Η διεθνής οικονομική κρίση βρήκε την ελληνική οικονομία σε δεινή κατάσταση και έφερε στην επιφάνεια όλες τις διαχρονικές της αδυναμίες, οι οποίες κάνουν δύσκολο το έργο της αντιμετώπισης των νέων προβλημάτων που προέκυψαν από αυτήν. Ανάμεσα στα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία…
Η διεθνής οικονομική κρίση βρήκε την ελληνική οικονομία σε δεινή κατάσταση και έφερε στην επιφάνεια όλες τις διαχρονικές της αδυναμίες, οι οποίες κάνουν δύσκολο το έργο της αντιμετώπισης των νέων προβλημάτων που προέκυψαν από αυτήν. Ανάμεσα στα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία συμπεριλαμβάνονται οι παθογένειες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης (γραφειοκρατία, διαφθορά, αδιαφάνεια) και η ασυνέπεια και ασυνέχεια που χαρακτηρίζει το κράτος, καθώς και η έλλειψη συναίνεσης και συνεργασίας μεταξύ πολιτικών δυνάμεων και παραγωγικών φορέων, η επιρροή του πολιτικού κόστους στην λήψη των αποφάσεων και η παρουσία του πολιτικού κύκλου. Διαπιστώνεται, επίσης, η αναποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης, με συνεχείς αλλαγές στη νομοθεσία, την ύπαρξη και συντήρηση κινήτρων για χρηματισμό προς επιτάχυνση των διαδικασιών, τις αλλαγές στα στελέχη των δημόσιων υπηρεσιών μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση, κ.ά. Στο κοινωνικό περιβάλλον, ακόμη, αναπτύσσονται μεγάλα ή μικρά συμφέροντα και θεμιτές ή αθέμιτες επιδιώξεις μεγάλων ή μικρών κοινωνικών ομάδων, ενώ η έννοια της αξιοκρατίας έχει χάσει πλέον το νόημα και τη σημασία της. Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει, εκτός των άλλων και αρκετά σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα, όπως είναι η δημοσιονομική ανισορροπία, η έλλειψη ανταγωνιστικότητας και το εύθραυστο ασφαλιστικό σύστημα. Ο ελληνικός τουρισμός, πέραν των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας που αναφέρθηκαν παραπάνω, αντιμετωπίζει πρόσθετα προβλήματα, τα οποία διακρίνονται σε γενικά και διαρθρωτικά. Στα γενικά προβλήματα συγκαταλέγονται η έλλειψη οράματος και μακροχρόνιων στόχων, οι συναρμοδιότητες των διάφορων υπουργείων, η ενίσχυση μέσω των επενδυτικών κινήτρων περιοχών που είναι ήδη ανεπτυγμένες τουριστικά, το μεγάλο κόστος των μεταφορών, η μειωμένη προσπελασιμότητα, η απόσταση της χώρας από τις κύριες πηγές προέλευσης τουριστών, η έλλειψη ικανού αριθμού γενικών και ειδικών ποιοτικών υποδομών, η μη επαρκής χρήση των νέων τεχνολογιών και το γεγονός της μη αξιοποίησης της αρχαιολογικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Στα διαρθρωτικά προβλήματα συμπεριλαμβάνονται το θεσμικό καθεστώς του καμποτάζ, το υψηλό κόστος των τουριστικών και συναφών υπηρεσιών, η μη επίλυση του χωροταξικού σχεδίου στη χώρα, η ανυπαρξία ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης κρίσεων στον κλάδο, η εμμονή στις ίδιες αγορές, το αποσπασματικό και χωρίς προγραμματισμό διεθνές μάρκετινγκ και η όξυνση του ανταγωνισμού με τη δυναμική εμφάνιση νέων ανταγωνιστών. Για την επίλυση των παραπάνω προβλημάτων χρειάζονται γενναίες αποφάσεις για την αλλαγή του πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος στη χώρα μας. Σε αυτό το πλαίσιο και επειδή πλέον δεν υπάρχουν περιθώρια για αναβολές, το Ι.Τ.Ε.Π. προβαίνει σε πρόταση μέτρων πολιτικής για την αντιμετώπιση των εν λόγω σοβαρών ζητημάτων που μαστίζουν την ελληνική οικονομία και τον ελληνικό τουρισμό. Οι προτάσεις πολιτικής του Ι.Τ.Ε.Π. για το σύνολο της οικονομίας αφορούν αρχικά στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων και κατ’ επέκταση στη δημιουργία ενός κράτους κοινωνικά δίκαιου, με ισοτιμία, κοινωνική συνοχή και ευημερία, που θα καταφέρει να είναι αποτελεσματικό χωρίς γραφειοκρατία, αδιαφάνεια και διαφθορά. