Το Χωροταξικό Σχέδιο για τον τουρισμό αποτελεί μία από τις σημαντικότερες διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν στην χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, και είναι ένα από τα βασικά βήματα για τον εμπλουτισμό του…
Το Χωροταξικό Σχέδιο για τον τουρισμό αποτελεί μία από τις σημαντικότερες διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν στην χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, και είναι ένα από τα βασικά βήματα για<...> τον εμπλουτισμό του τουριστικού μας προϊόντος, μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων σε ειδικές μορφές τουρισμού. Αυτό τόνισε κατά την ομιλία του στην “PRODEXPO” ο Ειδικός Γραμματέας του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης, κ. Στέφανος Βλαστός.
Ο κ. Βλαστός δήλωσε ακόμη: “Ο τομέας του τουρισμού αποτελεί σε παγκόσμιο επίπεδο μια δραστηριότητα διαρκώς αναπτυσσόμενη τόσο σε ποσοτικά όσο και σε ποιοτικά χαρακτηριστικά. Όσον αφορά τα ποσοτικά χαρακτηριστικά, όλοι γνωρίζουμε τις διεθνείς εξελίξεις οι οποίες θέτουν όλους μας σε εγρήγορση για την αντιμετώπιση των δυσμενών επιπτώσεων. Σε καθημερινή βάση βρισκόμαστε σε ετοιμότητα για να αναπροσαρμόσουμε τις πολιτικές μας και να θωρακίσουμε το ελληνικό τουριστικό προϊόν μας από τις αρνητικές επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Όσον αφορά τώρα στα ποιοτικά χαρακτηριστικά, το περιβάλλον του τουρισμού εξελίσσεται, γεννά νέους προορισμούς και νέες υπηρεσίες, που διεκδικούν σημαντικά μερίδια αγοράς, πιέζοντας σε διαφοροποίηση τους παραδοσιακούς προορισμούς. Ο τουρισμός αλλά και οι χώρες προέλευσής του, διαφοροποιούνται γεωγραφικά, οικονομικά, κοινωνικά αλλά και ηλικιακά. Σε αυτό προέχει η ποιότητα και οι προσωπικές επιλογές. Παράλληλα, εκδηλώνονται νέες τάσεις ζήτησης που διαμορφώνουν νέες καταναλωτικές συμπεριφορές και σχηματίζουν νέες πελατειακές ομάδες. Για να ανταπεξέλθουμε στις νέες διεθνείς τάσεις υλοποιούμε τη νέα μας εθνική στρατηγική για τον τουριστικό τομέα. Μια στρατηγική που συνοψίζεται στους άξονες της βιωσιμότητας, της πολυμορφίας και της ποιότητας. Μέσα από την πολυμορφία επιδιώκουμε να αναδείξουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου της πατρίδας μας, να αναπτύξουμε και να προβάλλουμε τα εννέα ξεχωριστά είδη τουριστικών προϊόντων στα οποία επενδύουμε, προκειμένου να επιτύχουμε την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και την ενίσχυση των παρεχόμενων μορφών τουριστικής δραστηριότητας. Ταυτόχρονα, ακολουθώντας τις αρχές της βιωσιμότητας και της αειφορίας σκοπεύουμε να διασφαλίσουμε την υγιή ανάπτυξη του τόπου στην προοπτική των επόμενων ετών.
Ακολουθούμε ένα μοντέλο ανάπτυξης που δεν ασελγεί στο περιβάλλον και που δημιουργεί, όσο το δυνατόν, καλύτερες συνθήκες για εμάς και τις επόμενες γενιές. Το κλισέ του παρελθόντος που θέλει την ανάπτυξη εχθρό της πολιτιστικής ταυτότητας, του περιβάλλοντος, της αρχιτεκτονικής και της παράδοσης κάθε τόπου, δεν έχει θέση στην δική μας στρατηγική.
Τέλος, η ποιότητα αποτελεί κεντρική επιλογή της πολιτικής μας για τον ελληνικό τουρισμό. Θεωρούμε ότι το ποιοτικό άλμα αποτελεί το μεγάλο στοίχημα που οφείλουμε να κερδίσουμε όλοι μας. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε την ποιότητα, πάνω απ’ όλα, στις υποδομές και στις προσφερόμενες υπηρεσίες, και γι’αυτό δίνεται μεγάλη έμφαση στα προγράμματα τουριστικής συνείδησης που αναπτύσσουμε. Αναγνωρίζουμε ότι η πολυμορφία, η βιωσιμότητα και η ποιότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος είναι άμεσα συνυφασμένη με τον χωροταξικό σχεδιασμό της πατρίδας μας. Το Χωροταξικό Σχέδιο για τον τουρισμό, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν στην χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, και είναι ένα από τα βασικά βήματα για τον εμπλουτισμό του τουριστικού μας προϊόντος, μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων σε ειδικές μορφές τουρισμού. Το όραμα της ανάδειξης της Ελλάδας σε παγκόσμια τουριστική δύναμη μπορεί να γίνει πραγματικότητα μόνο με τον προσδιορισμό των στρατηγικών κατευθύνσεων για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και αειφόρο οργάνωση του χώρου. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε τις ευκαιρίες ανάπτυξης που θα προσελκύσουν μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια. Και οι ευκαιρίες ανάπτυξης θα πρέπει να θωρακιστούν από το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο που θα το χαρακτηρίζει η ευελιξία, η φορολογική σταθερότητα και η ταχύρρυθμη διαδικασία εγκρίσεων και αδειοδοτήσεων. Μόνο έτσι θα καταστεί δυνατή η προσέλκυση μεγάλων επενδυτικών κεφαλαίων.
