Ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης κ. Κώστας Μαρκόπουλος, παρέθεσε ομιλία στα πλαίσια συνεδρίου που διοργανώθηκε από τους Financial Times Global Events, σε συνεργασία με το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, με κεντρικό θέμα “Preparing for the Upturn…
Ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης κ. Κώστας Μαρκόπουλος, παρέθεσε ομιλία στα πλαίσια συνεδρίου που διοργανώθηκε από τους Financial Times Global<...> Events, σε συνεργασία με το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, με κεντρικό θέμα “Preparing for the Upturn: How Greece can manage the challenges and capitalise on the opportunities of the changing global economic environment”.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας, ο κ. Μαρκόπουλος ανέφερε μεταξύ άλλων:
“Ανεξάρτητα από τις διαφορετικές εκτιμήσεις ως προς την ένταση, τη διάρκεια και τις επιπτώσεις της -βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες-, είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια τεράστια πλανητική οικονομική κρίση που, σε απόλυτα μεγέθη, είναι η μεγαλύτερη που έχει αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα η παγκόσμια οικονομική ιστορία.
Η κρίση που ξεκίνησε προοδευτικά την τελευταία οκταετία, πυροδοτήθηκε πριν από ένα περίπου χρόνο στις ΗΠΑ, εξαπλώθηκε με πρωτοφανή ταχύτητα, πρώτα στην αμερικανική ήπειρο και στη συνέχεια στον υπόλοιπο κόσμο και έφερε το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα σε μια τουλάχιστον οριακή ισορροπία, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τις τεράστιες διαρθρωτικές αδυναμίες του.
Ως βασική συνιστώσα της κρίσης, η κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος διαχέεται με μεγάλη ταχύτητα στην παγκόσμια πραγματική οικονομία και την οδηγεί σε μια πρωτοφανή σε έκταση και βάθος οικονομική ύφεση. Βιομηχανικοί κολοσσοί στην Αμερική, την Ευρώπη, την Ασία, την Ωκεανία και τη Λατινική Αμερική, καταρρέουν, ή αναστέλλουν την δραστηριότητά τους και προβαίνουν σε απολύσεις εργαζομένων σε πρωτόγνωρη κλίμακα, ενώ οι εθνικές οικονομίες αναζητούν λύσεις για την ανατροπή της κατάστασης.
Αν και τα χαρακτηριστικά της κρίσης είναι ως επί το πλείστον κοινά, είναι γεγονός ότι κάθε χώρα τη βιώνει διαφορετικά, με τις δικές της ιδιαιτερότητες. Κάθε χώρα, κάθε οικονομία έχει πλεονεκτήματα και αδυναμίες. Έχει τομείς οικονομικής δραστηριότητας με ιδιαίτερο βάρος, με μεγάλη σημασία για την εθνική οικονομία.
Μεγάλο ειδικό και ουσιαστικό βάρος για την Ελλάδα έχει σίγουρα ο τουρισμός. Ένας τομέας στρατηγικός για την οικονομία, την αγορά εργασίας, τη συνολική ανάπτυξη της χώρας. Διάφορες αναλύσεις και μελέτες που έχουν έρθει στη δημοσιότητα τον τελευταίο καιρό, συμφωνούν εν πολλοίς στην εκτίμηση ότι ο παγκόσμιος -και συνεπώς και ο ελληνικός- τουρισμός δεν θα μείνει αλώβητος από τη διεθνή οικονομική κρίση, ενώ επισημαίνουν ότι τον τελευταίο χρόνο είναι εμφανείς οι πρώτες επιπτώσεις του. Για να μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε τους κινδύνους που διατρέχει ο τουρισμός στην Ελλάδα, κινδύνους που προέρχονται κατά κύριο λόγο από την οικονομική κρίση και στη συνέχεια να εξετάσουμε και να επεξεργαστούμε τις λύσεις για την αναστροφή του κλίματος αυτού, θα πρέπει να κάνουμε τέσσερις βασικές παραδοχές:
Η πρώτη παραδοχή αφορά στο ότι άμεσα από την οικονομική κρίση πλήττεται ο μαζικός τουρισμός και όχι απαραίτητα –ή έστω με την ίδια ένταση- ο τουρισμός υψηλών εισοδημάτων.
