Η διαμόρφωση ενός βιώσιμου, αειφόρου τουριστικού προορισμού απαιτεί τη συμμετοχή διαφόρων ενδιαφερομένων: τοπικές αρχές, κοινότητες, επιχειρήσεις και περιβαλλοντικές οργανώσεις, με στόχο την αειφορία και μοναδικές εμπειρίες.
Ποιοι είναι οι βασικοί εμπλεκόμενοι;
Αυτό που λέμε ενδιαφερόμενα μέρη σε ένα πετυχημένο βιώσιμα αειφόρο προορισμό. Ποιοι τελικά πρέπει να συμμετάσχουν σε έναν φορέα διαχείρισης;
Ποιοι πρέπει να είναι αυτοί που θα συμβάλλουν ουσιαστικά για να μπορέσει ένας προορισμός να θεωρηθεί, να αξιολογηθεί, να είναι πρακτικά ένας βιώσιμος, ένας αειφόρος προορισμός;
Είναι προφανές ότι αυτό είναι μια αρκετά παρεξηγημένη συζήτηση, κυρίως όταν προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε διεθνείς πρακτικές μέσα σε ένα στενό πλαίσιο νομοθετικού περιεχομένου που καθορίζει στην πραγματικότητα ένα πολύ στενό πλαίσιο βάσει του οποίου κάποιος πρέπει να αντιληφθεί. ποιοι θα πρέπει να συμμετάσχουν.
Αυτό είναι ένα πολύ κρίσιμο σημείο και φυσικά έχει απόλυτη συσχέτιση με το πώς ορίζουμε έναν προορισμό. Προφανώς ένας προορισμός μπορεί να έχει διάφορα όρια ορισμού, οριοθέτησης, διακυβέρνησης, γεωγραφικής θέσης, ένα νησί, ένας δήμος και πολλά άλλα χαρακτηριστικά που τον ορίζουν. Υπάρχουν συγκεκριμένοι ορισμοί οι οποίοι μπορεί να προέρχονται από πολλούς διαφορετικούς οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στο θέμα ‘τουρισμός, προορισμοί’ και άλλα στοιχεία, τα οποία τον αφορούν όπως είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (UNWTO), το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εταιρειών Τουρισμού (WTTC), το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αειφόρου Τουρισμού (GSTC) και πολλοί άλλοι. Το σημαντικό σε όλη αυτή την ιστορία προφανώς δεν είναι να γεμίσουμε ορισμούς, αλλά κυρίως να δούμε το πρακτικό του πράγματος. Δηλαδή, για παράδειγμα, προφανώς πρέπει να έχουμε εκπροσώπους της επίσημης διακυβέρνησης του τόπου. Προφανώς πρέπει να έχουμε συμμετοχή tης τοπικής κοινωνίας, της κοινωνίας των πολιτών. Προφανώς πρέπει να έχουμε την τοπική επιχειρηματικότητα.
Όλοι αυτοί, μαζί με διάφορες άλλες ομάδες, όπως είναι οι περιβαλλοντικές ομάδες, όπως είναι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι κάτοικοι, οι ντόπιοι, οι εργαζόμενοι στον τουρισμό, οι σχετιζόμενοι με την αλυσίδα αξίας του τουριστικού προϊόντος, οι εταιρείες, κυβερνητικοί φορείς και πολλά άλλα ως ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να συμμετέχουν τουλάχιστον στην διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ένα τέτοιο φορέα / οργανισμό. Για αυτό ακριβώς η διαδικασία δημιουργίας ενός φορέα διαχείρισης και προβολής, όπως είναι αυτό που ονομάζονται Destination Management & Marketing Organizations (DMMOs), είναι μια πολύ σημαντική αρχική διαδικασία, δεδομένου ότι οι φορείς αυτοί θα διαδραματίσουμε ζωτικό ρόλο στην ανάπτυξη και εφαρμογή πρακτικών αειφόρου τουρισμού στον εκάστοτε προορισμό.
Πολλά παραδείγματα εκτός Ελλάδος, πολύ λίγα παραδείγματα εντός Ελλάδος. Ο φορέας αυτός, από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί θα πρέπει να έχει μια πολύ καλή σύνθεση για να μπορεί να δημιουργεί, να μπορεί να παράγει ένα πολύ χρήσιμο στοιχείο σε αυτό το οποίο συζητάμε : θα πρέπει να καθορίσει όραμα, στόχο και αποστολή για τον προορισμό. Αυτό δεν είναι το πιο προφανές και βέβαια δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι το ίδιο ως περιεχόμενο για κάθε προορισμό.