Το τελικό κείμενο που πρόσφατα διαμορφώθηκε και είναι σε διαβούλευση αποτελεί την παροχή κατευθύνσεων, κανόνων και κριτηρίων και περιλαμβάνει συγκεκριμένες παρατηρήσεις και προτάσεις που έχουν παρουσιαστεί σε συνέντευξη Τύπου από το επισπεύδον υπουργείο. Θέλω κι εγώ με την σειρά μου να επαναλάβω ότι πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, λόγω της έλλειψης εμπειρίας αλλά και της πολυμορφίας της χώρας, και πρώτιστο μέλημά μας είναι να τεθούν τα θεμέλια του χωροταξικού σχεδιασμού, ενώ οι επιμέρους εξειδικεύσεις θα οριστικοποιούνται από τις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις. Η Ελλάδα διαθέτει μοναδικά χαρακτηριστικά σαν τουριστικός προορισμός, όπως η γεωγραφική θέση και ο πολυνησιακός χαρακτήρας, οι ήπιες κλιματολογικές συνθήκες, οι μεγάλου μήκους ακτές, η ποικιλία στην μορφή και το είδος των φυσικών πόρων, η πυκνότητα του φυσικού κάλλους και το πολιτισμικό κεφάλαιο αιώνων. Aλλωστε αυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που καθιέρωσαν τη χώρα μας μεταξύ των 15 πιο δημοφιλών παγκόσμιων τουριστικών προορισμών και μπόρεσαν να καλύψουν το κενό από την ανυπαρξία του χωροταξικού σχεδιασμού, και την έλλειψη κατάλληλων υποδομών και υπηρεσιών. Οι ανάγκες αυτές οδήγησαν στην στοιχειοθέτηση του νομοθετικού πλαισίου για τον χωροταξικό σχεδιασμό. Έτσι, ο εθνικός χώρος προσεγγίζεται και κατηγοριοποιείται βάσει της έντασης και το είδος της τουριστικής δραστηριότητας, της γεωμορφολογίας και της ευαισθησίας των πόρων του.
Σ’αυτήν τη λογική, και επειδή δεν βλέπουμε την Ελλάδα ως ένα κοινό τόπο με τα ίδια χαρακτηριστικά, ακολουθείται η διαδικασία του κατ’αρχήν χωρισμού της επικράτειας σε κατηγορίες, ανάλογα με τα γεωμορφολογικά αλλά και τα τουριστικά τους χαρακτηριστικά, και, στη συνέχεια, αναδεικνύονται οι βασικοί άξονες προτεραιότητας για κάθε περιοχή αλλά και οι κατευθυντήριες γραμμές της διαχείρισής τους. Σύμφωνα με την κατάταξη των τουριστικών περιοχών, σχεδιάζονται οι κατάλληλες ενέργειες και δράσεις που θα εμπλουτίσουν το τουριστικό προϊόν. Ενθαρρύνονται οι επενδύσεις ολοκληρωμένων και ειδικών τουριστικών υποδομών, όπως: συνεδριακά κέντρα, μοντέλα τουρισμού πόλεων, θαλάσσιου τουρισμού, πολιτισμικού και θρησκευτικού τουρισμού, αθλητικού τουρισμού (γκολφ, χιονοδρομικά κέντρα, καταδυτικά κέντρα), ιαματικού και θεραπευτικού τουρισμού, και τουρισμού υπαίθρου. Δεν επιθυμούμε παντού από ένα γήπεδο golf. Δεν επιθυμούμε παντού μαρίνες. Δεν επιθυμούμε τη μετατροπή της παράλιας ζώνης μας σε αστικό ιστό, ακολουθώντας αποτυχημένα παραδείγματα άλλων χωρών. Αλλά ούτε μας ευχαριστεί οι μισές μαρίνες μας, να είναι κολλημένες στο ΣΤΕ για λόγους ιδιοτέλειας. Επιθυμούμε να γνωρίζουμε – και κατά συνέπεια να γνωρίζουν οι πολίτες και ο κάθε ενδιαφερόμενος – ποιο είναι το ολοκληρωμένο πλάνο μας για την τουριστική ανάπτυξη ή με πιο απλά λόγια πώς μπορούμε να καταστήσουμε τη χώρα ένα πιο οργανωμένο υποδοχέα τουριστικής κίνησης.