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι οι παραδοσιακές χώρες προέλευσης, του ελληνικού τουρισμού, όπως είναι η Γερμανία και η Αγγλία, βρίσκονται στο επίκεντρο της οικονομικής κρίσης με φαινόμενα όπως καλπάζουσα ανεργία, συρρίκνωση εισοδημάτων και πολύ υψηλό δείκτη ανασφάλειας και αβεβαιότητας των κατοίκων τους. Είναι επίσης γεγονός ότι η ζήτηση τουριστικών υπηρεσιών παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλη εισοδηματική ελαστικότητα και οι δαπάνες για τουριστικές υπηρεσίες δεν αποτελούν την πρώτη προτεραιότητα διάθεσης οικογενειακού εισοδήματος.
Σε μία πρώτη ανάγνωση, τα δεδομένα αυτά θα οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι οι τουριστικές αφίξεις και τα έσοδα από την τουριστική κίνηση από τις εν λόγω χώρες θα παρουσιάσουν εξΆορισμού σημαντική μείωση. Είναι αλήθεια ότι οι οικογένειες χαμηλού εισοδήματος είτε θα αναβάλουν είτε θα μειώσουν τη διάρκεια ή ακόμη το διαθέσιμο εισόδημα για τις διακοπές τους.Εντούτοις οι οικογένειες υψηλού εισοδήματος, ακόμα και σε περιόδους κρίσης, πιθανότατα δεν θα στερηθούν τις διακοπές της σε εγκαταστάσεις πολυτελείας.
Η προσέλκυση τουριστών υψηλών εισοδημάτων συνεπώς, που δεν πλήττονται στον ίδιο βαθμό από την κρίση, θα μειώσει τις ενδεχόμενες οικονομικές παρενέργειες που θα προκαλούσε η μείωση του μαζικού τουρισμού, συντελώντας στην αύξηση του συνολικού κέρδους. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να αγνοήσουμε ή να υποβαθμίσουμε το μαζικό τουρισμό. Πρέπει, σε κάθε περίπτωση το τελικό τουριστικό πακέτο να είναι φθηνότερο κι ελκυστικότερο σε σχέση με τις προηγούμενες τουριστικές περιόδους. Πρέπει να προβούμε σε μια μεταβολή του οικονομικού σχεδιασμού και μεγαλύτερη μείωση των τιμών όλων των παρεχομένων υπηρεσιών, από το κράτος αλλά και την αγορά, με στόχο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ικανοποίηση των τουριστών.
Η δεύτερη παραδοχή, η οποία βρίσκεται σε συνάρτηση με την πρώτη, αφορά στην ταυτότητα και στην προβολή του τουριστικού προϊόντος, η οποία δύναται να αποτελέσει το πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε περιόδους κρίσης. Η ταυτότητα, η αυθεντικότητα και τα σαφή οροθετημένα χαρακτηριστικά είναι ένα από τα δυνατά χαρτιά του εθνικού τουριστικού μας προϊόντος και εκεί πρέπει να επενδύσουμε. Χρειάζεται άμεσα μια επανατοποθέτησή μας στη διεθνή και στην εγχώρια τουριστική αγορά με μια πιο σύνθετη και ποιοτικά αναβαθμισμένη τουριστική προσφορά που θα απευθύνεται σε πιο ενήμερους, πιο εκλεκτικούς, πιο απαιτητικούς και πιο εύπορους τουρίστες και μάλιστα για δώδεκα μήνες τον χρόνο.
Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε το τουριστικό μοντέλο που εφαρμόσαμε με επιτυχία για πολλά χρόνια, αξιοποιώντας τα μοναδικά μας πλεονεκτήματα (ήλιος, θάλασσα, αρχαιολογικά τουρ, κ.λπ.) και θα είναι το κύριο τουριστικό μας προϊόν στο ορατό μέλλον. Οφείλουμε όμως να το αναβαθμίσουμε και να το εμπλουτίσουμε με τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ως βασικό μέσο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο διεθνές περιβάλλον.
Παράλληλα, για να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος πρέπει να το προβάλλουμε. Και να το προβάλλουμε με το σωστό τρόπο και στο σωστό χρόνο. Με έξυπνες και καινοτόμες ιδέες, έχοντας κατά νου τις αγορές στις οποίες στοχεύουμε. Τα διαφημιστικά κονδύλια για τη φετινή καμπάνια προβολής της χώρας στο εξωτερικό που έχουμε σχεδιάσει είναι η κατά 50% αυξημένα. Δεν είναι μια τυχαία επιλογή, ειδικά σε μια περίοδο που επιτακτική είναι η μείωση των δημοσίων δαπανών. Η σωστή, διευρυμένη και στοχευμένη προβολή αποτελεί προαπαιτούμενο αν θέλουμε να αυξήσουμε τη φετινή τουριστική κίνηση. Και όταν λέω στοχευμένη, αναφέρομαι τόσο στις αγορές από τις οποίες αναμένουμε να έχουμε αυξημένη κίνηση όσο και στο προϊόν στο οποίο προβάλλουμε. Γιατί όπως ανέφερα και προηγουμένως, πρέπει να προωθήσουμε συγκεκριμένες κατηγορίες τουρισμού, οι οποίες από τη μια πλευρά θα ενισχύσουν την ταυτότητά μας ως προορισμό και από την άλλη θα συντελέσουν στη γενικότερη τόνωση της αγοράς.
Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί σίγουρα ο συνεδριακός τουρισμός. Ο στόχος μας είναι να φέρουμε νέες συνεδριακές διοργανώσεις στην Ελλάδα και να αυξήσουμε τον αριθμό των σημαντικών διεθνών συνεδρίων που θα φιλοξενήσει η χώρα μας στα επόμενα χρόνια. Προς όφελος των επαγγελματιών του χώρου, των ξενοδοχείων, των εκατοντάδων άλλων προμηθευτών που συνδέονται με μία συνεδριακή διοργάνωση και εν τέλει προς όφελος της οικονομικής ζωής της χώρας μας.
Έχουμε ήδη καταγράψει και εντοπίσει όλους εκείνους τους φορείς που έχουν ανοικτές διοργανώσεις για την περίοδο 2010-2013. Είμαστε στη διαδικασία να ετοιμάσουμε και να υποβάλουμε φακέλους υποψηφιότητας για κάθε ανοικτή διοργάνωση. Θα κινητοποιήσουμε τους αντίστοιχους ελληνικούς επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς, θα συνεργαστούμε μαζί τους, θα τους βοηθήσουμε, θα τους ενισχύσουμε, προκειμένου να διεκδικήσουν τις διοργανώσεις των αντίστοιχων ευρωπαϊκών ή παγκόσμιων φορέων.
Επιπλέον, ετοιμάζουμε και θα είμαστε πολύ σύντομα σε θέση να ανακοινώσουμε ένα πολύ συγκεκριμένο πακέτο ειδικών παροχών που η χώρα μας στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της θα μπορεί να προσφέρει δωρεάν σε κάθε φορέα που θα επιλέξει την Ελλάδα για την διοργάνωση του συνεδρίου του. Το πακέτο αυτών των παροχών θα περιλαμβάνει από απλά πράγματα, όπως είναι η δωρεάν μετακίνηση των συνέδρων με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, αλλά και σε ειδικές περιπτώσεις ακόμα και την επιδότηση του κόστους του συνεδριακού κέντρου. Η ελληνική Πολιτεία έχει την δυνατότητα να προσφέρει πολλά και σημαντικά για μια διοργάνωση χωρίς κόστος. Εάν θέλουμε να είμαστε αποτελεσματικοί πρέπει να δράσουμε επιθετικά. Πρέπει να κινηθούμε γρήγορα. Να αυξήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Χρειαζόμαστε επιθετικό και αποτελεσματικό marketing.
Η τρίτη βασική παραδοχή είναι ότι σε μια περίοδο που ο τουρισμός όχι μόνο δεν ευνοείται αλλά πλήττεται από τη διεθνή οικονομική συγκυρία, απαιτείται η συντεταγμένη δράση όλων όσων εμπλέκονται με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο με τον τουρισμό. Αναφέρομαι τόσο στη συνεργασία μεταξύ των κρατών, όσο και στη συνεργασία του υπουργείου με τους διάφορους φορείς.
Σε αυτή τη δύσκολη χρονιά, ο ρόλος των κρατών και ο ρόλος των υπουργείων Τουριστικής Ανάπτυξης θα είναι αποφασιστικός. Στηρίζοντας τις τουριστικές μετακινήσεις μέσα στην Ευρώπη, στηρίζουμε την ευρωπαϊκή ενοποίηση, στηρίζουμε την Ευρωπαϊκή οικονομία στο σύνολό της. Ίσως ένα πιο δυνατό συμβούλιο Υπουργών Τουρισμού στην Commission έχει να παίξει σημαντικό ρόλο τώρα πια.
Όσον αφορά στο εσωτερικό της χώρας, απαιτείται μια οργανωμένη δράση από όλους τους φορείς. Την ώρα αυτή, οφείλουν και οι Περιφέρειες να συνεργαστούν και να συνεισφέρουν στην τουριστική ανάπτυξη και στην προβολή της χώρας και των υπηρεσιών της. Με ιδέες όμως και σχέδια, όχι μόνο με διαπιστώσεις.