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει τη χρηματοδότηση του κράτους από το εθνικό παραγωγικό πλεόνασμα και όχι από δανεικά, τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας, τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας των φορέων που προσφέρουν δημόσιες υπηρεσίες και τη σύνδεση του προσφερόμενου έργου με τις δαπάνες που αυτό συνεπάγεται, τη σύσταση επιτροπής με αντικείμενο την εκτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων κάθε νομοθετικού μέτρου, κ.ά. Οι ρόλοι των διάφορων φορέων θα πρέπει να είναι σαφώς ορισμένοι, με την πολιτική ηγεσία να είναι σε θέση να υιοθετήσει ένα θεσμικό πλαίσιο αυστηρό και ξεκάθαρο και να αποκαλύπτει στους πολίτες την πραγματική κατάσταση της οικονομίας, χωρίς να φοβάται το πολιτικό κόστος. Τα εργατικά συνδικάτα από την πλευρά τους θα πρέπει να μάχονται για την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων των εργαζόμενων, να δείχνουν ανοχή και κατανόηση στις δύσκολες περιόδους –εφόσον τους παρέχονται οι απαραίτητες εγγυήσεις- και τα μέλη τους να μην επηρεάζονται από πολιτικές σκοπιμότητες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η κοινωνία θα ακολουθήσει και δεν θα καταφεύγει πλέον σε πλάγια μέσα, αφού η αξιοκρατία, η διαφάνεια και η έλλειψη διαφθοράς δεν θα αποτελούν εμπόδιο στη δραστηριοποίηση των πολιτών και των επιχειρήσεων. Στόχος άμεσης προτεραιότητας θα πρέπει να είναι η προστασία των πολιτών και των επιχειρήσεων από την κρίση. Για την κοινωνική προστασία προτείνεται το πάγωμα των τιμολογίων των ΔΕΚΟ και των δημοτικών τελών, η αύξηση των δαπανών για την υγεία στο 10% του ΑΕΠ, η εφαρμογή στρατηγικής καταπολέμησης της φτώχιας και η στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Οι επιχειρήσεις από την πλευρά τους θα πρέπει να αναθεωρήσουν πρακτικές και αντιλήψεις του παρελθόντος και να υιοθετήσουν προγράμματα αναδιοργάνωσης δομών και διαδικασιών. Στα πλαίσια της δημοσιονομικής εξυγίανσης θα πρέπει, εκτός των άλλων, να προωθηθεί η συστηματική και ευρείας έκτασης ηλεκτρονική διασταύρωση των φορολογικών στοιχείων, η επανεξέταση των φοροαπαλλαγών και η περικοπή αυτών που δεν εξυπηρετούν κοινωνικούς και αναπτυξιακούς στόχους, τόσο για τα φυσικά πρόσωπα, όσο και για τις επιχειρήσεις, η θέσπιση συγκεκριμένων μετρήσιμων στόχων και αξιολόγηση των δημόσιων δαπανών με βάση το κοινωνικό αποτέλεσμα, κ.ά. Σημαντική είναι, επίσης, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της επιχειρηματικότητας στη χώρα μας, μέσω της ταχείας προώθησης μεταρρυθμίσεων που δεν έχουν δημοσιονομικό κόστος και συντελούν άμεσα στη βελτίωση της παραγωγικότητας, της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας, της επένδυσης στο τρίπτυχο Έρευνα-Καινοτομία-Επιχειρηματικότητα, κ.α. Για να ενισχυθεί η ρευστότητα των επιχειρήσεων και των καταναλωτών, θα πρέπει να εξοφληθεί μέρος ή το σύνολο των οφειλών του κράτους προς τις επιχειρήσεις, να παγώσουν τα χρέη των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων προς τις τράπεζες για κάποιο χρονικό διάστημα και να ρυθμιστούν τα χρέη των καταναλωτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μεταξύ των μέτρων που πρέπει να ληφθούν για την αγορά εργασίας είναι τα υψηλότερα επιδόματα ανεργίας, η μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, η αύξηση της απασχόλησης των νέων, με το κράτος να αναλαμβάνει για κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα μέρος των ασφαλιστικών εισφορών νέων που δεν έχουν εργασιακή εμπειρία, κ.