Διαβάστε τη συνέντευξη που έδωσε στο TravelDailyNews Greece & Cyprus η Πρόεδρος του ΕΟΤ, κα. Άντζελα Γκερέκου. Η κα. Γκερέκου προσέγγισε στρατηγικά, θέματα στελέχωσης του τουρισμού, τουριστικής ανάπτυξης, τεχνολογίας, και περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Ποιότητα εργασίας στον τουρισμό πριν και μετά τον κορωνοϊό / Γιατί τα στελέχη δεν επιστρέφουν στον τουρισμό? Ευθύνεται η ανασφάλεια που δημιουργήθηκε λόγω της πανδημίας ή βγήκαν στην επιφάνεια σκληρές και άνισες συνθήκες εργασίας?
Γνωρίζετε ήδη φαντάζομαι ότι η έλλειψη εργαζομένων στον κλάδο αποτελεί διεθνές φαινόμενο. Στις Η.Π.Α, για παράδειγμα, υπάρχουν ελλείψεις προσωπικού σε ποσοστό 82%. Το ίδιο ισχύει σε ολόκληρη τη Νότια Ευρώπη.
Το πρόβλημα εν πολλοίς οφείλεται στη μαζική έξοδο εργαζομένων από τον τουρισμό κατά τη διάρκεια πανδημίας. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν ξαναγύρισαν ποτέ, καθώς βρήκαν απασχόληση σε θέσεις εργασίας, που τους εξασφάλιζαν μονιμότερη απασχόληση.
Η εποχικότητα του τουρισμού είναι το κυριότερο πρόβλημα, που λειτουργεί αποτρεπτικά για τον κόσμο της εργασίας. Πρέπει να ‘σπάσουμε’ την εποχικότητα προκειμένου να εξασφαλίσουμε βιώσιμες θέσεις εργασίας.
Σαφέστατα έχουμε και φαινόμενα κακών συνθηκών εργασίας-υπέρβαση ωρών εργασίας, παράβαση νομοθεσίας, μαύρα χρήματα, κλπ-. Το πρόβλημα είναι σαφώς πιο μικρό σε μεγάλα ξενοδοχεία και περιοχές όπως η Αττική και το Ν.Αιγαίο.
Γι’ αυτό και θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη οι ιδιαιτερότητες ανά περιοχή στη χάραξη στρατηγικών.
Παράλληλα, ως Πολιτεία οφείλουμε να συνεχίσουμε και να εντατικοποιήσουμε μια σειρά από μέτρα:
- Ενισχυμένοι Έλεγχοι από την Επιθεώρηση Εργασίας
- Τήρηση κατά γράμμα της νέας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, η οποία υπογράφηκε ως γενική και υποχρεωτική μεταξύ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ) και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και η οποία προβλέπει αύξηση των βασικών μηνιαίων μισθών κατά 5,5 % από 1ης Ιανουαρίου 2023 και κατά 5 % από 1ης Ιανουαρίου 2024.
Παράλληλα με τη διαφύλαξη των εργασιακών δικαιωμάτων, πρέπει να συνεχίσουμε να ενισχύουμε την Τουριστική Εκπαίδευση.
Η ενδυνάμωση του προσωπικού, μέσω reskilling και upskilling, αποτελεί προϋπόθεση για ποιοτικότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Ήρθε η ώρα θα έλεγα για μια μεγάλη Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση στον Τομέα του Τουρισμού. Μια προσπάθεια που είχε ξεκινήσει από τη Σοφία Ζαχαράκη και θα συνεχιστεί από την παρούσα ηγεσία του Υπουργείου, όπως φάνηκε και από τις Προγραμματικές Δηλώσεις της Υπουργού Όλγας Κεφαλογιάννη.
Συνολικά, πρέπει να γίνουν συνδυαστικές ενέργειες από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να επιτευχθεί μια βιώσιμη και ρεαλιστική λύση με την στήριξη, την εκπαίδευση και εξειδίκευση ακόμη και των ίδιων των κατοίκων.
Απαιτούνται συνέργειες σε όλα τα επίπεδα. Και βέβαια απαιτείται να δοθούν τα απαραίτητα κίνητρα τόσο για την επιστροφή των ανθρώπων στο τουριστικό επάγγελμα όσο και για την προσέλκυση νέων ανθρώπων και επιχειρήσεων. Δεν μπορεί να λέμε διαρκώς ότι ο τουρισμός είναι η ατμομηχανή της χώρας και οι εργαζόμενοι σε αυτόν να μην απολαμβάνουν αυτό που δικαιωματικά τους αξίζει.
