Τα τελευταία στοιχεία των αεροπορικών αφίξεων για τον Ιούλιο στα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας (που συγκεντρώνουν περισσότερο από το 98% των συνολικών αεροπορικών αφίξεων) δείχνουν ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις που προκαλούνται στον ελληνικό τουρισμό από την παγκόσμια οικονομική κρίση βρίσκονται σε εξέλιξη…
Τα τελευταία στοιχεία των αεροπορικών αφίξεων για τον Ιούλιο στα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας (που συγκεντρώνουν<...> περισσότερο από το 98% των συνολικών αεροπορικών αφίξεων) δείχνουν ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις που προκαλούνται στον ελληνικό τουρισμό από την παγκόσμια οικονομική κρίση βρίσκονται σε εξέλιξη. Τον Ιούλιο, τον ένα από τους δύο μήνες με τη μεγαλύτερη τουριστική κίνηση στη χώρα μας, η μείωση των αφίξεων στις επιμέρους περιοχές της χώρας συνεχίζεται. Αντίθετα, στο αεροδρόμιο της Αθήνας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, σημειώθηκε αύξηση των αφίξεων αλλοδαπών τουριστών της τάξης του 7,6. Αύξηση, η οποία αντανακλά το γεγονός ότι η Αθήνα αποτελεί τον ενδιάμεσο σταθμό για άλλους ελληνικούς προορισμούς. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η μείωση των αφίξεων για το διάστημα Ιαν.- Ιουλίου να περιοριστεί στο -8,5% περίπου. Αν η τάση αυτή συνεχιστεί και τον Αύγουστο, σε συνδυασμό και με τις ικανοποιητικές εξελίξεις στον τουρισμό της Ρόδου, είναι ενδεχόμενο ο αλλοδαπός τουρισμός της χώρας μας για το 2009 να μην σημειώσει διψήφιο ποσοστό μείωσης των αφίξεων και να κινηθεί στα επίπεδα του παγκόσμιου τουρισμού (-8,0% περίπου). Παράλληλα, και οι συναλλαγματικές εισπράξεις το 1ο εξάμηνο του έτους περιόρισαν τη μείωσή τους στο -14,5% περίπου.
Στην Κρήτη και τα Ιόνια Νησιά η μείωση των αφίξεων κατά το 1ο εξάμηνο του έτους είναι -10,9% και -13,4%, αντίστοιχα. Ανακούφιση στη γενική αρνητική εικόνα που παρουσιάζει ο ελληνικός τουρισμός αποτελούν τα Δωδεκάνησα, όπου η μείωση έχει περιοριστεί γύρω στο -5%, οφειλόμενη κυρίως στη μικρή μείωση των αφίξεων που παρατηρήθηκε το διάστημα αυτό στη Ρόδο (περίπου -3,0%). (Βλ. Πίνακες 2 και 3).
Μικρότεροι αρνητικοί ρυθμοί σημειώνονται επίσης στην Σκιάθο (-3,0%) και τη Ζάκυνθο (-5,5%). Αντίθετα, οι περιοχές που πλήττονται περισσότερο είναι η Χίος (με -26,3%), η Κεφαλονιά (-23,6%), η Σάμος (-14,1%) και τα Χανιά (-13,4%). Στη Χαλκιδική είναι ιδιαίτερα αισθητή η μείωση (-20%) των αφίξεων των ρώσων τουριστών, ενώ στην περιοχή του Ηρακλείου παρατηρείται κόπωση της γερμανικής και βρετανικής αγοράς που αποτελούν τις κύριες πηγές προέλευσης αλλοδαπών τουριστών, με αποτέλεσμα να σημειωθεί μείωση των αφίξεων αυτών της τάξης του -50,0% και -35,0%, αντίστοιχα.
Η βαθιά και παρατεταμένη οικονομική κρίση έχει επηρεάσει σημαντικά και τον εσωτερικό τουρισμό, που μπορεί μεν να μην υποκαθιστά τον αλλοδαπό τουρισμό ως προς τις συναλλαγματικές εισπράξεις, συμβάλλει, όμως, στην αύξηση των διανυκτερεύσεων και των εσόδων των ξενοδοχείων, καθώς και στην τόνωση της τοπικής οικονομίας. Έτσι, σύμφωνα με εκτιμήσεις οι διανυκτερεύσεις των ημεδαπών τουριστών καταγράφουν σημαντικές μειώσεις, που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν και το 20%. Η μεγαλύτερη, όμως, μείωση παρατηρείται στα έσοδα των ξενοδοχείων, τόσο λόγω του μειωμένου αριθμού διανυκτερεύσεων – ημεδαπών και αλλοδαπών – όσο των μειωμένων τιμών που προσφέρουν.
Ειδικότερα, στη Χαλκιδική εκτιμάται ότι η μείωση των διανυκτερεύσεων των Ελλήνων την υψηλή περίοδο (15 Ιουλίου έως 25 Αυγούστου) θα κυμανθεί γύρω στο -10,0%. Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στα Χανιά. Εκτιμάται ότι μόνο το 40% των Ελλήνων που φτάνουν στην περιοχή διαμένει σε κάποιο τουριστικό κατάλυμα, παρά τη διαφημιστική καμπάνια που πραγματοποιήθηκε και τις μειωμένες τιμές που προσφέρθηκαν. Έτσι, τόσο τον Ιούλιο όσο και τον Αύγουστο η μείωση των διανυκτερεύσεων των Ελλήνων κυμαίνεται από 15-20%. Η ίδια τάση επικρατεί και στο Ηράκλειο, όπου ο αριθμός των διανυκτερεύσεων των Ελλήνων είναι μειωμένος τουλάχιστον κατά 20%.