ά. Το όραμα που πρέπει να έχουν όλοι οι αρμόδιοι φορείς για τον ελληνικό τουρισμό είναι να συνεχίσει αυτός να είναι ένας από τους πλέον σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, να έχει δυναμισμό, να προσφέρει ποιοτικά και ποικίλα καινοτομικά προϊόντα, να σέβεται το περιβάλλον και να καταφέρνει να εκτιμάται ο ελλαδικός χώρος ως τόπος προορισμού, προσφέροντας στους ξένους και ντόπιους επισκέπτες μία θετική και αλησμόνητη εμπειρία, η οποία υπερβαίνει τις προσδοκίες τους. Υπό το πρίσμα αυτό, είναι αναγκαίο να τεθούν και ορισμένοι στόχοι για την ανάπτυξή του: θεωρείται εφικτός ο στόχος οι τουρίστες που θα επισκεφθούν τη χώρα μας το 2020 να ανέλθουν σε 30 εκατομμύρια, οι δε συναλλαγματικές εισπράξεις να ανέλθουν στα 28 δισ. ευρώ. Προκειμένου το όραμα και οι στόχοι να γίνουν πραγματικότητα, είναι απαραίτητη η δραστηριοποίηση του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Πιο συγκεκριμένα, ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να σχεδιάσει και υλοποιήσει μία ολοκληρωμένη αναπτυξιακή τουριστική πολική, η οποία θα έχει ως κατεύθυνση την βελτίωση της ολικής ποιότητας και ποικιλίας του τουριστικού προϊόντος, την προώθηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και τη μείωση της εποχικότητας, να ασκεί με συνέχεια και συνέπεια την τουριστική πολιτική, να απλοποιήσει και να επιβάλλει κανονιστικό πλαίσιο, να δώσει επενδυτικά κίνητρα σε περιοχές που υστερούν τουριστικά, να διαμορφώσει σχέδιο Διαχείρισης Κρίσεων, να αναδιοργανώσει τον ΕΟΤ, να προχωρήσει σε ΣΔΙΤ για τη δημιουργία κατάλληλων υποδομών, να δημιουργήσει επώνυμα προϊόντα και να προχωρήσει σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του ιδιωτικού τομέα σε θέματα τουριστικής πολιτικής μέσω θεσμοθετημένης διαβούλευσης. Ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να προβεί στη δημιουργία μονάδων κατάλληλου μεγέθους και κατηγορίας, ανάλογα με το μέγεθος και το πρότυπο ζήτησης κάθε γεωγραφικής περιοχής, στη βελτίωση του μάνατζμεντ για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των αλλαγών που σημειώνονται, στην ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων, στην προσφορά προϊόντων των οποίων η τιμή συνάδει με την ποιότητα, στην επανεξέταση των οργανωτικών δομών και της λειτουργίας των ξενοδοχειακών μονάδων, ώστε να μειωθεί το κόστος λειτουργίας τους και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητά τους, στη χάραξη πολιτικής μάρκετινγκ (μείγμα τιμών – ποιότητας) που να στηρίζεται σε συνεχή έρευνα των προτύπων και τάσεων της αγοράς και να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις αυτής, στη χρήση νέων τεχνολογιών πληροφορικής, στην ενίσχυση των σχέσεων του μάνατζμεντ και των εργαζόμενων, στην ορθολογική χρηματοδοτική διάρθρωση των τουριστικών μονάδων και στην εκπαίδευση – επιμόρφωση επιχειρηματιών και εργαζόμενων, συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών μεταναστών που απασχολούνται στον κλάδο. Πέραν των μέτρων πολιτικής που αναφέρθηκαν για το σύνολο των επιχειρήσεων της ελληνικής οικονομίας, προστίθενται παρακάτω ορισμένα μέτρα που είναι απαραίτητα για την επίτευξη του οράματος και των στόχων που έχουν τεθεί για τον τουριστικό κλάδο, αλλά και των προβλημάτων που έχουν προκύψει εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Aμεσα θα πρέπει να προστατευθεί η απασχόληση, μέσω της ανάληψης σχετικών πρωτοβουλιών και της αύξησης του επιδόματος ανεργίας στο 70%, αλλά και να ενισχυθεί η ρευστότητα των τουριστικών επιχειρήσεων, μέσω επενδυτικών δανείων και κεφαλαίων κίνησης, με προσιτά επιτόκια και ευέλικτους τρόπους αποπληρωμής. Για την αντιμετώπιση των μεσο-μακροπρόθεσμων προβλημάτων προτείνεται η ενίσχυση του μάρκετινγκ και της προβολής του τουριστικού προϊόντος, η δημιουργία υποδομών, η άρση του καμποτάζ, ο σχεδιασμός ενός κοινά αποδεκτού χωροταξικού πλαισίου, η συνεχής εκπαίδευση και επιμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού, η υιοθέτηση προτύπων ποιότητας, κ.ά.
Η Τατιάνα ελέγχει καθημερινά τη ροή των εισερχόμενων ειδήσεων και επιμελείται την ύλη που δημοσιεύεται στο δίκτυο των TravelDailyNews.