Η Ελλάδα έχει φτάσει να τριπλασιάζει τον πληθυσμό της για μεγάλα χρονικά διαστήματα λόγω της ανάπτυξης του τουρισμού. Πως πρέπει να διαχειριστούμε τον σύγχρονο τουρισμό παραδειγματιζόμενοι από τις διεθνείς τάσεις?
Η μεγαλύτερη πρόκληση αυτή τη στιγμή είναι όλη αυτή η τουριστική ανάπτυξη, όλο αυτό το BOOM, ας μου επιτραπεί η έκφραση, να μη γυρίσει BOOMERANG. Στόχος μας είναι πλέον η ποιότητα των τουριστών όχι η ποσότητα.
Η επιλογή ενός μοντέλου πολιτιστικού, αειφόρου τουρισμού, που να περιλαμβάνει διαφοροποιημένα προϊόντα, ανάλογα με την κάθε περιοχή και εποχή, αποτελεί πλέον βασική προϋπόθεση για να συνεχίζει να έχει ο Ελληνικός τουρισμός μια ποιοτικότερη και βιωσιμότερη δυναμική!
Προϋποθέσεις γι’ αυτό είναι: η διασπορά των τουριστικών ροών σε όλο τον ελλαδικό χώρο και καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Mε αυτό τον τρόπο, εξασφαλίζεται η ισόρροπη ανάπτυξη, η κοινωνική σύγκλιση και συνοχή σε πανελλαδικό επίπεδο.
Αυτή τη στιγμή, στην Ελλάδα το 90% του τουρισμού, κατανέμεται σε 5 Περιφέρειες (Κρήτη, Νότιο Αιγαίο, Ιόνιο, Δυτ. Μακεδονία και Αττική). Το στοίχημα είναι τα εκατομμύρια των επισκεπτών που αναμένεται να υποδεχθεί η χώρα έως το 2030 να κατανεμηθούν δικαιότερα, τόσο γεωγραφικά όσο και εποχικά, παράλληλα με την εφαρμογή πολιτικών διαχείρισης των προορισμών. Η λειτουργία DMOs και DMMOs, ένα πολύ σημαντικό βήμα που έγινε αυτά τα χρόνια, θα συμβάλει καθοριστικά σε ένα αειφόρο τουριστικό μοντέλο.
Σε αυτά λοιπόν τα πλαίσια, το Υπουργείο και ο ΕΟΤ στοχεύουν σταθερά στην προβολή κάθε γωνιάς της χώρας, 12 μήνες το χρόνο. Η επικοινωνιακή μας στρατηγική αναδεικνύει όλο το φάσμα των αυθεντικών εμπειριών που ζει ο επισκέπτης: πολιτισμός, γαστρονομία, αγροτουρισμός, city break, υγεία-ευεξία, δράσεις στη φύση κ.λ.π. Όλες αυτές οι μορφές τουρισμού δεν έχουν εποχή γι’ αυτό και συμβάλλουν σε ένα μοντέλο τουρισμού που αναπτύσσεται ισόρροπα, βιώσιμα σε όλο τον ελλαδικό χώρο, όλο το χρόνο.
Και είμαι πραγματικά χαρούμενη και περήφανη γιατί αυτά τα χρόνια αναδείξαμε προορισμούς, κρυφά διαμάντια, όπως οι Λειψοί και η Σαμοθράκη για παράδειγμα. Γιατί πετύχαμε η Αθήνα να έχει τουρίστες και τα Χριστούγεννα. Σύμφωνα με έρευνα της Forwardkeys: η Αθήνα είναι η 10η πιο δημοφιλής πόλη, σε όλο τον κόσμο, για αυτό το καλοκαίρι.
Βιώσιμο πολυθεματικό μοντέλο τουρισμού δεν νοείται χωρίς τη σύζευξη του τουρισμού με τον πρωτογενή και το δευτερογενή τομέα παραγωγής, με τον πολιτισμό και την τοπικότητα κάθε προορισμού, τα τοπικά προϊόντα και τις εφαρμοσμένες λαϊκές τέχνες.
Σε αυτά τα πλαίσια άλλωστε οργανώσαμε στον ΕΟΤ το “1ο Συμπόσιο Ελλάδα η Χώρα του Ευ Ζην. Η αειφόρα οικονομία της φιλοξενίας σε οργανική σύζευξη με την ελληνική διατροφή και τον πολιτισμό”, τον Απρίλη του 2022.
