Η 21η Φεβρουαρίου, παγκόσμια ημέρα ξεναγού, τιμά τη συμβολή των ξεναγών στον τουρισμό. Στην Ελλάδα, παρά την αρχική αναγνώριση και υποστήριξη, η εκπαίδευση και η αξία του επαγγέλματος υφίστανται σταδιακή υποβάθμιση, παρά τις προσπάθειες αναβάθμισης.
Την 21η Φεβρουαρίου εορτάζεται η παγκόσμια ημέρα ξεναγού. Η Ελλάδα είναι μέλος της παγκόσμιας ομοσπονδίας ξεναγών (WFTGA), και της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας FEG). Σε όλο τον κόσμο τη μέρα αυτή, τα κράτη ευχαριστούν τους ξεναγούς τους για τις υπηρεσίες τους στην προώθηση του τουρισμού τους. Οι κυβερνήσεις αναγνωρίζουν τη συμβολή τους ως σπουδαίους πρεσβευτές της ιστορίας και του πολιτισμού τους.
Στην Ελλάδα, με τον τεράστιο πολιτισμό και την πολύ σημαντική συμβολή του στην παγκόσμια ιστορία, από πολύ νωρίς, από τη δεκαετία του 50, ο ΕΟΤ αντιλαμβανόμενος την εξαιρετική και πολύ σημαντική προβολή που χρειαζόταν η Ελλάδα, και την μεγάλη συμβολή του τουρισμού στην οικονομία της χώρας, δημιούργησε τις σχολές ξεναγών. Οι σχολές αυτές απέκτησαν κύρος, βραβεύτηκαν με το cedefop ως οι καλύτερες επαγγελματικές σχολές στην Ευρώπη, και αποτέλεσαν σχολές πρότυπο σε όλο τον κόσμο. Καθηγητές κορυφές στον τομέα τους δίδασκαν στις σχολές (από τον Νικόλαο Ζία στην Αθηνά Καλογεροπούλου, από την Δελμούζου στον Μουζενίδη, για να αναφέρω μόνο ελάχιστους). Οι απόφοιτοι ανέλαβαν το σίγουρα δύσκολο έργο της σωστής και δίκαιης παρουσίασης αυτής της τόσο όμορφης και ξεχωριστής χώρας. Ο νόμος 710/77 περί ξεναγών, κατοχύρωσε τη δεκαετία του ’70 το επάγγελμα του ξεναγού και αποτέλεσε ένα από τα πρώτα ευρωπαϊκά κράτη με νομοθετημένο και προστατευμένο τουριστικό επάγγελμα, με 6ωρα καθημερινά μαθήματα, σε 26 διαφορετικούς τομείς, (από προϊστορική αρχαιολογία μέχρι σπηλαιολογία, από βυζαντινή τέχνη μέχρι ιστορία τέχνης, από λαϊκή τέχνη και λαογραφία, μέχρι πρώτες βοήθειες και τουριστική νομοθεσία) 120 ημέρες εκπαιδευτικών εκδρομών, οργώνοντας όλη τη χωρα για να αφουγκραστούμε και να γνωρίσουμε την ιστορία, τις ανάσες αυτού του τόπου. Άνθρωποι που αγαπούσαν τη χώρα αυτή, στήριξαν τις προσπάθειες αυτές, όπως ο Νίκος Σκουλάς και ο Τζαννής Τζανετάκης.
Σήμερα δυστυχώς, υπάρχει μόνο απαξίωση του επαγγέλματος του ξεναγού και της εκπαίδευσης. Σιγα- σιγά, μεθοδεύτηκε αυτή η απαξίωση, με την κατάργηση μέσα στα χρόνια που ακολούθησαν, των σχολών ξεναγών. Τεχνηέντως παρουσιάστηκε το επάγγελμα ως “κλειστό” που σύμφωνα με τις μνημονικές υποχρεώσεις που επιβλήθηκαν τότε στη χώρα, θα έπρεπε να ανοίξει, ενώ δεν υπήρξε ποτέ κανενός είδους περιορισμός στην άσκηση του επαγγέλματος. Το μόνο που χρειαζόταν για να γίνει κάποιος ξεναγός ήταν να το σπουδάσει, αφού βέβαια περνούσε τις εισαγωγικές εξετάσεις! Τόσο απλό, όπως γίνεται σε όλες τις επαγγελματικές σχολές για όλα τα επαγγέλματα. Κρατώντας κλειστή την μοναδική σχολή που υπήρχε ακόμα, αυτή της Αθήνας, ήταν εύκολο για την τότε ηγεσία να αρχίσει την συστηματική αποδόμηση του επαγγέλματος και της τόσο σημαντικής για τον τουρισμό, εκπαίδευσης. Αντικατέστησε η ηγεσία λοιπόν, με την πρόφαση του “ανοίγματος” τις διετούς φοίτησης σχολές, με ταχυρρυθμα σεμινάρια δύο(!) μηνών, ΜΟΝΟ για πτυχιούχους αρχαιολογίας, ιστορίας τέχνης και ανθρωπιστικών επιστημών, με 1.000 ευρώ δίδακτρα, σεμινάρια που οργανώνονταν από πανεπιστήμια που βέβαια εισπράττουν τα δίδακτρα! Στο μέλλον, θα πρέπει να διδάσκεται στο πώς ανοίγεις ένα υποτιθέμενο κλειστό επάγγελμα, κλείνοντας την πρόσβαση σπουδών σε όλους όσους θέλουν να γίνουν ξεναγοί, αλλά είναι απόφοιτοι λυκείου, η έχουν άλλου είδους πτυχία!
