυτό το πλαίσιο», τόνισε ο υπουργός, «δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στο συγκοινωνιακό χαρακτήρα της Ακτοπλοΐας που έρχεται να καλύψει τις συγκοινωνιακές ανάγκες όλων των ελληνικών νησιών. Όπως έχω τονίσει επανειλημμένα το κύριό μας μέλημα είναι να μην υπάρχει καμία άγονη γραμμή στο Αιγαίο και στο Ιόνιο πέλαγος. Να εγγυηθούμε με τον καλύτερο τρόπο δηλαδή τη σύνδεση των νησιών μας, με την ηπειρωτική Ελλάδα. Γι' αυτό ακριβώς τον λόγο στο νέο θεσμικό πλαίσιο καθιερώνεται η έννοια του Δικτύου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών που περιλαμβάνει στο σχεδιασμό του όλους τους νησιωτικούς λιμένες με δεδομένο ότι οι ειδικές ανάγκες που δημιουργεί το ελληνικό νησιωτικό σύμπλεγμα είναι μοναδικές στην Ευρώπη».
Στο σχέδιο νόμου αναφέρεται ότι η γενική εποπτεία των θαλασσίων μεταφορών, ασκείται από τον υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας και τον υπουργό Αιγαίου στις περιπτώσεις που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του, δηλαδή τις ενδο-νησιωτικές συνδέσεις του Αιγαίου.
Οι φορείς διοίκησης των λιμένων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μεριμνούν για την ανάπτυξη και τη λειτουργία των λιμένων έτσι ώστε να εξασφαλίζονται ασφαλείς, σταθερές, αξιόπιστες και ποιοτικές υπηρεσίες θαλασσίων μεταφορών των επιβατών και των εμπορευμάτων με στόχους πολύ συγκεκριμένους:
Με το νομοσχέδιο προβλέπεται -όπως εξάλλου επιτρέπει ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας- η δυνατότητα επιβολής από τον υπουργό στους πλοιοκτήτες των τακτικών γραμμών, υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας, που αφορούν τους λιμένες, την τακτικότητα των δρομολογίων, τη συνέχεια, τη συχνότητα, την ικανότητα παροχής μεταφορικών υπηρεσιών, το ναυλολόγιο, τη στελέχωση.
«Απελευθερώνεται η συγκοινωνία. Δεν απελευθερώνεται η οικονομική δραστηριότητα στη θάλασσα», υπογράμμισε ο κ. Παπουτσής. Η δρομολόγηση των πλοίων είναι ελεύθερη, υπάρχουν όμως και προϋποθέσεις που είναι οι εξής:
Η δρομολόγηση των πλοίων γίνεται για ένα έτος. Η ετήσια δρομολογιακή περίοδος που ξεκινά την 1η Νοεμβρίου κάθε έτους.
Η ικανότητα παροχής μεταφορικών υπηρεσιών όμως, σημαίνει και έλεγχο της οικονομικής ευρωστίας του πλοιοκτήτη, δηλαδή να μην είναι υπό πτώχευση, να μην αντιμετωπίζει προβλήματα. Σημαίνει επίσης και έλεγχο της αξιοπιστίας του πλοιοκτήτη, έναντι φορολογικών υποχρεώσεων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης. Σημαίνει επίσης την υποχρεωτική ασφάλιση του πλοίου για την απώλεια ζωής, σωματικής βλάβης, για υλικές ζημιές, για καθυστέρηση μεταφοράς, για ρύπανση του περιβάλλοντος.
Το πλοίο πρέπει να ανταποκρίνεται στις δυνατότητες της λιμενικής υποδομής. Όχι να αιτείται η δρομολόγηση και στη συνέχεια να διαπιστώνεται ότι δεν πιάνουν τα λιμάνια.
Ικανότητα παροχής μεταφορικών υπηρεσιών. Σημαίνει συμμόρφωση με ότι προβλέπουν οι διεθνείς συνθήκες, η κοινοτική και η εθνική νομοθεσία για τα θέματα ασφάλειας και αξιοπλοΐας. Διατηρείται το όριο ηλικίας για τα πλοία, το οποίο σταδιακά μειώνεται στα 30 έτη έως το 2006.