Ήρθε η ώρα να περάσουμε σε μια στρατηγική ενός νέου μοντέλου πολιτιστικού αειφόρου τουρισμού, που θα δίνει σημασία στις μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, στα boutique hotel, στα θεματικά hotel και στα καταλύματα που μπορούν να προσφέρουν ένα άλλο είδος τουρισμού, πιο γαλήνιου πιο ήρεμου, κοντά στη φύση, σε δραστηριότητες, κοντά στην Ελληνική παράδοση και στη γαστρονομία.
Κι όλα αυτά βέβαια μπορούν να γίνουν μόνο με πραγματική συνεργασία. Και όλοι οφείλουμε να πάρουμε τα ρίσκα μας και ο ιδιωτικός τομέας, οι αεροπορικές εταιρείες ,αλλά και η πολιτεία ώστε να μένουν ανοιχτοί οι προορισμοί και οι επιχειρήσεις περισσότερο χρόνο αν όχι όλο τον χρόνο.
Και αυτό μπορεί να ξεκινήσει στην αρχή με επιλεγμένες περιοχές πιλότο και πιο δοκιμασμένες και να γίνει διεύρυνση και σε άλλες στην συνέχεια.
Η Ελλάδα κάνει μία έντονη προσπάθεια να ψηφιοποιήσει τις διαδικασίες στη δημόσια διοίκηση, στην παιδεία και αλλού. Που θα μπορούσε η τεχνολογία να συμβάλλει στην εμπειρία των επισκεπτών μας, είναι εφικτό να καλύψει κάποια από τα κενά που δημιουργεί η έλλειψη προσωπικού, σε ποιο βαθμό είναι ευκαιρία ή απειλή για τον ελληνικό τουρισμό η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής?
Τα τελευταία χρόνια ο τουρισμός ψηφιοποιήθηκε θεαματικά σε όλα τα στάδια της αλυσίδας του. Η πανδημία συνέβαλε καθοριστικά σε αυτό. Καταλύματα, χώροι εστίασης, τουριστικά γραφεία, δημόσιες υπηρεσίες, όπως ο ΕΟΤ, αναβαθμίστηκαν θεαματικά.
Στο ΕΟΤ σχεδιάζουμε αυτή τη στιγμή έναν πλήρη Ψηφιακό Χάρτη με όλα τα απαραίτητα δεδομένα για τον επισκέπτη. Επίσης θα δημιουργηθεί Ειδικό Ψηφιακό Αποθετήριο για όλο το πολιτιστικό απόθεμα της χώρας. Ειδικά στον πολιτιστικό και θρησκευτικό τουρισμό οι νέες τεχνολογίες όπως η εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα μπορούν να εμπλουτίσουν και να κάνουν διαδραστικότερη την εμπειρία του επισκέπτη.
Όμως έχουμε ακόμη δρόμο μπροστά μας, Χρειαζόμαστε περισσότερα πρωτογενή δεδομένα για τις ανάγκες των επισκεπτών μας. Να γνωρίζεις δηλαδή καλύτερα τι θέλει ο επισκέπτης/ πελάτης σου! Χωρίς να γνωρίζεις τι θέλει, απλά δεν μπορείς να δημιουργήσεις εξειδικευμένα προϊόντα. Και χωρίς εξειδίκευση απλά δεν μπορείς να γίνεις ανταγωνιστικός.
Χρειαζόμαστε δεδομένα ώστε να μπορέσουμε άμεσα να αναδείξουμε τις όποιες ιδιαιτερότητες του προορισμού έτσι ώστε να χαραχτεί και μια πιο αποτελεσματική στρατηγική. Δεδομένα που θα ερμηνεύουν συνθήκες ζήτησης ή κίνητρα που κάποιος προορισμός η κάποια υπηρεσία προσελκύει κάποιον δυνητικό επισκέπτη. Εκεί σίγουρα η τεχνολογία πρέπει να συμβάλει δυναμικά.
Επίσης μην ξεχνάμε η Ελλάδα έχει πολλά νησιά ως προορισμούς τα νησιά αποτελούν τις ναυαρχίδες του τουρισμού μας και θέλουν φροντίδα και ακόμα πιο πολύ από ποτέ είναι απαραίτητη η μέριμνα για δημιουργία σύγχρονων και κατάλληλων υποδομών σε κάθε επίπεδο (υγεία, εκπαίδευση, ασφάλεια). Η δημιουργία κατάλληλων υποδομών δημιουργεί αρχικά το αίσθημα της ασφάλειας, τόσο στον μόνιμο κάτοικο όσο και σε αυτόν που επιλέγει να διαμένει μόνιμα σε ένα νησί οφείλουμε να το καταλάβουμε καλά πια.