Σήμερα, η κατάσταση είναι απογοητευτική. Η κα Κουντουρά κατάφερε να ανοίξει και πάλι τις σχολές ξεναγών, κάτι που συνεχίστηκε από τον υφ. Τουρισμού, τον κο Κόνσολα. Όμως στην συνέχεια, οι σχολές απαξιώθηκαν, οι μέρες εκπαιδευτικών εκδρομών μειώθηκαν από 120 σε 35(!). Σε μόλις 35 μέρες, ο σπουδαστής πρέπει να επισκευτεί αρχ.χωρους, μουσεία, παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές νατουρα, σπήλαια, και τόσα άλλα που είναι ο πλούτος της Ελλάδας. Ταυτόχρονα οι κάθε λογής παράνομοι που παρουσιάζονται ως ξεναγοί σε διάφορα σάιτ, χωρίς απολύτως καμία εκπαίδευση ή διαπίστευση από την πολιτεία, παραπλανούν τους τουρίστες με φρικαλεες ανακρίβειες, κάνουν αντιποίηση επαγγέλματος, δουλεύουν μαύρα, επομένως φοροδιαφεύγουν και εισφοδιαφεύγουν. Η ηγεσία του υπουργείου αφαίρεσε το ποινικό αδίκημα από τον νόμο περί ξεναγών! Το αποτέλεσμα είναι οι παράνομοι σε όλη τη χώρα να είναι υπερδιπλάσιοι των πιστοποιημένων ξεναγών με φοροδιαφυγή πια εκατομμυρίων, με το κράτος να σφυρίζει αδιάφορα, και να μην υπάρχει κανενός είδους έλεγχος όλων αυτών. Μια εντελώς ανεξέλεγκτη κατάσταση με πολύ κακές επιπτώσεις στο τουριστικό προϊόν. Το κερασάκι στην τούρτα είναι η επαναφορά των δίμηνων ταχυρρύθμων σεμιναρίων για πτυχιούχους, δημιουργώντας ξεναγούς δύο ταχυτήτων. Υπενθυμίζω ότι στις σχολές ξεναγών 30% των εισακτέων είναι πτυχιούχοι και 70% είναι απόφοιτοι λυκείου. Αντί λοιπόν το υπουργείο να καταργήσει τα ταχύρρυθμα μια που ήταν μνημονιακή υποχρέωση που δεν υπάρχει πια, και που το υπουργείο δημιούργησε επειδή ακριβώς είχε κρατήσει κλειστές τις σχολές ξεναγών, επαναφέρει με δόξα και τιμή τα σεμινάρια αυτά, και ταυτόχρονα απαξιώνει περαιτέρω τις σχολές ξεναγών. Έτσι εορτάζει το υπουργείο τουρισμού την παγκόσμια ημέρα ξεναγού. Εμείς όμως θα συνεχίζουμε να εορτάζουμε, θα συνεχίζουμε να αγαπάμε αυτή τη χώρα, όσο κι αν το κράτος μας θεωρεί αόρατους και μας απαξιώνει. Χρόνια μας πολλά!
Υ.Σ
Χθες ξεκίνησε το ετήσιο(43ο) επιμορφωτικό σεμινάριο των ξεναγών, που τα τελευταία χρόνια, οικονομικά καλύπτεται αποκλειστικά από τους ίδιους τους ξεναγούς, μια που εδώ και πάνω από 12 χρόνια, το κράτος έκοψε την εκπαιδευτική χορηγία. Σήμερα μάλιστα, κανένας από το υπουργείο τουρισμού και τον ΕΟΤ, ενώ καλέστηκαν να ανοίξουν το σεμινάριο όπως κάθε χρόνο, δεν μπήκαν καν στον κόπο να στείλουν έστω μια επιστολη να διαβαστεί ως χαιρετισμός των φορέων που υποτίθεται είναι οι φυσικές μας αρχές. Όλοι όμως μας αναφέρουν ως οι ” πρεσβευτές” της χώρας!
Σας ευχαριστούμε….
Κριτων Πιπέρας
Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξεναγών
Ο κ. Κρίτων Πιπέρας είναι Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξεναγών (ΠΟΞΕΝ).