Για όσους Ευρωπαίους πλοιοκτήτες ή ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, θελήσουν να έρθουν στις ελληνικές θάλασσες, υπάρχει υποχρέωση ορισμού εκπροσώπου και αντικλήτου στην Ελλάδα των πλοιοκτητών και διασφάλιση με αυτό τον τρόπο μιας σοβαρής παρουσίας, αλλά και του ελέγχου όπως προβλέπεται από τις διεθνείς συνθήκες.
Όσο για τα θέματα που αφορούν στο προσωπικό των πλοίων, ρυθμίζονται από τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας ως κράτους υποδοχής.
Οι συλλογικές συμβάσεις συνεχίζουν να ισχύουν και δεν πρόκειται να πληγούν τα δικαιώματα των ναυτικών. Επίσης, όσον αφορά τη διαδικασία για την ελεύθερη δρομολόγηση, η εκτέλεση των δρομολογίων θα είναι υποχρεωτική και τα πλοία εκτελούν τα δρομολόγια, τα οποία έχουν από την αρχή του έτους, από την αρχή που έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για την προετοιμασία του ετήσιου σχεδιασμού, τα δρομολόγια που έχουν δηλώσει οι πλοιοκτήτες με δική τους ετήσια δήλωση.
Καθιερώνεται για πρώτη φορά η υποχρέωση υποβολής εγγυητικής επιστολής για την καλή εκτέλεση των όρων των δρομολογίων τα οποία δήλωσε η κάθε εταιρεία. Και επίσης, διατηρείται ως έχει σήμερα το καθεστώς διακοπής των δρομολογίων για ετήσια επιθεώρηση και κατοχυρώνεται η συνεχής δεκάμηνη απασχόληση των ναυτικών στα δρομολογημένα πλοία, ανεξαρτήτως σημαίας.
Στις γραμμές που δεν εκδηλώνεται επιχειρηματικό ενδιαφέρον για ελεύθερη δρομολόγηση, θεσμοθετείται η σύμβαση ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, με δρομολόγηση πλοίων κατόπιν ευρωπαϊκού διαγωνισμού. Η διάρκεια των συμβάσεων είναι από 3ετής έως 5ετής.
Και ως αντιστάθμισμα προβλέπεται είτε η αποκλειστική εκμετάλλευση της γραμμής, είτε η καταβολή επιδότησης. Με αυτό τον τρόπο, εξυπηρετείται όλο το δίκτυο των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών και διασφαλίζεται η συνοχή του νησιωτικού χώρου.
Συγκροτείται το Συμβούλιο Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, το οποίο θα εξετάζει θέματα σχεδιασμού και ανάπτυξης ολόκληρου του δικτύου των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών και γνωμοδοτεί προς τον υπουργό όπου αυτό προβλέπεται από το νόμο.
Δημιουργείται επίσης Ειδικός Λογαριασμός Θαλασσίων Ενδο-μεταφορών.
Θεσμοθετείται ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή. Η Ρυθμιστική Αρχή Θαλασσίων Ενδο-μεταφορών η οποία θα εγγυάται τον υγιή και θεμιτό ανταγωνισμό στο απελευθερωμένο περιβάλλον των θαλασσίων ενδο-μεταφορών.
Η Ρυθμιστική Αρχή παρακολουθεί και ελέγχει τη λειτουργία της αγοράς, επιβάλλει πρόστιμα στους παραβάτες, γνωμοδοτεί στον υπουργό για τα θέματα της αρμοδιότητάς της.
Κλείνοντας την παρουσίαση του νέου σχεδίου νόμου ο κ. Παπουτσής τόνισε ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο της Ακτοπλοΐας, είναι μια εθνική υπόθεση και γι αυτό κι έχει δεσμευτεί ότι στη Βουλή θα επιδιώξει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση της εθνικής αντιπροσωπείας.