Στην υγεία για παράδειγμα, η ρομποτική μπορεί να βοηθήσει. Αλλά να αντικατασταθεί η ανθρώπινη εξυπηρέτηση από ρομπότ δεν το θεωρώ ότι είναι πιο έξυπνο.
Επίσης το να δοθούν τα απαραίτητα εκείνα κίνητρα ώστε τα νησιά να καταστούν πόλοι έλξης της επιχειρηματικότητας. Πλέον το μεγαλύτερο μέρος της σύγχρονης οικονομίας κινείται αποκλειστικά μέσω τεχνολογίας.
Η ανάγκη φυσικής παρουσίας μιας επιχείρησης στα κέντρα αποφάσεων, πχ στην πρωτεύουσα, έχει πλέον εκλείψει και η γεωγραφική απόσταση δεν αποτελεί απροσπέλαστο εμπόδιο. Τα πρώτα βήματα έχουν γίνει με τον μειωμένο ΦΠΑ (παρά την υπονόμευση του μέτρου αυτού από την προηγούμενη κυβέρνηση) καθώς και με το μεταφορικό ισοδύναμο για ανθρώπους και επιχειρήσεις.
Η θεσμοθέτηση χαμηλών φορολογικών συντελεστών, εξασφαλισμένων για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε συνδυασμό με μέτρα ανάπτυξης αλλά και προσέλκυσης εργαζομένων (πχ κάποια εξασφάλιση χαμηλών ενοικίων για τους εργαζόμενους) θα αποτελούσε σημαντικό κίνητρο μεταφοράς επιχειρήσεων και εργαζομένων κα σε άλλες περιοχές της Ελλάδας όχι μόνο το κέντρο.
Επίσης θα πρέπει να δοθούν ερεθίσματα και για την ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας και δη της εστιασμένης στην τεχνολογία, να δοθούν δηλαδή κίνητρα και παροχές σε νέους, ώστε να μπορέσουν να υλοποιήσουν τις ιδέες τους σε ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό περιβάλλον, με την υποστήριξη των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που βρίσκονται στα νησιά.
Όλα τα παραπάνω όμως πρέπει να λειτουργήσουν συνολικά και αρμονικά. Για παράδειγμα, ακόμα και αν δοθούν τα κίνητρα σε επιχειρήσεις να μεταφερθούν σε κάποιο νησί, πως θα πείσουν τους εργαζομένους τους να έρθουν εφόσον δεν υπάρχουν επαρκώς στελεχωμένα νοσοκομεία, σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες;
Η ίδια η Πολιτεία με την υποστήριξη της Ε.Ε. πρέπει να δώσει έμφαση και να οργανώσει σωστά αυτό το κομμάτι. Η ανάγκη στήριξης των νησιών του Αιγαίου είναι επιτακτικότερη από ποτέ, ιδίως με την νέα έκρηξη της μεταναστευτικής κρίσης.
Το περιβάλλον έχει καταπιεστεί από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται με καύσωνες, πλημμύρες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως. Πως αναμένεται αυτά τα φαινόμενα να επηρεάσουν των τουρισμό διαχρονικά και ποιες ενέργειες μπορούν να γίνουν ώστε να διαχειριστούμε καλύτερα τις όποιες επιπτώσεις?
Είναι αλήθεια πως ίσως για πρώτη φορά, η κλιματική αλλαγή έχει αντίκτυπο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τα ταξίδια αλλά δεν είναι μόνο τα καιρικά φαινόμενα που επηρεάζουν τον τουρισμό μιας χώρας ο οικονομικός παράγοντας, το λεγόμενο value for money, έρχεται πρώτο αλλά και η αποφυγή της πολυκοσμίας ακολουθεί στην σειρά των πιο σημαντικών παραγόντων για να αποφασίσει κανείς για τις διακοπές του.
Πλέον βλέπουμε στα στατιστικά ότι η έλλειψη πολυκοσμίας είναι πλέον πολύ ψηλά στις προτεραιότητες των Ευρωπαίων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ταξιδιών (European Travel Commission). Για αυτόν τον λόγο οι δύο στους τρεις δηλώνουν ότι θα προτιμήσουν το τέλος της άνοιξης και τις αρχές του καλοκαιριού – σίγουρα όχι τον Αύγουστο, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν.
Σε αυτό παίζει ρόλο σίγουρα και ο πολύ ζεστός καιρός για την εποχή, όταν μάλιστα σε ορισμένες χώρες όπως η Ελλάδα η Ισπανία και η Πορτογαλία οι θερμοκρασίες για τους μήνες αυτούς αναμένεται να είναι αρκετά πιο υψηλές σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια.