Ως προς τα νησιά του Ιονίου έχει αρχίσει να διαμορφώνεται μια νέα κατάσταση. Η ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού έχει αυξήσει σημαντικά την οδική πρόσβαση στα νησιά από τη Βόρ. Ελλάδα. Επίσης, η συχνότητα και η συνέπεια των δρομολογίων των πλοίων της περιοχής καθώς και οι μεγάλες εκπτώσεις στα εισιτήρια (-20%) αύξησαν τον Ιούλιο κατά 13% την επιβατική κίνηση. Η αύξηση αυτή μεταφράστηκε και σε ανάλογη περίπου αύξηση των διανυκτερεύσεων που, όμως, και εδώ συνοδεύτηκε από δραματική μείωση των εσόδων, κυμαινόμενη γύρω στο -40%.
Αντίθετα στη Ρόδο η κατάσταση διαγράφεται, σε σχέση με το γενικότερο αρνητικό κλίμα, ικανοποιητική, αφού τόσο οι διανυκτερεύσεις ημεδαπών και αλλοδαπών, όσο και οι αφίξεις από το εξωτερικό τον Αύγουστο αναμένεται να κινηθούν στα περσινά επίπεδα. Οι εξελίξεις αυτές θα έχουν θετικές επιδράσεις και στο σύνολο του τουρισμού στη χώρα μας, λόγω της ιδιαίτερης βαρύτητας του αλλοδαπού τουρισμού στη Ρόδο.
Η ίδια, όμως, αρνητική κατάσταση επικρατεί τόσο στις κύριες ανταγωνίστριες χώρες, όσο και σε άλλες βαλκανικές και μεσογειακές χώρες. Πιο συγκεκριμένα, οι αφίξεις κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους στις εν λόγω χώρες καταγράφουν τις ακόλουθες μειώσεις:
– Ισραήλ: -18,2%
– Μάλτα: -13,8%
– Σλοβενία: -12,1%
– Ισπανία: -11,5%
– Κύπρος: -10,8%
Αντίθετα, οι αφίξεις στην Τυνησία και κυρίως στο Μαρόκο καταγράφουν θετικούς ρυθμούς, 0,9% και 9,0% αντίστοιχα. Οι συναλλαγματικές εισπράξεις, όμως, σε όλες αυτές τις χώρες (με εξαίρεση την Τυνησία) καταγράφουν αρνητικούς ρυθμούς μεταβολής, και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις με διψήφια ποσοστά.
Χαρακτηριστική είναι, επίσης, και η – έστω και οριακή – μείωση των αφίξεων αλλοδαπών τουριστών στην Τουρκία (-0,9%) κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009, όταν την αντίστοιχη περίοδο των δύο προηγούμενων ετών σημειωνόταν αύξηση περίπου 16%. Παρά την οριακή, όμως, μείωση στις αφίξεις στην Τουρκία καταγράφεται σημαντική μείωση των συναλλαγματικών εισπράξεων της τάξης του -10,0%. Ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στην Τουρκία είναι η δήλωση του Προέδρου της Ένωσης Επαγγελματιών Διευθυντών Ξενοδοχείων ότι όλα τα ξενοδοχεία έχουν προβεί σε δραματικές μειώσεις των τιμών τους. Στην Αττάλεια π.χ. σε ξενοδοχεία 5 αστέρων υπάρχουν προσφορές που φτάνουν και τα 60 ¤ ανά διανυκτέρευση σε πακέτα all inclusive, με αποτέλεσμα η πληρότητα να αγγίξει το 95% περίπου από 40% που ήταν πριν τις προσφορές.
Οι εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού που προβλέπει μείωση του παγκόσμιου τουρισμού για το 2009 που θα κυμαίνεται μεταξύ -6% και -4%, αφού ήδη η μείωση που έχει καταγραφεί για το 1ο 4μηνο είναι -8,0%. Οι παραπάνω εξελίξεις φαίνεται ότι δεν έχουν επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, από την πανδημία της νέας γρίπης, η οποία απειλεί ολόκληρο τον πλανήτη.
Πίνακας 1 – Πατήστε για μεγέθυνση
Συμπερασματικά, οι αρνητικές επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής κρίσης είναι εμφανείς τόσο στον ελληνικό όσο και στον παγκόσμιο τουρισμό. Η τρέχουσα τουριστική περίοδος, η οποία για τη χώρα μας πλησιάζει στη λήξη της, είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, η οποία δεν πρέπει να συγκρίνεται με προηγούμενες. Επιβάλλεται, ωστόσο, να αποτελέσει την αιτία για σοβαρό προβληματισμό και τη λήψη των απαραίτητων αποφάσεων. Μια ενδεχόμενη μελλοντική κρίση δεν θα πρέπει να βρει τον ελληνικό τουρισμό στην ίδια θέση από πλευράς ανταγωνιστικότητας και χωρίς πρόγραμμα για την αντιμετώπισή της.
Το ΙΤΕΠ θα επαναλάβει για μια ακόμα φορά, ότι καθίσταται αναγκαία σήμερα περισσότερο από ποτέ η στενή συνεργασία κράτους, ιδιωτικού τομέα και εργαζομένων για την χάραξη από μηδενική βάση μιας νέας πολιτικής, η οποία θα αποτελέσει την αφετηρία ενός νέου ξεκινήματος, το οποίο θα οδηγήσει σε έναν ανταγωνιστικό τουριστικό τομέα για το καλό της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.
Πίνακας 2 – Πατήστε για μεγέθυνση
Πίνακας 3 – Πατήστε για μεγέθυνση
Η Βίκυ είναι συνιδρυτής της Travel Media Applications και υπεύθυνη για την αρχισυνταξία των TravelDailyNews Greece & Cyprus και TravelDailyNews International.
Στην εταιρεία έχει αναλάβει την οικονομική διεύθυνση.