Το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης έμπρακτα ενισχύει την ελληνική περιφέρεια. Οφείλουμε όλοι να ενώσουμε δυνάμεις κι όχι να είμαστε παθητικοί παρατηρητές. Εμείς θα υλοποιήσουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα επενδύσεων, μέσω του ΕΣΠΑ αλλά και των ΣΔΙΤ. Όλοι οι φορείς πρέπει να εργαστούν και να καταθέσουν τις προτάσεις τους, ώστε να αναβαθμιστεί η τουριστική ανάπτυξη. Και όταν λέω όλοι αναφέρομαι και στους επιχειρηματίες, οι οποίοι οφείλουν να δείξουν ότι και εκείνοι αντιλαμβάνονται τις συνθήκες της εποχής. Απαιτείται δηλαδή να προσαρμόσουν τις οικονομικές τους απαιτήσεις κυρίως για τον εσωτερικό τουρισμό.
Η τέταρτη παραδοχή αφορά στο ρόλο του κράτους σε περιόδους κρίσεις, το οποίο οφείλει αφενός να θέτει το σωστό πλαίσιο και αφετέρου να προωθεί συγκεκριμένα μέτρα που θα αντιμετωπίσουν – ή θα αμβλύνουν- τα συγκεκριμένα προβλήματα που παρουσιάζονται.
Πρώτο βήμα αποτελεί η θέσπιση του ειδικού χωροταξικού σχεδίου. Στον τουρισμό πλέον υπάρχει το ειδικό χωροταξικό σχέδιο, το οποίο συνυπογράφει το σύνολο της κυβέρνησης. Είναι ένας καταστατικός χάρτης της ανάπτυξης του τουρισμού. Πάντα σε κάθε σχεδιασμό υπάρχουν αντιρρήσεις, κάποιοι θέλουν κάτι παραπάνω κάποιοι θέλουν κάτι λιγότερο, άλλα πρέπει να βλέπουμε το δάσος κι όχι το δέντρο. Το `δάσος` είναι ότι πρώτη φορά αποκτήσαμε χωροταξικό σχεδιασμό διότι μέχρι τώρα το μόνο το οποίο είχαμε ήταν έλλειψη θεσμικού πλαισίου, άναρχο τοπίο κι ως εκ τούτου πολεοδομικές και άλλες περιβαλλοντολογικές παρανομίες. Προς την κατεύθυνση της τόνωσης της τουριστικής αγοράς είναι και τα πρόσφατα μέτρα που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας. Τα μέτρα αυτά κινούνται σε τέσσερις βασικούς άξονες:
1: Ενίσχυση της προβολή της χώρας, με στόχο τη συγκράτηση του αριθμού των επισκεπτών.
2: Κίνητρα για τη βελτίωση των τουριστικών υποδομών, υπηρεσιών και επιχειρήσεων με χρηματοδοτικά μέσα και μείωση της φορολογίας.
3: Κατάρτιση και βελτίωση των παροχών για τους εργαζόμενους
4: Ιδιαίτερη μέριμνα για την τόνωση των ξενοδοχείων και άλλων συναφών επιχειρήσεων στο κέντρο της Αθήνας, που έχουν υποστεί ζημιές από τα τελευταία θλιβερά συμβάντα.
Ο τουρισμός δεν είναι αυτοτελής τομέας. Συνδέεται άρρηκτα και βρίσκεται σε αλληλεξάρτηση με τους άλλους τομείς της οικονομίας, με τους οποίους αποτελεί ένα ενιαίο παραγωγικό σύμπλεγμα και ιδιαίτερα με την αγροτική παραγωγή, τη μεταποίηση και όλες τις άλλες υπηρεσίες. Επηρεάζει δε και επηρεάζεται άμεσα από τον πολιτισμό και το περιβάλλον. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ανεξάρτητη και αυτόνομη, οικονομική κυρίως, δραστηριότητα αλλά ως ένας τομέας με καταλυτικές επιπτώσεις στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Η πορεία της οικονομίας μας επηρεάζεται ουσιαστικά και σε μεγάλο βαθμό από την πορεία του Τουρισμού. Η Κυβέρνηση είναι έτοιμη να αναλάβει κι άλλες, συμπληρωματικές πρωτοβουλίες, εφόσον χρειαστεί. Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να διασφαλίσουμε αυτό που με θυσίες όλων των Ελλήνων πετύχαμε τα χρόνια που πέρασαν. Με κορύφωση τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, όπου η Ελλάδα πέτυχε να καταξιωθεί διεθνώς ως ασφαλής και φιλόξενος προορισμός.
Η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που πλήττει τον ελληνικό τουρισμό απαιτεί διαρκή δράση και καθημερινή εγρήγορση. O τουρισμός εξελίσσεται σε παράγοντα – κλειδί για την έκταση των επιπτώσεων της διεθνούς κρίσης στην ελληνική οικονομία, η οποία βρίσκεται σε τροχιά επιβράδυνσης, αν και διατηρεί υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες”.