Μάλιστα οι ερευνητές του ETC πιστεύουν ότι η τάση θα συνεχίσει να αυξάνεται. Από την πλευρά τους τα κράτη – μέλη της ΕΕ έχουν ενθαρρύνει τέτοια μετατόπιση στον τουρισμό προσφέροντας διαφορετικές τουριστικές περιοχές και δραστηριότητες όλο τον χρόνο, λένε οι ίδιες πηγές.
Όπως ήδη σας ανέφερα, σε αυτό το πολυθεματικό 12μηνο μοντέλο τουρισμού έχουμε στραφεί εδώ και καιρό και εμείς ως Οργανισμός Τουρισμού.
Αυτό είναι και το κλειδί εάν θέλουμε να καταπολεμήσουμε φαινόμενα υψηλής εποχικότητας που καλούμε υπερτουρισμό, ενώ στην πραγματικότητα είναι η αναποτελεσματική, η ελλιπής διαχείριση προορισμού που φέρνει αυτά τα αποτελέσματα.
Και κάνουμε μεγάλο λάθος να βομβαρδίζουμε με αρνητικότητα τις ναυαρχίδες του brand Ελλάδα (Μύκονο -Σαντορίνη) καθώς το τελευταίο καιρό παρατηρείται και αυτό ως φαινόμενο, που πιστέψτε με μόνο κακό κάνει! Σίγουρα πρέπει να γίνουν διορθώσεις στις παθογένειες αλλά η διαχείριση πρέπει να γίνει με προσοχή για να μην γκρεμίζουμε ότι με τόσο κόπο χτίσαμε.
Ειδικά στην τελευταία καμπάνια μας, “Greece. A life-changing experience”, υπάρχει ένας συγκεκριμένος στρατηγικός στόχος, που κάνει τη διαφορά στη μέχρι τώρα εικόνα της Ελλάδας στον κόσμο: για πρώτη φορά αναδεικνύουμε τόσο δυνατά, με όλα τα μέσα μας, τη σύγχρονη όψη της Ελλάδας, ως πράσινου, βιώσιμου προορισμού.
Μια χώρα με κοινωνική ευαισθησία απέναντι στην κλιματική αλλαγή και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Κλείνοντας την κουβέντα μας, θα έλεγα ότι συνολικότερα η πολύτιμη συμβολή του ΕΟΤ καταγράφεται στην εντυπωσιακή ανάκαμψη του ελληνικού τουρισμού τα δύο τελευταία χρόνια, την αύξηση τόσο των εσόδων όσο και των αφίξεων, την προβολή των εμπειριών που προσφέρει η χώρα στον σύγχρονο ταξιδιώτη και τη διάχυση τουριστικού ρεύματος σε λιγότερο γνωστούς ελληνικούς προορισμούς (Hidden Gems). Στο αποτέλεσμα αυτό συνέβαλλαν καθοριστικά:
- Επτά τουριστικές καμπάνιες και διαφημιστικά προγράμματα αξίας 34 εκ. ευρώ σε πάνω από 350 μέσα και πλατφόρμες επικοινωνίας, σε συνολικά 35 αγορές στόχους.
- Προγράμματα συνδιαφήμισης 30 εκ. ευρώ με 200 και πλέον συνεργάτες απ’ όλον τον κόσμο.
- Επενδύσεις:
-
- 11 εκ. ευρώ σε 12μηνα προγράμματα συνδιαφήμισης με 10 αεροπορικές εταιρίες,
- 2 εκ. ευρώ σε στοχευμένες καμπάνιες για την προώθηση του χειμερινού τουρισμού και των city breaks και
- 2 εκ. ευρώ για ειδική προβολή των νησιών του Αιγαίου που πλήττονται από τη μεταναστευτική κρίση.
Και συνεχίζουμε!Διαβάστε τη συνέντευξη που έδωσε στο TravelDailyNews Greece & Cyprus η Πρόεδρος του ΕΟΤ, κα. Άντζελα Γκερέκου. Η κα. Γκερέκου προσέγγισε στρατηγικά, θέματα στελέχωσης του τουρισμού, τουριστικής ανάπτυξης, τεχνολογίας, και περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Συνεκδότης του TravelDailyNews Media Network από το 1999 που περιλαμβάνει τρεις εκδόσεις για τη Διεθνή αγορά, τις αγορές της Ασίας και του Ειρηνικού και την αγορά της Ελλάδας και της Κύπρου.
Είναι υπεύθυνος για την στρατηγική ανάπτυξη του δικτύου, τις συνέργειες, και τη διεθνή αγορά.