Δεν μπορεί το ίδιο κοστούμι να φορεθεί στην Αθήνα, στη Ρόδο, στη Σαντορίνη, στη Ζάκυνθο, στη Λέσβο, στην Κέρκυρα, στη Χαλκιδική. Άρα λοιπόν, ο κάθε DMMO πρέπει να περιλαμβάνει στο DNA του τα χαρακτηριστικά του προορισμού, ως αποτέλεσμα της τοπικής μόχλευσες της κουλτούρας και των ενδιαφερομένων μερών. Γνώση και καλές πρακτικές μπορούμε να συλλέξουμε από τη διεθνή βιβλιογραφία σε σχέση με αυτό. Παραδείγματα όπως το Ντουμπρόβνικ, όπως η περιοχή του British Columbia στον Καναδά, πολύ ενδιαφέρουσες περιπτώσεις οι οποίες δείχνουν ακριβώς πώς πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη ο τοπικός παράγοντας στη δημιουργία του οράματος και αυτής της αποστολής, αλλά και της Στρατηγικής Αειφόρου Τουριστικής ανάπτυξης, η οποία θα πρέπει να έχει ένα μακροπρόθεσμο χαρακτήρα και μια δεσμευτική στην πραγματικότητα ισχύ, όχι πιθανόν μιας τετραετίας ή πενταετίας.
Για αυτό ακριβώς ο DMMO ΔΕΝ θα πρέπει να είναι ασφυκτικά δεσμευμένος στη γραφειοκρατία ενός Δήμου ή μιας θητείας ενός Δημάρχου. Οι στόχοι της αειφορίας για την τουριστική ανάπτυξη θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με όλα εκείνα τα πλαίσια αναφορά του προορισμού (πολιτικές, στρατηγικές, κλπ), στηριζόμενοι σε μια ολιστική προσέγγιση των δυνατών στοιχείων του προορισμού, ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίζονται ως μετρήσιμοι, επιτεύξιμοι, σχετικοί με την τοπική πραγματικότητα και χρονικά εφικτοί.
Μόνο με αυτό τον τρόπο, η λειτουργία ενός DMMO θα έχει χαρακτηριστικά πραγματικής αειφορίας, τόσο για τον ντόπιο όσο και τον επισκέπτη, και την επιτυχή διαδικασία προσαρμογής σε ένα αειφόρο μοντέλο ανάπτυξης της περιοχής. Για το καλό τελικά της τοπικής κοινωνίας, αλλά και των επισκεπτών που πραγματικά αναζητούν μία μοναδική και πάρα πολύ σημαντική για τη ζωή τους τουριστική εμπειρία.
Ο Δρ Ιωάννης ΠΑΠΠΑΣ, Ιδρυτής και CEO της GREEN EVOLUTION AE, Διευθυντής του Παγκόσμιου Συμβουλίου Αειφόρου Τουρισμού (GSTC) για την Μεσόγειο. Είναι Δρ Μηχανολόγος Μηχανικός, με πάνω από 30 χρόνια εμπειρίας σε διάφορους τομείς της επιστήμης, με επίκεντρο την Αειφορία, στον Τουρισμό, την ενεργειακή και περιβαλλοντική αποδοτικότητα σε υποδομές / κτίρια, τον έλεγχο και παροχή συμβουλών στην πιστοποίηση εταιρειών και στην τεχνολογική εφαρμογή των μεθοδολογιών προσαρμογής και μετριασμού του κλίματος. Είναι επικεφαλής Αξιολογητής του GSTC για Προορισμούς, Επιθεωρητής στα πιο σημαντικά συστήματα πιστοποίησης Αειφόρου Τουρισμού, Καταλύματα, Τουριστικά Γραφεία και Προορισμούς, καθώς και επικεφαλής εκπαιδευτής του GSTC για την Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη. Έχει υπάρξει εμπειρογνώμονας σε διάφορα Ερευνητικά Έργα, μέλος ειδικών επιτροπών στην Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον Αειφόρο Τουρισμό και αποτέλεσε ομιλητής σε μεγάλο αριθμό εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών σεμιναρίων σε φορείς όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το GSTC, η EBRD και η Google.