Ένα δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ διατίθεται κατευθείαν στο Υπ.Τουριστικής Ανάπτυξης
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο υπουργός τόνισε: “Η αντιμετώπιση της διαφθοράς στη χώρα μπορεί να επιτευχθεί με έναν μόνο τρόπο: την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, τη μείωση του ανθρώπινου στοιχείου μεταξύ του κράτους και του επιχειρηματία. Δεν υπάρχει άλλη λύση, είναι μία τακτική που ακολουθείται σε όλο τον κόσμο και είναι ταυτόχρονα νομίζω και η πιο φθηνή λύση. Εμείς από τα τελευταία υπόλοιπα του Γ΄ ΚΠΣ έχουμε προκηρύξει διαγωνισμό για το ηλεκτρονικό μητρώο των τουριστικών επιχειρήσεων και δίπλα σε αυτό ετοιμάζουμε τη προκήρυξη του έργου των ηλεκτρονικών σημάτων. Ταυτόχρονα μαζί με αυτό που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή για τη λειτουργική τακτοποίηση των ξενοδοχείων και την αδειοδότηση των πισινών, ετοιμάζουμε την ηλεκτρονική και ψηφιακή επιτήρηση αυτών που θα κατατεθούν. Σε ό,τι αφορά στις επιχειρήσεις έχω να πω δύο πράγματα: Πρώτον ετοιμάζεται το θεσμικό πλαίσιο για τις μικτές επιχειρήσεις με δύο ή και τρία σήματα συμπεριλαμβανόμενα, καθώς μέχρι τώρα είχαμε μονές τουριστικές επιχειρήσεις. Επιπρόσθετα μειώνονται σε δύο οι υπουργικές υπογραφές για την αδειοδότηση των μεγάλων τουριστικών επιχειρήσεων. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα σε εξέλιξη μεγάλες τουριστικές επιχειρήσεις – επενδύσεις. Τέλος σε ό,τι αφορά στη χρησιμοποίηση του ΕΣΠΑ, το οποίο πιθανώς να είναι και το τελευταίο χρηματοδοτικό πρωτόκολλο από την Ευρώπη, το 80% του οποίου απευθύνεται στην περιφέρεια, ιδρύσαμε Ειδική Γραμματεία για τη διαχείρισή του και δεύτερον, δίπλα σε αυτό φτιάξαμε τη Γραμματεία ΣΔΙΤ, για να μεγιστοποιήσουμε τις δυνατότητες του ΕΣΠΑ. Η επιθυμία του υπουργείου είναι μέχρι το τέλος του χρόνου να έχουν διανεμηθεί τα χρήματα του ΕΣΠΑ σε επίπεδο μελετών για να έχουμε τελειώσει μέχρι και το 2013 και την υλοποίησή του. Υφίσταται ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό ΕΣΠΑ, με 1 δισ. ευρώ να διατίθεται κατευθείαν στο Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, και ως εκ τούτου εξαρτάται από εμάς ως προς το πόσο να το προωθήσουμε. Όλα τα προαναφερθέτα σε συνδυασμό με το ΣΔΙΤ και τον αναπτυξιακό νόμο έχουν τη δυνατότητα να οδηγήσουν την Ελλάδα στο τέλος του χρόνου σε ένα ανώτερο επίπεδο.
Η περιουσία της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης, η οποία δεν έχει νομικά προβλήματα οφείλει πρώτον να αναρτηθεί στο διαδίκτυο, καθώς δε νοείται τα τουριστικά φιλέτα της χώρας να μην είναι αναρτημένα στο διαδίκτυο και να είναι ζητούμενα. Δεύτερον οφείλει να δημοσιεύει τα πάντα στο διαδίκτυο για να έχει πολλαπλές προτάσεις. Σας διαβεβαιώ ότι και τα δύο θα γίνουν μέσα στο χρόνο. Η διαφάνεια είναι απόφαση της πολιτικής ηγεσίας. Δεν υπονοώ ότι δεν υπήρχε στο παρελθόν, αλλά θέλουμε δημοσίευση της περιουσίας στο διαδίκτυο που είναι εκμεταλλεύσιμη, μεγάλους διαγωνισμούς και πρόσκληση των ενδιαφερομένων”.
Η Τατιάνα ελέγχει καθημερινά τη ροή των εισερχόμενων ειδήσεων και επιμελείται την ύλη που δημοσιεύεται στο δίκτυο των TravelDailyNews.