Στο επικείμενο Ειδικό Χωροταξικό, υπάρχουν σαφείς πολεοδομικές και χωροταξικές ρυθμίσεις που αφορούν τις τουριστικές εγκαταστάσεις. Στις περιοχές που επιθυμούμε την αραίωση της δόμησης και την αποφυγή της επέκτασης των καταλυμάτων, αυξάνουμε τα κατώτατα όρια αρτιότητας και θέτουμε μέγιστα επιτρεπόμενα όρια καινούριων κλινών στις κορεσμένες τουριστικά περιοχές, ικανοποιώντας την πάγια τακτική μας για ισόρροπη ανάπτυξη. Καθορίζουμε ελάχιστες αποστάσεις από τη θάλασσα για την ανέγερση τουριστικών εγκαταστάσεων και με συγκεκριμένο ύψος στις εκτός σχεδίου και εκτός οικισμών περιοχές. Στόχος μας είναι η προστασία της παράλιας ζώνης, με σεβασμό πάντα σε τοπικές ιδιαιτερότητες και στο περιβάλλον. Το μοντέλο ανάπτυξη ενάντιον της εγκατάλειψης της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού πλούτου είναι ξεπερασμένο. Σήμερα δεν υπάρχει δίλημμα. Ο περιβαλλοντικός πλούτος και η πολιτιστική μας ταυτότητα διαγράφουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο νοείται σήμερα ανάπτυξη. Το μοντέλο άλλων μεσογειακών χωρών, με τα μεγάλα τουριστικά συγκροτήματα, που πολλοί φοβούνται ότι θα αντιγραφεί και στην Ελλάδα, θεωρείται σε παγκόσμιο επίπεδο πλέον ξεπερασμένο. Η δημιουργία της τουριστικής κατοικίας είναι για εμάς προτεραιότητα, είναι μια κατοικία ειδικών προδιαγραφών μέσα σε οργανωμένα συγκροτήματα τουρισμού, τα οποία περιλαμβάνουν πληθώρα ειδικών μορφών τουρισμού, δημιουργώντας μια εξατομικευμένη πρόταση παρατεταμένης πολυτελούς διαμονής.
Συναισθανόμενοι, τέλος, τη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση ενός διαφορετικού μοντέλου τουρισμού, αυτού της παραθεριστικής κατοικίας, θεσπίζουμε το μοντέλο λειτουργίας της και θέτουμε φραγμούς σε ενδεχόμενη κατάχρησή της. Λέμε ναι στην ανάπτυξη της τουριστικής κατοικίας, λέμε ναι στις υψηλές προδιαγραφές των συγκεκριμένων μονάδων, λέμε ναι στον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας και στην ένταξή της στα τουριστικά πρότυπα του μέλλοντος, λέμε όμως ένα στιβαρό όχι στην άκρατη τσιμεντοποίηση του αιγιαλού, στην κατάχρηση των περιβαλλοντικών πόρων και –εν τέλει- στην αλλοίωση του τουριστικού μας προϊόντος.
Ανακεφαλαιώνοντας στόχος του χωροταξικού πλαισίου είναι:
1. Η περιβαλλοντική αναβάθμιση των περιοχών ταξιδιωτικού ενδιαφέροντος σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής,
2. Η διεύρυνση του τουριστικού προϊόντος θεματικά, χρονικά και χωρικά,
3. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας αντιμετωπίζοντας τις διεθνείς συγκυρίες, θετικές ή αρνητικές,
4. Η ενίσχυση της υγιούς επιχειρηματικότητας μέσα από την δημιουργία ενός άρτιου και αξιόπιστου νομοθετικού πλαισίου
5. Η βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του τουρισμού και η διάχυσή τους στην εθνική οικονομία
6. Η Αειφόρος και ισόρροπη διαχείριση του εθνικού χώρου μέσω του κατάλληλου χωροταξικού σχεδιασμού.
Σήμερα, μετά από πολλά χρόνια, η Ελλάδα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της νέας εποχής, καλείται να γίνει ανταγωνιστική και βιώσιμη κατά τη διάρκεια όλου του έτους. Να αναπτύξει υποδομές σε όλη τη χώρα που θα προσελκύσουν ποιοτικότερους ταξιδιώτες. Είναι μια εθνική προσπάθεια και η πραγματική επιτυχία του νέου αυτού οράματος δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι συνιστά συλλογική ευθύνη. Ευθύνη φυσικά της Πολιτείας, της Αυτοδιοίκησης, των φορέων, αλλά και των τοπικών κοινωνιών. Στο πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης θα είναι πάντοτε αρωγός και συμπαραστάτης όλων των πλευρών. Και είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε τους πάντες, να δεχθούμε καλόπιστη κριτική για να δημιουργήσουμε έναν ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό. Στη χώρα μας ανοίγονται νέες προοπτικές ανάπτυξης και είμαστε σαφείς και κατηγορηματικοί ότι στόχος μας είναι να θωρακίσουμε τη διαφορετικότητα της πατρίδας μας: τον φυσικό και πολιτιστικό μας πλούτο”.
Η Βίκυ είναι συνιδρυτής της Travel Media Applications και υπεύθυνη για την αρχισυνταξία των TravelDailyNews Greece & Cyprus και TravelDailyNews International.
Στην εταιρεία έχει αναλάβει την οικονομική διεύθυνση.
